De militaire raad van Egypte heeft minstens tien werknemers van Amerikaanse en Europese ngo’s een reisverbod opgelegd. Verschillende nieuwsbronnen, zoals Al Jazeera, de New York Times en Devex, rapporteerden dit vorige week. Na huiszoekingen bij verschillende ngo’s en mensenrechtenorganisaties in december vorig jaar, wordt de situatie voor maatschappelijke organisaties in Egypte steeds moeilijker. 

Sam LaHood, hoofd van het International Republican Institute (IRI) kantoor in Egypte, werd zaterdag 21 januari aangehouden op het vliegveld in Cairo toen hij het land probeerde te verlaten. De ‘no-fly list’ geldt ook voor het National Democratic Institute (NDI) en het Freedom House. Beide ngo’s worden gefinancierd door de Amerikaanse overheid, evenals het IRI. In een interview met Devex laat Victoria Newland, een vertegenwoordiger van het Amerikaanse State Department, weten dat de Amerikaanse overheid bezig is de militaire raad te overtuigen om het reisverbod op te heffen.

Huiszoekingen

Er hebben op 29 december 2011 verschillende huiszoekingen plaatsgevonden bij ngo’s in Egypte, waaronder het IRI en NDI, door Egyptische veiligheidstroepen. De militaire raad verdedigde dit door te wijzen op vermeende illegale activiteiten van de organisaties. Ze citeerden daarbij de ‘Association Law’ uit 2002 van ex-president Hosni Mubarak. Volgens deze wet mogen er geen onafhankelijke organisaties werken in Egypte of zelfs worden opgericht. Human Rights Watch zegt dat er tien organisaties zijn onderzocht, volgens De Volkskrant waren het er zeventien. Naast ngo’s uit het buitenland waren ook Egyptische mensenrechtenorganisaties die gefinancierd worden vanuit het buitenland doelwit. Velen van de onderzochte organisaties zijn bezig met projecten op het gebied van burgerparticipatie en de komende verkiezingen. Tijdens de huiszoekingen zouden werknemers zijn ondervraagd, documenten zijn doorzocht en computers zijn ingenomen. Waarschijnlijk zijn de onderzochte organisaties ook degene die problemen hebben met het reisverbod, zegt een woordvoerder van Oxfam Novib.

Verkiezingen

De verkiezingen van de Shura Council, de hogere kamer van het Egyptische parlement, krijgen nu minder aandacht doordat ngo’s zich in een onzekere situatie bevinden. Aan Al Jazeera laat de chef van het NDI in Egypte weten dat hun waarnemersmissie een stuk kleiner zal zijn door het lopende onderzoek. Normaal gesproken zou er nu door de ngo’s worden gewerkt aan bijvoorbeeld het trainen van waarnemers en het inlichten van stemgerechtigden. Door de lopende onderzoeken is er nu minder personeel en aandacht voor. Daarnaast is er sowieso weinig publieke interesse in de verkiezing omdat veel mensen niet weten wat de Shura Council precies inhoudt. De rol van de council is ook verkleind. Ze heeft vooral een rol als adviesorgaan over wetgeving. Toch is er wel een belangrijke taak die de Shura council moet uitvoeren. Samen met de People’s Assemblee, de lagere kamer van het Egyptische parlement, zullen zij de honderd mensen kiezen die de nieuwe Egyptische grondwet gaat opstellen.

Nederlandse organisaties

Amnesty International heeft de laatste tijd gelukkig geen problemen met hun werk in Egypte. Volgens een woordvoerder zou dit best kunnen komen doordat zij niet een vast kantoor hebben in het land. “Kleine Egyptische organisaties vangen vaak de zwaarste klappen op”, zo zegt hij. Het werk van Amnesty bestaat vooral uit het doen van onderzoek en actie voeren voor mensen die onterecht vastzitten. Dit kunnen zij gelukkig nog relatief vrij en onafhankelijk doen. In Syrië is dit bijvoorbeeld een heel stuk moeilijker, aldus de woordvoerder van Amnesty. Volgens een woordvoerder van Oxfam Novib zijn de acties vooral gericht tegen organisaties die gefinancierd worden vanuit de Verenigde Staten of daar zelf vandaan komen. Vooralsnog voorziet Oxfam Novib zelf geen problemen. Een aantal werknemers zal volgende week, ondanks de berichten, gewoon afreizen naar Egypte.