De manier waarop wij informatie vergaren is cultureel bepaald, met onderling onbegrip en een verkeerde beeldvorming tot gevolg. Yvonne van der Pol pleit voor een gulden middenweg in internationale samenwerking.

Even een testje. Neem de afgelopen week in gedachten en bedenk hoe jij aan je informatie kwam. Door
1. Lezen
2. Familie
3. Bijpraten bij het koffieapparaat of in het café
4. Notulen en gespreksverslagen
5. Radio, tv en sociale media
6. Vrienden van vroeger
7. Databases en wetenschappelijke artikelen
8. De tennis- en golfclub etc.
9. Collega’s
10. Kennissen en vrienden van je familie en van jouw vrienden

Waar lag bij jou het accent? Bij persoonlijke contacten of bij geschreven tekst? Interactie tussen mensen gaat niet alleen over communicatie maar ook over hoe je informatie vergaart. En het blijkt dat niet alleen individuen, maar hoe kan het ook anders, ook culturen hiervoor uiteenlopende methoden hebben. In de literatuur worden die met data-georiënteerde en dialoog-georiënteerde culturen* aangeduid.

Dialoogculturen

“Kniehoog in de informatie”, zo beschrijft Lewis mensen uit dialoog-georiënteerde culturen. Ze zijn bijna continu en vaak zelfs gelijktijdig in gesprek met anderen en dat levert veel informatie op. Veel meer dan de mensen die zich grote delen van de dag achter hun computers verschansen met zelfs de deur van hun kantoor dicht. Dialoog-georiënteerde mensen horen veel van alle kanten door hun grote persoonlijke informatienetwerk. Dit web strekt zich bijzonder ver uit en bestaat naast familie, collega’s en vrienden ook uit oud-klasgenoten, de peetvader, bewoners uit het geboortedorp, mensen van de kerkelijke gemeente, verenigingen (ook die van vroeger) etc. Nieuwe informatie is altijd contextueel, het wordt toegevoegd aan wat men al weet uit de gesprekken in het netwerk.

Data voorop

Hoe anders is de focus in data-georiënteerde culturen. Uiteraard doen persoonlijke gesprekken ertoe, maar we zoeken de informatie in eerste instantie op in onze computerbestanden, databases, notulen en via Google. Goed beslagen ten ijs pakken we de samenwerking weer op of gaan we de onderhandelingen in. Denken we. Maar informatie veroudert snel (zeker die uit databases), is snel onvolledig en het schrift mist de menselijke factor.

De gulden middenweg

Je zou denken dat we in internationale samenwerking de gulden middenweg kunnen bewandelen. Maar hoe vaak merk ik niet dat mensen uit verschillende culturen juist op dit punt hardnekkig blijven hangen in hun eigen vormen van informatieverzameling en hoe dat onze beeldvorming over en weer beïnvloedt. We komen dan uit op uitspraken als: “Die partners uit het Zuiden beantwoorden mails niet, werken niet met de databases en sturen de rapporten altijd te laat”. En omgekeerd: “Waarom toch die focus op papier? Op schema’s, rapporten, afspraken en agenda’s terwijl we daar eerst over moeten praten en dan vanzelf tot een oplossing komen”. Zodra dergelijke beeldvorming speelt, is er meestal sprake van andere waarden over hoe je aan je relevante en betrouwbare informatie komt. Dus ga eens te rade bij jezelf in hoe jij informatie verzamelt en wat je vindt van je partners. Daarin ligt een bron van kennis.

*Richard D. Lewis (2006) When cultures collide