Op donderdagavond 13 september mocht het Humanity House een bijzondere gast welkom heten: World Food Programme (WFP) Executive Director Ertharin Cousin. Cousin, die in Den Haag was voor een overleg met staatssecretaris Ben Knapen, wilde ook bij het Café Humanitaire geïnteresseerden uitleg geven over de nieuwe koers die het WFP gaat inzetten. Cousin: ‘Over de jaren hebben we onze lessen geleerd en we willen het nu anders doen.’

De sfeer is ontspannen in het Humanity House. Er wordt vrolijk gepraat, nieuwkomers worden geïntroduceerd en oude vriendschappen worden aangesterkt. Dit is volgens Johan te Velde van PSO, die deze avond heeft georganiseerd, precies de bedoeling van deze bijeenkomsten; ‘om met een intellectuele versnapering mensen uit het veld bij elkaar te brengen. Lessen die door verschillende organisaties in het veld zijn geleerd kunnen dan met elkaar worden gedeeld en nieuwe ideeën kunnen worden ontwikkeld.’

Het Café Humanitaire vindt vier keer per jaar plaats en wordt georganiseerd door PSO in samenwerking met Humanity House. Het doel is, naar eigen zeggen, om een plek te creëren die mensen inspireert, aan het denken zet én in beweging brengt. Het publiek is altijd divers en ook deze keer was er een gevarieerde groep aanwezig bestaande uit belanghebbenden van het Ministerie van Buitenlandse zaken, verschillende ngo’s, studenten en partners uit het bedrijfsleven.

Punctualiteit en openheid

De lezing begint stipt om vijf uur. Cousin opent de presentatie door haar waardering uit te spreken over deze punctualiteit binnen de Nederlandse cultuur. ‘Op het juiste moment op de juiste plaats aanwezig zijn kan het verschil betekenen tussen leven en dood’, aldus Cousin.

Ook openheid, kenmerkend binnen de Nederlandse cultuur, is volgens Cousin zeer belangrijk in deze sector. Overheden moeten immers aangesproken worden op hun verantwoordelijkheid. Het WFP zegt steeds vaker tegen overheden dat ze zelf het initiatief moeten nemen en de voedselprogramma’s moeten sturen.

‘But sister!’

Het is niet een gemakkelijke taak deze boodschap aan overheden over te brengen, maar als iemand het kan dan is het Cousin, zijn velen het over eens. ‘Het helpt wel dat ik Afro-Amerikaans ben’, stelt Cousin. ‘Ondanks dat ik soms erg streng kan zijn, hebben regeringsleiders wel respect en na de eerste but sister! kan ik ze meestal wel overtuigen van de noodzaak van een andere aanpak.’ Hierop wordt er zowel door Cousin als door het publiek hartelijk gelachen.

Cousin is een overtuigende spreker die met een goede dosis humor de belangrijke boodschap van het WFP goed weet over te brengen. Cousin vertelt ook gepassioneerd over de reizen die ze in de vijf maanden dat ze nu is aangesteld als Executive Director heeft mogen maken. Haar reis door Afrika, in het bijzonder de ervaringen die ze in Niger en Zuid-Soedan heeft opgedaan, hebben haar geïnspireerd tot de beslissing het anders te willen aanpakken.

‘Piano, piano’

Op het gebied van voedselzekerheid is het veranderende klimaat volgens Cousin meestal de spreekwoordelijke druppel die de emmer doet overlopen. Dat is het punt waarop hulporganisaties zoals de WFP meestal in actie komen. Volgens Cousin begint het probleem echter al veel eerder en zijn oplossingen dus ook eerder te bedenken. ‘Dat is iets waar we ons nu als Verenigde Naties en World Food Programme nu meer op willen richten.’

De hoge voedselprijzen en slechte internationale markt maken het volgens Cousin voor veel mensen erg moeilijk het hoofd boven water te houden en de familie van eten te voorzien. Daarom wil het WFP onder andere meer investeren in de werken voor vouchers programma’s. Dit houdt in dat mensen voor de WFP kunnen werken in ruil voor bonnen, die ze vervolgens kunnen inleveren voor voedsel.

Een toeschouwer uit het publiek vraagt Cousin hoe lang het zal duren voordat deze ideologische veranderingen in het beleid zullen zijn doorgevoerd. Cousin antwoordt gevat: ‘piano, piano, zoals de Italianen zeggen. Een grote verandering moet niet overhaast worden doorgevoerd, het heeft tijd nodig om het goed te doen.’

Samenwerking is cruciaal

Nu het WFP meer aandacht wil besteden aan structurele voedselzekerheid is de vraag die velen op de tong ligt, en uiteindelijk wordt gesteld door te Velde, of het WFP daarmee niet in het vaarwater van andere organisaties terecht komt. ‘Dat hoeft niet zo te zijn’, stelt Cousin. ‘Goede afspraken en coördinatie kunnen dit voorkomen. Daarbij is het wel van belang dat iedere organisatie werkt aan die onderdelen waar het expertise in heeft.’ Het is ook belangrijk voor donoren om duidelijkheid te creëren over waar het gedoneerde geld naar toe gaat.

Internationale samenwerking is een terugkerend thema in de presentatie van Cousin. Aan het einde van haar presentatie benadrukt ze wederom de goede relatie die het WFP heeft met de Nederlandse overheid, het maatschappelijk middenveld en de private sector. Nederland is niet alleen een gulle donor van het WFP, maar ook een belangrijke partner op het gebied van technische zaken. Zo assisteert TNT het WFP regelmatig met logistieke problemen.

Kennis delen is kennis creëren

Na afloop van de presentatie verzamelen alle bezoekers zich in het café. Hier wordt onder het genot van een drankje en een hapje de discussie voortgezet. Er worden plannen gemaakt en kaartjes uitgewisseld en overal klinkt gelach. Iedereen lijkt het erover eens te zijn dat het weer eens een interessante avond was. Jammer dat er niet vaker zulke evenementen worden georganiseerd.

Zoals te Velde uitlegt: ‘vooral in deze sector treffen partners elkaar bijna uitsluitend in tijden van crisis en vaak is er dan geen tijd voor lange termijn plannen. Dit soort bijeenkomsten vervult precies deze functie en daarnaast is het natuurlijk leuk om iedereen weer te zien.’

Ten slotte bedankt Johan te Velde de gasten voor hun aanwezigheid op één van de laatste activiteiten die PSO zal organiseren. Wegens gebrek aan fondsen zal PSO eind dit jaar de deuren sluiten. Het treurige gevoel dat aanvankelijk met dit bericht ontstaat, wordt zowel door te Velde als door het publiek snel omgezet in een positieve blik op de toekomst. Het einde van PSO mag niet ook het einde van dit soort evenementen betekenen. Gezorgd moet worden dat het goede werk van de organisatie in de toekomst kan worden voortgezet.