Bij de Algemene Beschouwingen constateerde VVD-fractieleider Stef Blok dat de VVD het onlogisch vond dat er in tijden dat het slecht ging een verhoging was van de ontwikkelingshulp, dat er extra geld werd uitgegeven aan ‘zinloze dingen’. Deze uitspraak bleef in het hoofd zoemen van hoogleraar en columnist Paul Hoebink. Voor Vice Versa nummer 2 van dit jaar schreef hij een column. ‘Het schokt me dat iemand zo veel onzin bij elkaar kan brengen in slechts acht zinnen.

Soms heb je dat, dan blijft een uitspraak eindeloos in je hoofd zoemen. Zo heb ik nu al een half jaar lang een Blok niet vóór maar ín mijn hoofd. Bij de Algemene Beschouwingen constateerde VVD-fractieleider Stef Blok dat de VVD het onlogisch vond dat er in tijden dat het slecht ging een verhoging was van de ontwikkelingshulp, dat er extra geld werd uitgegeven aan ‘zinloze dingen’. Toen ChristenUnie-leider Arie Slob hem daarop vroeg of ontwikkelingshulp dus ‘zinloos’ was, antwoordde Stef Blok het volgende: ‘De geschiedenis van de ontwikkelingshulp vind ik echter dramatisch. Nederland is daar meer dan zestig jaar geleden mee begonnen en loopt voorop wat betreft de uitgaven daaraan. Het goede nieuws is dat in deze zestig jaar ontzettend veel vooruitgang is geboekt, gelukkig. Een miljard mensen in China zijn uit bittere armoede omhoog geklommen, hetzelfde geldt voor een miljard mensen in India en tientallen miljoenen mensen in Azië. Er is dus vooruitgang. Dat zijn echter niet de landen waar de Nederlandse hulpprojecten zich op gericht hebben. Ik vind de manier waarop we het gedaan hebben dus niet goed, en de uitgegeven bedragen zijn te hoog. Als er echter sprake is van acute nood – wat dat betreft is het goed dat de heer Slob mij aanspreekt op het woord “zinloos” – als er ergens een aardbeving is geweest, is het goed dat Nederlandse schepen, helikopters en hulpgoederen naar zo’n gebied gaan.’

Het is eigenlijk diep zonde om zo veel ruimte in een korte column te wijden aan zo’n citaat, maar het schokt me enorm dat iemand zo veel onzin bij elkaar kan brengen in slechts acht zinnen. Waarschijnlijk is het zinloos, maar dan toch maar drie dingen. Zo begrijp ik helemaal niet het verband dat Blok legt tussen de teruggang in armoede in een aantal Aziatische landen en Nederlandse hulpprojecten. Stef Blok denkt toch niet dat je met die schamele Nederlandse guldens en euro’s (we lopen immers niet voorop maar hobbelen een eind achter Noorwegen, Luxemburg, Zweden en Denemarken aan), half Azië hadden kunnen veranderen? Of denkt hij dat ontwikkelingshulp geen enkele rol gespeeld heeft bij die daling van armoede in Azië? Indien het laatste het geval is, dan heeft hij bij de geschiedenisles slecht opgelet en heeft hij de Koreaanse oorlog en wat daarop gebeurde uit het oog verloren. Het was immers massieve Amerikaanse hulp die de ontwikkeling in Zuid-Korea en Taiwan op gang bracht, zoals ook later Amerikaanse en Japanse hulp een belangrijke rol speelden in Thailand, Indonesië en zelfs in China in de eerste helft van de jaren tachtig.

Of bedoelt Stef Blok dat er in landen waaraan Nederland ook hulp gegeven heeft geen enkele vooruitgang te bespeuren is? Enig bewijs heeft Stef Blok daar niet voor, maar het klopt zeker in het geval van Afghanistan. Het treurige is dan natuurlijk dat de VVD altijd warm voorstander is geweest van de Nederlandse militaire en ontwikkelingsbijdrage aan dat land. Het klopt zeker níet voor landen als Ghana, Mali, Tanzania en Mozambique, waar Stef Blok (zoals eerder kortstondig VVD-woordvoerder ontwikkelingssamenwerking Hirsi Ali) denk ik vooral op doelt. Zeventien landen in Sub-Sahara Afrika – het zij maar weer eens gezegd – maken ondanks krediet- en eurocrisis al vijftien jaar stevige economische groei mee. Dat is natuurlijk lang niet allemaal op het conto van ontwikkelingssamenwerking – laat staan de Nederlandse ontwikkelingshulp – te schrijven, maar dat er vandaar een bijdrage ligt is wel helder.

Het meest onthutsend is echter toch de slotzin. Deze toont aan hoe weinig Nederlandse politici van internationale hulpverlening weten. Nederlandse schepen, helikopters en hulpgoederen na een aardbeving? Alsjeblieft niet. Geen zinloze dingen. Zelfs geen artsenteams.

Dit artikel verscheen eerder in Vice Versa nummer 2 2012.