Deze week staat in het teken van Prinsjesdag en de Rijksbegroting voor 2013. Met input van BBO volgt Vice Versa het nieuws en de analyses rondom de Rijksbegroting en de gevolgen voor internationale samenwerking. In hoeverre is het beleid van Knapen uitgevoerd? En hoe moeten we deze begroting interpreteren in het kader van de verkiezingen en de politieke aardverschuiving op 12 september? De kriebels voor de Rijksbegroting, die vandaag op Prinsjesdag worden gepresenteerd, waren goed voelbaar op het kantoor van BBO. En het voorwerk al in volle gang.

Mijn trein rijdt maandagmorgen om iets over tien Den Haag Centraal binnen. Nog geen tien minuten van het station ligt het kantoor van BBO, de ingang ietwat verscholen achter de luifels van de talloze cafés aan het Plein. Het slechte nieuws dat BBO pas om drie uur ‘s middags op Prinsjesdag de begroting zal ontvangen, is inmiddels in de planning verwerkt. De sfeer zit er goed in. Nu nog redelijk ontspannen. Al moet er al hard gewerkt worden om zoveel mogelijk voorwerk voor morgen klaar te hebben, heerst er een zogenaamde stilte voor de storm. U kent het wel: een vrolijke stemming, vol goede moed, met die eerste zenuwachtige kriebels in de onderbuik door de drukte en bijkomende stress die volgen zal.

Om half elf schuift Vice Versa aan bij het eerste werkoverleg van BBO over de begrotingsanalyse 2013. Zittend aan een ronde tafel met een mooie uitkijk over het Plein, volgt er een kort introductierondje waarin de vijf BBO medewerkers zichzelf voorstellen. Daarna tijd voor het echte werk. Een steelse blik op het werkoverleg document dat voor ons op tafel ligt, verklapt de eerste stappen die deze week gezet zullen moeten worden.

De stempel van Knapen

Volgens de adviseurs Hilke Jansen, Antoon Blokland en Wichert van Dijk van BBO zijn er twee vragen van groot belang in deze begrotingsanalyse. De eerste vraag richt zich op de begrotingscyclus: ‘Hoe ver is het beleid van Knapen daadwerkelijk geïmplementeerd, zowel inhoudelijk als financieel?’ Want door de val van het kabinet kan Knapen, mits hij staatssecretaris blijft, zijn beleidstermijn niet voltooien. Bij het beantwoorden van deze vraag is niet alleen de begroting van 2012 van belang, maar spelen ook het Lenteakkoord en de onderhandelingspunten die eerder in het Catshuis op tafel lagen een belangrijke rol.

Hoe ver is men met het forse bezuinigingspakket zoals afgesproken in het regeerakkoord Rutte en het Lenteakkoord? En met het oog op de begroting van Buitenlandse Zaken, zal Knapen zich op het gebied van ontwikkelingssamenwerking aan de voorjaarsbeloften houden? Of doet hij nog een poging om zijn beleid versneld door te drukken nu zijn staatssecretariaat wellicht ten einde loopt?

Ten aanzien van dit buitenlandbeleid van Knapen richt BBO haar analyse op de belangrijke punten. Wat zijn de ontwikkelingen en wijzingen op het gebied van de toespitsing op vijftien partnerlanden, de financiering van het maatschappelijk middenveld, de private sector ontwikkeling en rol van Nederlandse bedrijven bij ontwikkelingssamenwerking, en de prioriteitsgebieden van Knapen – te weten: veiligheid en rechtsorde, water, voedselzekerheid en SRGR? En zijn er veranderingen in de vrijwillige VN bijdrage of de ODA toerekening – op posten, zoals de eerstejaars asielzoekersopvang die nu door ontwikkelingssamenwerking wordt betaald?

Politieke aardverschuiving

Al is een analyse van de begroting 2013 van belang. Tegelijkertijd kan men zich afvragen hoe houdbaar de begroting zal zijn met het oog op de nieuwe verkiezingsuitkomst? BBO tracht daarom een tweede essentiële vraag in haar analyse te beantwoorden: ‘Hoe gaat het beleid van Knapen worden aangepast naar aanleiding van de verkiezingen, zowel inhoudelijk als financieel?’ Kortom, wat zal het nieuwe kabinet van VVD en PvdA behouden en wat zullen ze aanpassen? En heeft de Tweede Kamer de komende maanden nog wat in de melk te brokkelen?

Het belooft een spannende, maar vooral ook drukke week te worden op het kantoor van BBO. In ieder geval als men de planning mag geloven. Die loopt tot in de late uurtjes. Met aan het einde van de week de veelbelovende uitkomst: een begrotingsanalyse die zich in de woorden van Hilke Jansen zal kenmerken door ‘minder beleid en meer politiek’. Ofwel, ten opzichte van andere jaren meer focus op de politieke verschuivingen en minder op de analyse van het huidige begrotingsbeleid.