Nederland loopt achter op het gebied van inclusie van mensen met een beperking, terwijl inclusie wereldwijd wel een hot thema is. Dit blijkt uit de meest recente Vice Versa Leert.. Door een voorstel van de Europese Commissie om inclusie te mainstreamen in ontwikkelingsbeleid zullen ngo’s in de toekomst nog veel te maken krijgen met inclusie.

Terwijl 127 van de 195 VN-staten het verdrag voor de Rechten van Personen met een Handicap hebben geratificeerd, blijft Nederland nog steeds achter.  In het regeerakkoord beloofde het kabinet hier snel verandering in te brengen, maar die belofte is nog niet waar gemaakt. Hoewel minister Ploumen voor Ontwikkelingssamenwerking en Internationale Handel heeft aangegeven dat zij zich wil inzetten voor inclusie, laat een concrete invulling van dit voornemen ook nog even op zich wachten.

Internationale achterstand

De EU heeft het verdrag wel geratificeerd en daarop heeft Europese Commissie een voorstel gedaan om inclusie te verweven in het hele ontwikkelingsbleid voor de periode 2014-2020. Binnenkort onderhandelen het Europees Parlement en de Raad van Ministers van de Europese Unie hierover. Als het voorstel goedgekeurd wordt, zal vanaf 2014 alle ontwikkelingssamenwerking gefinancierd met EU-geld inclusief zijn. Dus ook de projecten van ngo’s die EU-subsidie krijgen.

Bij inclusie gaat het niet om het medische aspect, maar om mensenrechten. Niet het individu met een beperking moet zich conformeren, maar de samenleving moet haar juridische of sociale regels aan passen. Dit geldt net zo goed voor scholen, overheden en diensten in ontwikkelingslanden, als in de Westerse landen zelf.

Om dat te bereiken, zullen ngo’s zich moeten ontworstelen om voor de makkelijke weg te kiezen, stelt Yetnebersh Nigussie, die een organisatie leidt in Ethiopië die zich inzet voor inclusie van gehandicapten.

Maar is Nederland is nog een lange weg te gaan. Betteke de Gaay Fortman, bestuurslid van Dutch Coalition on Disability Development (DCDD), vindt dat er in Nederland niet genoeg belang wordt gehecht aan een inclusief beleid: ‘Het bewustzijn is er denk ik wel, maar dit onderwerp is nog weinig doorleefd op het ministerie. Bovendien heeft men nog te weinig kennis hierover in huis.’

Ton Dietz, hoogleraar Ontwikkeling in Afrika en directeur van het Afrika Studiecentrum van de Universiteit Leiden, stelt in het verlengde daarvan: ‘Ontwikkelingssamenwerking en gehandicaptenbeleid zijn in Nederland nog altijd twee totaal verschillende werelden.’

Post – MDG

Als het in andere landen lukt, waarom loopt Nederland dan nog achter? Volgens Aidan Leavy van  Plan International zijn eventuele praktische en financiële bezwaren in ieder geval ‘onnodig’. Uit eigen ervaring stelt hij: ‘Inclusie hoeft helemaal niet veel te kosten, maar goed onderzoek is van belang.’

Volgens Ton Dietz, directeur van het Africa Studies Centre (ASC Leiden) is expliciete aandacht voor mensen met een handicap cruciaal, nu het Ontwikkelingsprogramma van de VN (UNDP) een vervolg wil geven aan de Millenniumdoelen. Gehandicaptenorganisaties mogen de boot niet weer missen, zoals ze hebben gedaan toen de Millenniumdoelen werden opgesteld.

‘Dit is het moment’, beaamt ook De Gaay Fortman. ‘Als we de boot nu missen, zijn we over tien jaar nog geen stap verder.’

De hele special verscheen als bijlage bij de Vice Versa #1. Wilt u deze special ontvangen? Neem dan een abonnement en krijg de special PLUS de Vice Versa thuisgestuurd