Na weken van spanning reikte Oxfam Novib gistermiddag de allereerste Simon Jelsma Award uit aan Erik Bos, oprichter van Libre Foundation. De middag, die plaats vond in het Museum voor Communicatie in Den Haag, was zonovergoten, spannend én gemoedelijk. Erik Bos: ‘Ik ben zo trots’.

Terwijl de kandidaten binnen in spanning afwachten, straalt buiten de zon en loopt de temperatuurmeter op. Volgens Farah Karimi, directrice van Oxfam Novib, een prachtige dag voor de allereerste Simon Jelsma Award uitreiking. De award is een aanmoedigingsprijs voor jong Nederlands talent, dat zich net als Simon Jelsma inzet voor een rechtvaardige wereld zonder armoede. Simon Jelsma (1918-2011), door Hans Beerends omschreven als de founding father van de derdewereldbeweging, streed zijn leven lang tegen mondiale onrecht en armoede. Hij was de oprichter van Oxfam Novib en de Nationale Postcode Loterij en leefde naar de woorden: Dromen, Denken, Durven, Doen en Doorzetten.

Uit de vele award-waardige initiatieven selecteerde Oxfam Novib acht kandidaten. Bijna 7000 mensen brachten via Twitter, Facebook of de Oxfam Novib stembus hun stem uit. Sanne Vroom oprichtster van Timu Kota, Tom van de Beek oprichter van Butch & Sundance Media, Tabitha Gerrets grondlegger van ID-Leaks en Erik Bos kwamen als vier kandidaten met de meeste stemmen uit de publieke peiling. De jury, met als voorzitter Herman Tjeenk Willink (voormalig vicevoorzitter Raad van State) en medejuryleden Marius Ernsting (Adviseur Goede Doelen Loterijen) en Farah Karimi, stond voor de lastige opgave om de beste kandidaat te selecteren.

Rijk en gevarieerd

Op de stralende middag van de prijsuitreiking schenkt Herman Tjeenk Willink kort aandacht aan elk van de vier kandidaten. In zijn woorden: ‘Alleen al door de korte schets van deze vier initiatieven, wordt duidelijk hoe rijk en gevarieerd de kandidaten zijn. ID-Leaks en Butch & Sundance Media zijn actief in Nederland, terwijl Libre Foundation en Timu Kota zowel in Nederland als in het Zuiden actief zijn. De eerste twee creëren mogelijkheden voor Nederlanders om actief met ontwikkelingssamenwerking bezig te zijn, terwijl de laatste twee in de praktijk zelf actief zijn.’

De jury heeft uiteindelijk een keuze gemaakt, die volgens de juryvoorzitter alles behalve makkelijk was. En besluit de eerste Simon Jelsma Award toe te kennen aan Erik Bos. ‘Hierbij was de doorslaggevende factor dat Libre Foundation ondernemerschap koppelt aan een goed doel en zo de activiteiten in het Zuiden financiert zonder afhankelijk te zijn van derden. Het belang van een dergelijke financiële onafhankelijkheid behoeft dezer dagen geen verdere toelichting.’ aldus Tjeenk Willink.

Tranen

Een daverend applaus, tranen van blijdschap, oprechte felicitaties van de andere drie kandidaten en een trotse Erik Bos. Zijn stichting Libre Foundation biedt op maat gemaakte competentie trainingen aan leiders van kleinschalige ngo’s in ontwikkelingslanden. Daarvoor verdient de stichting haar geld door in Nederland training en coaching aan te bieden aan marktconform betalende bedrijven zoals AkzoNobel, SITA en de gemeente Den Haag. In vier jaar tijd heeft Libre op deze manier zonder subsidie al 24 trainingen verzorgd in Zambia, Peru, Zuid-Afrika, Rwanda, Kenia, Oeganda, Gambia, Ghana en Sierra Leone.

Met de Simon Jelsma Award wint Erik Bos 3000 euro en toetreding tot de jury van de 2^e award uitreiking. De jury feliciteert de winnaar, maar wil ook een paar suggesties meegeven om het effect van Libre Foundation wellicht te vergroten. In de woorden van Tjeenk Willink: ‘Voor zover wij hebben kunnen nagaan zijn de trainingen aan leiders van ngo’s geïsoleerde activiteiten. Maar dat hoeft niet. Zou het mogelijk zijn de verschillende plaatselijke leiders in een netwerk bijeen te brengen, hen te stimuleren zelf trainingen te verzorgen en zo gezamenlijk bij te dragen? Dan zou een beweging kunnen ontstaan waarmee rekening moet worden gehouden. Mogelijk kan de geldprijs die verbonden is aan de Simon Jelsma Award ingezet worden om deze suggesties verder te exploreren.’

Na deze woorden roept Oxfam Novib de winnaar naar voren. Zesenvijftig jaar geleden verkondigde Simon Jelsma op de zeepkist in Den Haag zijn inspirerende pleinrede. In 2012 geeft Oxfam Novib Erik Bos de eer om in zijn voetsporen te treden en op dezelfde plek zijn eigen pleinrede weg te geven aan het publiek.

Blauwe lucht

Gepassioneerd en open vertelt Erik over zijn levenspad van klein jongetje naar de oprichting en het succes van Libre Foundation. Het begint met een broer die hij op de middelbare school moest verliezen, gevolgd door vijf verdoofde jaren. En dan een blauwe lucht in Johannesburg en de hoop die leeft in de sloppenwijken. Een wake-up call die hem doet beseffen dat het leven eigenlijk best mooi is. Dat zelfs de allerarmsten hun naasten blijven helpen. Zijn commerciële baan maakt plaats voor zijn eigen droom: Libre Foundation. ‘Als je het lef hebt om met weinig geld en middelen een schooltje, aidspreventie projecten of een straattheater op te zetten, dan is er niets mooiers dan ook die mensen een training aan te bieden’, aldus Erik Bos.

De winnaar van de eerste Simon Jelsma Award besluit zijn pleinrede met enkele dankbare woorden: ‘Dankzij de moed van zovelen mensen die bijdragen, hebben wij de moed om door te gaan. Keep up the good work, dan doen wij dat ook.’

Lees ook de interviews die Vice Versa hield met kandidaten Sanne Vroom, Tabitha Gerrets, Erik Bos en Tom van de Beek