Vorige week dinsdag 28 juni gaf staatssecretaris Ben Knapen het startschot voor een reeks bijeenkomsten onder de naam Nationaal Platform Rio+20, op het ministerie van Buitenlandse Zaken. De aanbevelingen uit deze bijeenkomsten zullen een beginpunt vormen voor de bijdrage aan de VN-top Duurzame Ontwikkeling die in juni 2012 in Rio de Janeiro plaats zal vinden.

Deze bijeenkomst is de eerste in een serie van drie. Het is geïnitieerd om over een jaar goed voorbereid naar de VN-top Duurzame Ontwikkeling in Rio de Janeiro te gaan. Nederland wil namelijk een belangrijke rol gaan spelen in de invulling van de VN-top. De bijeenkomst is de vierde Earth Summit en wordt gehouden precies 20 jaar na de eerste Earth Summit in juni 1992 in Rio.

Nederland als koploper

Knapen wil dat Nederland zich tijdens de aankomende VN-top gaat profileren als koploper in het opzetten van duurzame handelsketens. Nederland heeft specialistische kennis over de ecologische modernisering van de landbouw en wil dit inzetten om de economische ontwikkeling te ‘vergroenen’. Een ander thema dat belangrijk is voor Nederland is water, vooral de strijd tegen water, omdat het verstrengeld is met de Nederlandse volksgeest, aldus Knapen. In de aanloop naar de VN-top wil Nederland zich dan ook met water associëren. Knapen riep op tot een progressieve aanpak: “Rio moet geen papieren tijger worden maar echt bijdragen. Daarom moet de Nederlandse inbreng goed zijn”.

Duurzame economie

Het Nationaal Platform ligt tevens in lijn met het beleid van Knapen vanwege de focus op de rol van het bedrijfsleven in economische ontwikkeling. Dit blijkt ook uit invulling van de workshop sessies. De sessies worden geleid door vertegenwoordigers van het bedrijfsleven – VNO-NCW, Vakcentrale FNV, Economy Transformers – en hebben economische invalshoeken. In Louise Fresco, de Voorzitter van het Nationaal Platform, vindt Knapen een bondgenoot voor deze koers. Zij noemde de liberale koers de remedie voor vooruitgang: “de liberalisering van de wereldmarkt heeft echt het verschil gemaakt”.

Knapen benadrukte in zijn toespraak om ontwikkelingssamenwerking vooral van de positieve kant te bekijken: “20 jaar geleden durfden we niet te dromen dat de mondiale ontwikkeling er tegenwoordig zo goed voor staat, armoede is op zijn retour”. En die positieve kant is de economische ontwikkeling. Daarbij haalde hij voorbeelden aan over de opkomende middenklasse in China, Indonesië en Brazilië, en het verbeterde investeringsklimaat in Afrika.

Een versleten begrip

Opvallend was de oproep voor de vervanging van het begrip duurzaamheid. Ben Knapen noemde duurzaamheid een ‘versleten begrip’.  Het begrip duurzaamheid heeft namelijk de afgelopen decennia vele definities gekend en wordt gekoppeld aan allerlei thema’s door de overheid, het bedrijfsleven, hulporganisaties en burgerinitiatieven. Al eerder riep Louise Fresco op ons niet te laten weerhouden om tot actie te komen door dit verjaarde begrip. De bedoeling is juist dat er vanuit de maatschappij nieuwe ideeën en invullingen van duurzaamheid ontstaan. Michaela Hoogenboom, jongerenvertegenwoordiger voor de VN op het gebied van duurzaamheid, wil dat jongeren een nieuwe invulling aan duurzaamheid gaan geven: “Jongeren zijn de toekomst. Jongeren moeten een nieuw paradigma van duurzaamheid neerzetten”. Zij is de initiatiefneemster van Rio+twenties, een platform voor jongeren waar zij hun ideeën kunnen pitchen.

Maatschappelijke betrokkenheid

Meerdere malen werd het belang benadrukt van het delen van ideeën vanuit de maatschappij. Betrokkenheid van het maatschappelijke middenveld is een onmisbaar onderdeel geworden van de hedendaagse ontwikkelingssamenwerking, aldus Knapen. De workshops waren niet alleen een uiting van de deelname van de civil society. Tijdens de bijeenkomst werd ook een website gelanceerdwaar iedereen die wil meepraten zijn ideeën voor de vierde Earth Summit kan uiten. Op welke manier deze maatschappelijke ideeën geïntegreerd zullen worden in de Nederlandse inbreng voor de VN-top Duurzame Ontwikkeling in Rio de Janeiro zal waarschijnlijk duidelijker worden in de volgende bijeenkomsten. Deze zijn op 1 en 19 september.