Naar aanleiding van een fondsenwervingsfilmpje van Save the Children, heeft publicist Frank van der Linde een officiele klacht ingediend bij branchevereniging Partos omdat dit spotje de gedragscode van Partos, met betrekking tot respect voor de menselijke waardigheid van de betrokken personen zou schenden. Voordat de hoorzitting later vandaag aanvangt vroeg Vice Versa de betrokkenen om uitleg.

In het huidige debat over ontwikkelingssamenwerking is er veel discussie omtrent de beeldvorming die gebruikt wordt bij fondsenwervingcampagnes van ontwikkelingsorganisaties. Om fondsen te werven, worden veelal beelden gebruikt die een vertekend beeld van ontwikkelingssamenwerking en de werkelijkheid in ontwikkelingslanden geven, zo wordt er door critici gesteld. Dit beeld wordt vaak gekarakteriseerd met het voorbeeld van het Afrikaanse kindje met een hongerbuik en vliegen bij zijn ooghoeken. Ondanks dat dit beeld op korte termijn misschien wel het meeste geld opbrengt voor de organisatie, werkt het op lange termijn de zogehete hulpmoeheid in de hand, stellen critici. Dit leidt tot een afbrokkeling van de steun vanuit de maatschappij voor ontwikkelingssamenwerking.

Proefproces

De reclamecampagne van Save the Children deed de discussie weer oplaaien. Het spotje dat de aandacht wil vestigen op kindersterfte, laat de 19 maanden oude Firdaoussi zien die alleen pijn en honger kent met de boodschap dat zij en anderen zoals zij niet zullen overleven indien de toeschouwer geen bijdrage doet. IDLeaks, een organisatie die strijdt voor eerlijke communicatie met betrekking tot ontwikkelingssamenwerking, verzocht Save the Children al eerder om te stoppen met het uitzenden van dit spotje. Nadat Save the Children liet weten door te gaan met het uitzenden van deze campagnebeelden, deed Van der Linde hetzelfde verzoek. Toen ook hij van Save the Children te horen kreeg dat zijn verzoek niet werd gehonoreerd, diende hij een officiele klacht in bij de klachtencommissie van Partos.

De officiele aanklacht luidt dat Save the Children zich niet houdt aan de door hen ondertekende gedragscode van Partos, waarin staat dat binnen fondsenwervende campagnes respect voor de menselijke waardigheid van de betrokken personen moet worden getoond. Van der Linde trekt het probleem breder en stelt dat de ontwikkelingssector inkomsten belangrijker vindt dan een juist beeld neerzetten van Afrika. ‘Het gaat mij niet specifiek om de reclame van Save the Children, maar om het beeld dat de ontwikkelingssector als geheel achter laat bij de Nederlandse burger. Save the Children is wat mij betreft een proefproces dat hopelijk de discussie doet kantelen die al jaren vast zit.’ Tijdens de zitting later vandaag zal Van der Linde zijn klacht mondeling toelichten.
Onduidelijk

In een reactie geeft Save the Children aan dat hen onduidelijk is wat de klacht precies inhoudt. De organisatie is bereid een reactie te geven ‘in een stadium waarin we weten wat er precies aan de hand is.’ Zelf vindt de organisatie dat zij een breed spectrum aan communicatiemiddelen en campagnes heeft en dat daar eerst naar gekeken moet worden. ‘We hebben een heel aantal rapporten uitgegeven waarin we een uitgebreide beschrijving geven van en onderzoek naar kindersterfte en welke aanpak er nodig is om dat tegen te gaan. Daar hebben we goede resultaten mee gehaald en daar zijn we ook heel trots op. Maar je ziet dat er nog steeds kinderen zoals Firdaoussi op deze wereld zijn. En dat is dus wel ook van belang om dat te laten zien.’

De beelden die in de campagne gebruikt worden ziet Save the Children dan ook niet als probleem. ‘Er zijn een heleboel beelden die dit probleem aankaarten, maar de beelden die wij hebben gebruikt zijn denk ik schrijnend genoeg om de ernst van de situatie te laten zien. Dit is wat er in deze wereld gebeurd.’ Save the Children stelt dat het belangrijk is dat mensen met een breed scala aan communicatiemiddelen bereikt worden. ‘Je moet niet een eenzijdig beeld geven, je moet mensen zo breed mogelijk informeren.’ Zelf gebruiken ze rapporten, nieuwsbrieven, de website en emails om hun achterban op de hoogte te houden. ‘We informeren mensen en werven fondsen tegelijkertijd en we scheppen daar een duidelijk en een breed beeld bij door via verschillende communicatiemiddelen te berichten over onze activiteiten.’ Wat anderen van hun communicatieboodschappen vinden, is lastig te zeggen. Daar bestaan vele meningen over, stelt de organisatie tot slot.

Vanochtend  vindt de hoorzitting plaats waarin Van der Linde een toelichting mag geven bij de aanklacht die hij indiende. De klachtencommissie staat onder leiding van Partos voorzitter Annemieke Nijhof en bestaat verder uit media-ethicus Huub Evers en Fons de Rooij, vice-voorzitter Instituut Fondsenverwerving. Save the Children is ook uitgenodigd voor de zitting, maar geeft aan niet bij de zitting aanwezig te kunnen zijn vanwege ‘roostertechnische problemen.’ Een verslag van deze hoorzitting is morgen op viceversaonline.nl te vinden.