Het rommelt binnen de christelijke hulpverlening. Nadat eerder dit jaar Solidaridad in conflict kwam met de bisschoppen, dreigen er nu problemen tussen Icco en de Protestantse Kerk in Nederland.

De Protestantse Kerk in Nederland (PKN) moet haar samenwerking met de christelijke hulporganisatie Icco stopzetten. Door die samenwerking vervreemdt de kerk zich van haar leden en maakt ze zich bovendien ondergeschikt aan voorwaarden die de overheid stelt aan hulporganisaties. Dat schrijven oud-zendingwerkers Jaap Breetveld en Philip Quarles van Ufford in een brief aan de synode van de PKN. Het dagblad Trouw wist beslag op de brief te leggen. Volgens de krant hekelen de auteurs van de brief het buitenland beleid van de PKN.

Vroeger was dat vooral lokaal georganiseerd, waarbij plaatselijke gemeenten zelf overzeese diaconale en zendingsprojecten initieerden. Tegenwoordig vindt er een centrale aansturing plaats door Kerk in Actie, de in Utrecht gevestigde hulp-en zendingsorganisatie van de PKN. Die centralisatie zorgt er volgens Breedvelt en Quarles van Ufford voor dat kerkgangers nauwelijks nog affiniteit hebben met het zendingswerk. Bovendien hekelen de briefschrijvers de samenwerking tussen Kerk in Actie en Icco. Om voor overheidsubsidie in aanmerking te komen moet Icco aan voorwaarden voldoen. Volgens Breetveld en Quarles van Ufford moet ook Kerk in Actie zich in het samenwerkingsverband aan die voorwaarden aanpassen. Zo wordt de PKN een soort ‘staatskerk.’

De discussie binnen de protestantse kerken doet denken aan een eerdere discussie dit jaar binnen de katholieke kerken. In februari gaf de katholieke ontwikkelingsorganisatie Solidaridad na veertig jaar de organisatie van de adventsactie in katholieke parochies op.

De reden was dat de bisschoppen een nieuwe structuur voor Missie en Ontwikkelingssamenwerking in de rooms-katholieke kerk gepresenteerd hadden die voor Solidaridad niet acceptabel was. Volgens directeur Nico Roozen eisten de bisschoppen volledige zeggenschap over de bestemming van de gelden en werd het beleid van zijn organisatie in een orthodox keurslijf gedrukt. In de nieuwe structuur van de adventsactie nemen de bisschoppen de collectes, acties en campagnes die in de kerk worden gehouden in eigen hand.

De christelijke ontwikkelingsorganisaties lijken in een dilemma te verkeren. Aan de ene kant hebben ze een trouwe en betrokken achterban op wie ze in de toekomst nog meer een financieel beroep zullen moeten doen als de inkomsten uit overheidssubsidies zullen verminderen. Maar aan de andere kant lijken de kerken mee te willen praten over de inhoud van hun werk. Zo lijkt de de bemoeienis en afhankelijkheid van overheidswege vervangen te worden door dezelfde kwalen, maar dan vanuit de kerken. Het is een discussie die de komende tijd zeker nog zal worden vervolgd.