BLOG – Het schoppen tegen de schenen van onze politieke leiders lijkt een nationale sport te worden, schrijft Remco van der Veen, directeur Healthcare van Cordaid, in deze blog. Korte termijn winst in de peilingen lijkt politieke agenda’s vooral te overheersen terwijl regeren nog steeds vooruitzien hoort te zijn als het gaat om de vluchtelingen en het klimaat.

Volgens de Amerikaanse president Obama moeten we er maar aan wennen dat vluchtelingen het journaal en grenzen de komende jaren blijven openen. Ik kan niet ontkennen dat ik op slechte dagen verlang naar de terugkeer van de pietendiscussie in het Journaal en dus veer ik op als Zwarte Pieten uit Amsterdamse politiebureaus worden verbannen.

Het positieve van de huidige stroom is dat we ons beetje bij beetje iets meer realiseren dat ellende elders hier effect heeft. De dijken zijn niet meer hoog genoeg om ons achter te verstoppen. Misschien toch wat meer gaan nadenken over klimaatverandering en de consequenties ervan? We denken nog steeds ‘het zal wel los lopen’. Onze dijken zullen het vast wel houden.

Te lang al gaat het over ‘één, twee, drie, vier, vijf of zelfs zes graden opwarming eind deze eeuw’. Maar hoe zit het met droogte en overstromingen elders? En met de extra mensenstromen die daardoor nog op gang kunnen komen?  Mijn wilde gok is dat de sluizen het niet gaan houden.

Kop in het zand
We verwijten onze leiders dat ze niet adequaat en tijdig gereageerd hebben op de vluchtelingenstroom. Maar we – jij, ik, de overgrote meerderheid – steken zelf al jaren onze eigen kop in het zand als het gaat om ons klimaat. Het verwijt naar onze leiders is overigens terecht. Het verwijt betreft niet alleen een gebrek aan reactievermogen van de laatste maanden maar een totaal gebrek aan internationale visie. Niet alleen in Nederland maar ook daarbuiten zie je een versplinterd en onsamenhangend buitenlandbeleid. Militair ingrijpen, diplomatie, economisch beleid, ontwikkelingshulp, noodhulp, klimaatbeleid…

Het zijn stuk voor stuk losse elementen die te weinig op elkaar worden afgestemd. Al 20 jaar roepen ontwikkelingsorganisaties dat de middelen op deze aarde niet eerlijk verdeeld, dat integraal beleid nodig is om hemeltergende armoede, ongelijkheid en oorlog aan te pakken.

Schoppen tegen schenen
Schoppen tegen schenen van de door ons zelf gekozen leiders is leuk. En gemakkelijk.  Interessanter is te kijken naar onszelf. We willen allemaal verandering, maar willen we zelf veranderen? Ik vroeg het me af kijkend naar het programma College Tour met Denis Mukwege, Congolees, kandidaat voor de Nobelprijs van de vrede, mensenrechtenactivist en gynaecoloog.

Ik werd gegrepen door de oproep die hij deed. Nee, een Nobelprijs hoefde hij niet, want prijzen veranderen de wereld niet. Mensen wel. Zijn advies aan de jongeren in de zaal was: ‘Vraag je aan het eind van iedere dag af wat je zelf voor een ander hebt gedaan.’ Een studente vroeg: ‘Wat kan ik voor jou doen hoe kan ik je helpen’ Mukwege wilde geen geld maar solidariteit. ‘Spreek je uit over wat je ziet en kaart het aan bij je gemeente, politieke partijen, je parlement. Kom zelf in beweging.’

Grote bewegingen beginnen altijd klein. Denis, bij dezen heb ik het nogmaals gezegd. We kijken te kortzichtig naar vluchtelingen- en klimaatproblemen. We moeten werken aan een ambitieuzer, ingrijpender en visionair plan. De Werelddoelen zijn een mooi begin maar nog te vrijblijvend. Het oude spreekwoord staat nog steeds. Regeren is vooruitzien en vooruitzien is best belangrijk.

Remco van der Veen is Director Healthcare Cordaid