
De god Janus en ontwikkelingssamenwerking
Illustratie: Esther van Ameijde
De bezuinigingen zijn voorlopig uit de lucht. Maar columnist Rob Zadel had zijn bijdrage voor Vice Versa al klaar voordat dit nieuws bekend werd. Zadel stelt het ‘krampachtig’ vasthouden aan de 0,7% van het BNP voor ontwikkelingssamenwerking ter discussie. ‘De huidige strijd tegen het einde is vruchteloos, vreet energie en werkt contraproductief.’
De god Janus uit de Romeinse mythologie is de god met de twee gezichten en staat in de ruimste zin symbool voor het begin en het einde, ofwel de kringloop van het leven. Hij past in de strijd van de hulporganisaties tegen de dreigende bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking.
Met het verschil dat hierbij het einde zoek is. Zo houdt men krampachtig vast aan de 0.7% van het BNP voor ontwikkelingssamenwerking. En de vraag, ‘waarom eigenlijk?’, wordt niet gesteld. Je zou deze vraag toch mogen verwachten in de levensbeschouwelijke verkenningen van bijvoorbeeld algemeen directeur René Grotenhuis van Cordaid?
Nieuw tijdperk zonder subsidie
Sterker nog, een filosofische verhandeling over het einde van een gesubsidieerd tijdperk als begin van een nieuw tijdperk zonder subsidie, zou zeker op zijn plaats zijn geweest. Impulsen om tot een ander en in de tijdsgeest passend systeem over te gaan zouden meer ruimte moeten krijgen. Dit in plaats van de strijd tegen een achterhaald systeem van financiële samenwerking met en afhankelijkheid van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Boosheid moet niet in de weg staan van vernieuwing.
De overeenkomst die Joop van den Ende heeft gesloten met premier Mark Rutte als antwoord op de bezuinigingen op cultuur en de BTW-verhoging van 6 naar 19% op dit gebied, mag als voorbeeld dienen. Hier is sprake van een samenwerkingsverband tussen vier logische partijen en waarbij de Bankgiro Loterij vanuit het ministerie van Justitie de vergunning krijgt om meer prijstrekkingen te mogen verrichten met een aanzienlijke omzetstijging tot gevolg die ten bate komt van culturele evenementen.
De lijn kan worden doorgetrokken tot en met de andere goede doelenloterijen. Dan moet de SGP, die tegen loterijen is, maar een toontje lager zingen. Het past in het kabinetsbeleid van noodzakelijke bezuinigingen.
Contraproductief
De huidige strijd tegen het einde is vruchteloos, vreet energie en werkt contraproductief. Het benadrukt het inmiddels slechte imago van de ontwikkelingssector dat te veel hangt aan de politiek met eveneens een slecht imago. Dat schiet dus niet op.
De god Janus liet een kosmopolitisch geheel zien. De januskop als veinzer, draaikont, is van veel latere orde en past niet in de oorsprong van de mythe. Echter, het is de januskop die de ontwikkelingswereld typeert. De zwaar gesubsidieerde organisaties gebruiken oneigenlijke en schijnargumenten tegen de bezuinigingen. Ze zijn te veel politici geworden. Tussen woord en daad gaapt een onoverbrugbaar ravijn.