De Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) kennen een roulerend voorzitterschap. Wanneer de leden collectief in actie komen, is het aan de voorzitter om een duidelijk beeld van de ramp én de actie neer te zetten. Wat vergt dat van iemand, en wat betekent de voorzitter voor de SHO?

De SHO worden gekenmerkt door wisselende algemeen- en actievoorzitters. Gevraagd wat dat betekent voor de profilering van de SHO antwoordt Ron van Huizen, oud-directeur van Terre des Hommes: ‘Het gaat binnen de SHO niet zozeer om het gezicht, maar om de actie. Het roulerend voorzitterschap werkt vaak verfrissend.’

Ook Farah Karimi, directeur van Oxfam Novib, benadrukt de eenheid van de SHO. ‘Die bestaan uit tien organisaties die allen een eigen profilering hebben. Bij een grote ramp, in een gebied waar de meerderheid van die organisaties werkt, gebeurt de fondswerving gezamenlijk. Daarbij is het belangrijk dat het publiek weet dat de handen ineen worden geslagen voor de actie, het gaat dan niet om de profilering van de aparte organisaties’.

Verbeteringen

Karimi was voorzitter tijdens de actie voor Haïti in 2010. Ze vond het niet lastig om toen haar taken bij Oxfam Novib tijdelijk op de achtergrond te zetten. ‘Er heerste een gevoel van: hier moeten we iets aan doen. Ervoor gaan. Op dat moment is de ramp de prioriteit’. Het optreden als voorzitter, tevens woordvoerder, kost wel veel tijd. Toch vindt Karimi het roulerend voorzitterschap een prima functionerend systeem. Vanwege de onregelmatigheid van de acties is het niet logisch om eigen capaciteit op te bouwen, alleen voor de SHO, aldus Karimi. Van Huizen sluit zich hierbij aan. De kracht van de SHO is volgens hem dat de leiding bestaat uit organisaties die zelf aanwezig zijn in het rampgebied. Een onafhankelijke, externe voorzitter zou daarom geen betere optie zijn.

Hoewel de voorzitter meestal door de grotere organisaties wordt geleverd, leidt dit er volgens Van Huizen niet toe dat zij evenredig veel aandacht naar zichzelf toe trekken. Volgens hem heeft de SHO een intern corrigerend vermogen. Toch is Van Huizen er voorstander van dat ook kleine organisaties de kans krijgen om de voorzitter te leveren. Een andere verbetering die hij aandraagt is het verlengen van de periode van de voorzitter naar twee jaar. Dit zou de continuïteit binnen de SHO ten goede kunnen komen.

Een goede voorzitter is…

Van Huizen stelt dat een goede actievoorzitter kennis van het geven van noodhulp heeft, iemand ‘met klei in de vingers’. Karimi vindt het daarnaast belangrijk dat de voorzitter in staat is een goed beeld te schetsen van het rampgebied, en de Nederlandse bevolking ervan kan overtuigen dat de organisaties echt samenwerken.

De woordvoerder moet ook kunnen uitleggen waarom er behoefte is aan geld. Tegenwoordig wordt vaak gezegd dat mensen actie-moe zijn. Ook de zomervakantie en de vraagtekens die mensen plaatsen bij noodhulp kunnen het succes van de huidige actie voor de Hoorn van Afrika beperken. Karimi ervaart dit echter niet zo. ‘De betrokkenheid van de Nederlandse bevolking geeft vleugels’, aldus Karimi. ‘Ondanks alles komt er een hartverwarmende reactie vanuit het land’. Tot nu toe is ruim 21 miljoen euro binnengehaald voor de ramp in de Hoorn van Afrika.