‘Professor’ Kathleen Ferrier had pittige discussies met haar studenten aan de Universiteit voor Vrouwen (AUW) in  Bangladesh. Zijn mensenrechten een religie, vroeg een van haar studenten “omdat het iets is waarin je werkelijk kunt geloven, zonder dat je kunt bewijzen dat het echt werkt”.

Inmiddels een paar dagen intensieve lesdagen verder begin ik er al aan te wennen om ‘professor’ genoemd te worden. Dat ben ik natuurlijk helemaal niet, ik heb geen andere academische graad dan een ‘master’ en dat nog uit de tijd dat we dat ‘doctoraal’ noemden.

Maar hier ben ik onverbiddelijk ‘professor Kathleen’ en dat komt door het gewicht van het vak dat ik geef, mensenrechten. Alle studenten van de Asian University for Women zijn beursstudenten, ze komen immers uit kansarme omgevingen. Belangrijke donoren zijn bijvoorbeeld de MVO-afdelingen (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) van bedrijven zoals IKEA. Ook van regeringen, zoals het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, krijgt de Universiteit middelen voor beurzen. Het steunen van deze universiteit en studenten past namelijk perfect in een buitenlands – en ontwikkelingsbeleid dat gericht is op de emancipatie van meisjes en vrouwen en, bijvoorbeeld de aanpak van kindhuwelijken. Onderwijs en juist ook hoger onderwijs, zijn daarbij van cruciaal belang. Niet alleen zullen gestudeerde moeders hun eigen kinderen niet uithuwelijken, zolang meisjes op een plek als deze universiteit zitten, kunnen ze niet uitgehuwelijkt worden.

Wetend dat een groot deel van de studenten afkomstig is uit het arme platteland van landen als Afghanistan en Pakistan, hebben donoren en met name het State Department van de VS er bij de universiteit op aan gedrongen het vak Mensenrechten te doceren zodat deze meisjes hier kennis over en inzicht in krijgen.

Wat een voorrecht dit ik gevraagd ben dit te doen.

Respect voor de minderheid

Bij de verschillende onderwerpen die we dagelijks naast de meer algemene theoretische kennis, behandelen blijkt mijn eigen ervaring van meerwaarde; mijn ervaring in Chili en Brazilië, met de migrantengemeenschappen van SKIN of als Kamerlid voor het CDA.

Zo hadden we het vandaag over religie en mensenrechten. Altijd een zwaar beladen onderwerp en zeker hier in de regio. In mijn groep, inmiddels uitgeroeid tot 45 studenten, is het merendeel moslim, maar er zijn ook hindoes, boeddhisten en christenen. Het waren vooral de verschillende stromingen binnen de religies die tot de meest heftige discussies leidden. Mijn eigen verhaal, van een op religie gefundeerde politieke partij als het CDA waarin er verschil van mening bestond over het invoeren van het huwelijk voor partners van gelijk geslacht, was een openbaring voor ze. Voor meisjes uit China is sowieso het bestaan van een politieke partij die gefundeerd is op religie, een volkomen onbegrijpelijk fenomeen, maar met name het feit dat verschillende overtuigingen binnen de partij gerespecteerd werden toen het op stemmen aankwam, vonden ze onvoorstelbaar. Dit was een mooie brug naar een discussie over wat, naar mijn mening, de kern is van democratie, van religie en van mensenrechten: respect voor de minderheid.

Daar schort het vaak aan, daarvan hadden we voorbeelden te over en die leidden weer tot allerlei overwegingen, zelfs tot de vraag of je zou kunnen zeggen dat mensenrechten een religie zijn, “omdat het iets is waarin je werkelijk kunt geloven, zonder dat je kunt bewijzen dat het echt werkt”.

Nu loop ik de hele tijd te piekeren over hoe deze vraag te interpreteren: betekent die dat ik mensenrechten goed heb uitgelegd of juist niet?

kader

De Aziatische Universiteit voor Vrouwen (AUW) is in 2008 geopend in Chittagong, een havenstad in het zuiden van Bangladesh. De missie is getalenteerde en gemotiveerde meisjes uit de meest kansarme plekken in Azië op te leiden tot professionals en leiders die intercultureel begrip en duurzame menselijke en economische ontwikkeling in Azië en de wereld kunnen bevorderen. Momenteel studeren meer dan 500 meisjes aan AUW. Zij komen onder andere uit sloppenwijken en vluchtelingenkampen, de (kleding)industrie en dienstensectoren in 15 Aziatische landen. Ook de staf is internationaal.