De meest fundamentele pogingen van de oppositieleden om het beleid van minister Ploumen bij te sturen zijn gestrand. Wel wil een meerderheid van Kamer dat minister Ploumen een actieplan opstelt om 50 % van klimaatfinancering uit de private sector te halen en verwacht de Kamer eveneens dat de overheid zich proactief opstelt om bedrijven aan de UN Guiding Principles for Human Rights te houden.

Vandaag stemde de Tweede Kamer over nota’s en beleidswijzigingen van kabinet Rutte II. De stemmingen over de beleidsnota ‘Wat de wereld verdient’ van minister Ploumen versloeg alle records: verreweg de meeste moties werden op dit onderdeel ingediend. Ondanks het fanatisme van de Tweede Kamer, stierven 15 moties een vroege dood. 6 moties werden wel aangenomen: dit waren alle moties waar de Partij van de Arbeid mee instemde.

De PvdA steunde onder andere het plan van Sjoerd Sjoerdsma (D66), waarin hij minister Ploumen vraagt zich in te zetten om 50 % van de klimaatfinanciering vanuit private middelen te dekken en daartoe met een actieplan te komen vóór de begrotingsbehandeling. Zoals hij vorige week aangaf, is een ‘verre stip aan de horizon’ voor hem niet genoeg. Dat vonden de andere Tweede Kamerpartijen, met uitzondering van de VVD en de PVV, blijkbaar ook, want D66 kon op brede steun voor deze motie rekenen.

In eerdere Kamerdebatten uitten verschillende Kamerleden, waaronder Joël Voordewind (ChristenUnie) en Sjoerdsma hun zorgen dat het budget voor klimaatfinanciering uit het hulpbudget betaald gaat worden. Volgens hen kunnen de kosten oplopen tot de miljarden en wordt er zo steeds meer van het hulpbudget afgesnoept. Marit Maij van de PvdA stelde eerder dat zij zich minder zorgen hierover maakte, maar ook zij wil nu concrete acties van de minister zien om te zorgen dat de helft van de financiering door private partijen wordt opgehoest.

Steun van PvdA en VVD

Blij zal Sjoerdsma ook geweest zijn met de steun van de PvdA voor zijn motie de UN Guiding Principles na te leven, en met het Nederlandse bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties overeenstemming te bereiken over hoe bedrijven deze maatregelen moeten naleven. De motie verwacht van de overheid een proactieve houding om ervoor te zorgen dat bedrijven, hun buitenlandse dochterondernemingen en toeleveranciers mensenrechten respecteren zoals gesteld in de Guiding principles.

De Tweede Kamer, met uitzondering van de VVD en PVV, ziet verder ook graag dat sociale zekerheid wordt geïntegreerd binnen het speerpuntenbeleid. Bij het indienen van de moties afgelopen donderdag gaf Ploumen al aan dat zij hier opvolging aan wil geven, zij het dat ze er geen extra budgetten voor vrij kan maken. De allerarmsten in lage-of middeninkomenslanden krijgen ook aandacht van de meerderheid van de Tweede Kamer middels een motie van Kees van der Staaij (SGP), waarin hij de regering verzoekt om in haar evaluaties en rapportages inzake het gevoerde ontwikkelingssamenwerkingsbeleid systematisch aandacht te schenken aan de consequenties en effecten voor de allerarmsten. Alleen 50+, PVV en VVD stemden niet in met dit voorstel.

Twee moties waar de VVD wél steun voor wilde geven betroffen beroepsonderwijs en de integratie van tuberculose in het beleid. De gehele Kamer, PVV uitgezonderd, willen dat beroepsonderwijs in de speerpunten worden geïntegreerd. Daarnaast wil de Tweede Kamer dat de bestrijding van tuberculose in het SRGR beleid wordt geïntegreerd. Deze moties werden eerder al door minister Ploumen ondersteund.

Exportfinanciering

De controversiëlere moties, waarin meer fundamentele wijzigingen van beleid worden voorgesteld of waarin in brede zin kritiek wordt geuit op de plannen van de minister, werden niet gesteund door coalitiepartners PvdA en VVD. Het waren de SGP, ChristenUnie, D66, GroenLinks en SP die het meest ‘rebelleerden’ in de stemmingen; de Partij voor de Dieren, CDA en 50+ haakten af en toe aan. Zo wilden SGP, ChristenUnie, D66, GroenLinks, Partij voor de Dieren en de SP allemaal van het onderdeel exportfinanciering af binnen het Dutch Good Growth Fund. Deze poging was echter kansloos zonder steun van de PvdA of de VVD. Evenals een poging van Jasper van Dijk (SP) om uitgaven aan private sector ontwikkeling en het maatschappelijk middenveld meer in balans te brengen. Naast de coalitiepartijen zag ook het CDA niets in deze motie, die door de andere oppositieleden (PVV uitgezonderd) wel werd gesteund.

De PvdA, VVD, PVV en het CDA wilden ook de motie van Van Dijk om belastingverdragen van impact assesments te voorzien niet steunen. Deze vier partijen stemden eveneens niet in met het voorstel van de SP om de bijdrage voor het Global Partnership for Education te handhaven na 2014.

Zoals verwacht werd de motie waarin de bijna voltallige oppositie (PVV uitgezonderd) de minister verzocht om duidelijker aan te geven hoe ze haar ambities wil verwezenlijken met haar huidige beleid, niet aangenomen en niet gesteund door de regeringspartijen. Eerder ontraadde Ploumen deze motie al, omdat zijzelf haar beleid duidelijk genoeg vindt. Dat vinden dus ook de coalitiepartijen de VVD en de Partij van de Arbeid. Wel overeind blijft het symbolische signaal dat de oppositie aan de motie geeft. Zij ziet de motie ‘als een handreiking om Ploumen haar beleid te verbeteren’, zoals Sjoerd Sjoerdsma gisteren nog twitterde.

Sjoerdsma’s voorstel om het Budget Internationale Veiligheid te vergezellen van een ontwikkelingsrelevantietoets haalde het ook niet, ondanks steun van het merendeel van de oppositie (PVV en CDA uitgezonderd).

Wel 9 miljoen voor Bangladesh

Opvallend was dat de VVD het verzet tegen de 9 miljoen euro die Ploumen heeft uitgetrokken om de textielsector in Bangladesh veiliger te maken, staakte. Eerder verzette René Leegte (VVD) zich nog fel tegen dit initiatief, hetgeen voor opschudding in de media zorgde en wat op veel hoon stuitte van de overige Kamerleden. Een motie van de PVV om de 9 miljoen niet uit te keren steunden zij nu niet. De beide partijen vonden elkaar wel in de motie van Leegte en Ingrid de Caluwé om ontwikkelingshulp stop te zetten als de European Partnership Agreements (EPA’s) niet worden nageleefd, een motie die verder door alleen 50+ werd gesteund.

Minister Ploumen heeft nu wel steun voor haar nota van een meerderheid van de Tweede Kamer, zij het dat ze nog steeds een kritische oppositie tegenover zich heeft. Wel hebben veel onderdelen van haar beleid nog verdere uitwerking nodig. Over deze uitwerkingen zullen dit jaar nog Kamerdebatten over worden gevoerd. Enkele moties, zoals een motie waar de regering wordt verzocht om het Dutch Good Growth Fund te faseren, zijn aangehouden totdat de debatten hierover zijn gevoerd.