Hoe kan Hivos Nederlandse jongeren betrekken bij ontwikkelingssamenwerking? En hoe kunnen jongeren een kans krijgen binnen de ontwikkelingssector, zelfs al moet er worden bezuinigd? Lena Katzmarski (27) is Coördinator Jongerenbeleid bij Hivos en zet zich in voor jongeren, zowel binnen als buiten haar organisatie.

Sinds april dit jaar is Lena voor één dag per week verantwoordelijk voor alles wat er bij Hivos met jongeren te maken heeft. Ze vindt haar nieuwe functie ‘heel, heel leuk en super uitdagend’. Naast deze functie werkt Lena als Junior Programme Officer (JPO) op de afdeling Duurzame Economische Ontwikkeling (SED) waar zij zich vooral met de onderwerpen duurzame productie, biodiversiteit en voedselzekerheid bezig houdt.

Gevoelig liggende uitdaging

De uitdaging zit hem in het bij elkaar brengen van verschillende groepen. Als Coördinator Jongerenbeleid brengt ze Nederlandse jongeren samen met professionals in de OS, maar ook oudere medewerkers van Hivos met de jongere generatie. Dat maakt haar functie heel divers. Het is wel veel werk en Lena vindt het niet makkelijk om dat alles in maar 8 uur per week te doen. ‘Ik ben er meer mee bezig dan eigenlijk de bedoeling is’, lacht ze.

Lena komt uit Duitsland, maar woont dankzij studie en werk al weer bijna zeven jaar in Nederland. Na vorig jaar de Advanced Master International Development (AMID) bij het CIDIN te hebben gevolgd, kon ze nog een jaar blijven bij Hivos, waar ze trainee was. ‘Jongeren bij Hivos krijgen vaak de kans om nog een jaar te blijven na het traineeship. Maar door bezuinigingen is dit nu niet altijd meer de regel.’

Door haar jongerenfunctie heeft Lena nog veel meer plezier in haar tijd bij Hivos gekregen. Wel loopt ze soms tegen frustraties aan als het gaat om de positie van jongeren in de sector. ‘Het onderwerp jongeren ligt momenteel behoorlijk gevoelig’. Als er bezuinigd moet worden, is het ook moeilijk om nieuwe mensen aan te nemen.

Meerwaarde in de minderheid

Binnen Hivos werken op dit moment wat minder jongeren dan vroeger: 4 JPO’s op het hoofdkantoor in Den Haag en een aantal JPOs in de regiokantoren. Ook heeft Hivos op dit moment via het PSO Youth Zone programma 3 young professionals uitgezonden bij partnerorganisaties in Ecuador, Zuid Afrika en Costa Rica. Twintig procent van de medewerkers op het hoofdkantoor is jonger dan 35 jaar.

Lena heeft het gevoel dat er nu minder ruimte bestaat bij de Nederlandse ontwikkelingsorganisaties voor jongeren. Vanwege de bezuinigingen is besloten dit jaar bij Hivos maar één nieuwe AMID-trainee aan te nemen. Het aantal trainees is ook bij andere grote organisaties teruggegaan. Hoewel begrijpelijk, is dat toch ook jammer: ‘Het belang van jongeren in de OS is dat ze de toekomst vormen. Wanneer de babyboomers eruit gaan, zullen er gaten vallen als er niet snel meer jongeren worden aangenomen en goed worden opgeleid.’

De meerwaarde van jongeren is volgens Lena dat ze een frisse blik op ontwikkelingssamenwerking hebben. Ze zijn hoog opgeleid, spreken veel talen en hebben op jonge leeftijd al redelijk veel buitenlandervaring door stages en afstudeeronderzoeken. Lena zelf studeerde in Nederland en Spanje, liep stage bij de Duitse ambassade in Panama, deed haar Masteronderzoek bij de Confederación Nacional Agraria in Peru en ging voor de AMID en Hivos naar Kenia. Ze ziet jongeren als de toekomst van de sector: ‘Jongeren zien dat de wereld en de sector is veranderd. Ze kunnen oude structuren van klassieke ontwikkelingshulp helpen vernieuwen. Zeg maar een soort Realiteit 2.0.’

Bij Hivos wordt er op dit moment weer meer over jongeren gepraat: er wordt nagedacht over de toekomst van jonge werknemers binnen de organisatie en over de mogelijkheden om young professionals ervaring in het buitenland op te laten doen. Sommigen vragen zich af of JPO’s moeten worden aangenomen en opgeleid, om na een of twee jaar bij gebrek aan geld weer uitgezwaaid te worden. Lena zou graag zien dat er meer doorstroommogelijkheden voor jongeren kwamen. Jongeren willen graag doorgroeien naar meer verantwoordelijke functies.

Jongerenprogramma

Het Jongerenprogramma van Hivos, een belangrijk onderdeel van Lena’s werk, bestaat uit het betrekken van jongerenorganisaties in Nederland bij Hivos-projecten in drie hoofdthema’s: ‘Stop Kinderarbeid’, ‘Arbeidsrechten van Vrouwen’, en ‘100% duurzaam’ waar hernieuwbare energie en klimaatverandering centraal staan. Wat Lena daarin vooral doet is praten met (mogelijke) partners over de invulling van het programma. Sterk punt aan het jongerenprogramma van Hivos vindt ze de link met de hoofdthema’s van Hivos en de bijbehorende publiekscampagnes. Het geeft jongeren inzicht in wat een organisatie als Hivos doet, en zorgt voor meer draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking.

Ook is Lena veel in contact met studentenorganisaties en met JongOS, het sociale netwerk voor jonge professionals. Daarbij spreekt ze ook af en toe de andere ontwikkelingsorganisaties en hun jongerenvertegenwoordigers. Er ligt op het moment een idee om alle jongerenvertegenwoordigers bij elkaar te laten komen voor een algemene vergadering. Lena is benieuwd hoe het er bij hen voor staat.

Vooruitzichten en plannen

Het Jongerenprogramma buiten Hivos slokt vrijwel al haar tijd op, maar Lena blijft zich ook inzetten voor de positie van jongeren binnen Hivos en de sector. ‘Creëer ruimte voor jongeren! Hoe anders kunnen projecten soms lopen met een paar slimme jongere talenten. Kijk naar het knowledge-programma van Hivos: dit bestaat uit vooral jonge dertigers!’ Ze ziet het wel positief in: ‘De intenties binnen Hivos met het jongerenprogramma zijn prima. Hopelijk komen binnen Hivos straks ook weer meer jongeren te werken, gaan de deuren weer voor ze open.’

Verder zijn er besprekingen om te kijken hoe de Youth Zone van PSO, een programma voor het uitzenden van jongeren naar ontwikkelingslanden dat vorig jaar is gestopt, weer nieuw leven ingeblazen kan worden. ‘De intentie ligt er, maar we weten nog niet hoe we het gaan aanpakken. We moeten een model vinden dat ook werkt bij minder budget’. Lena heeft er erg veel zin in: ‘We gaan brainstormen over de toekomst van jongeren in de ontwikkelingssector in het algemeen en over hun kansen om ervaring in het buitenland op te doen’.