Woensdag zijn de winnaars van de Transparant Prijs bekend gemaakt. Stichting Natuurmonumenten won van de andere twee genomineerden, Cordaid en War Child. In de categorie ‘kleine instellingen’ ging de prijs naar Stichting Weeshuis Sri Lanka. War Child won dit jaar in de categorie ‘meest innovatieve jaarverslag’.

De Transparant Prijs is bestemd voor het goede doel met het meest inzichtelijke en onderscheidende jaarverslag en wordt georganiseerd door accountantsbureau PwC (PricewaterhouseCoopers) samen met Stichting Civil Society. Juryvoorzitter Alexander Rinnooy Kan reikte de prijzen uit. Over het winnende jaarverslag zei hij: ‘Natuurmonumenten heeft historie geschreven door als eerste natuurorganisatie een nominatie in de wacht te slepen. Het verslag is alleen op internet beschikbaar, hetgeen goed past bij het karakter van Natuurmonumenten. De jury vond het verslag mooi en inspirerend en waardeerde het sobere karakter.’

Record

Met 219 inzendingen was dit jaar een record gebroken. De organisatie hoopt met de prijs charitatieve instellingen te stimuleren transparante jaarverslagen te maken, waardoor donateurs en vrijwilligers een beter inzicht krijgen in de effectiviteit van goede doelen.

Het thema van deze zevende editie was ‘de impact van goed doen’. Volgens Rinnooy Kan vraagt de maatschappij tegenwoordig om inzicht in de impact die goede doelen realiseren. Vertrouwen alleen is niet meer genoeg: goede doelen moeten laten zien dat ze het vertrouwen waard zijn. ‘Het trust me principe heeft plaats gemaakt voor het show me principe: laat maar zien. Donateurs vertrouwen erop dat goede doelen het geld goed besteden en in staat zijn dit klip en klaar aan te tonen’, aldus Rinnooy Kan.

Te rooskleurig beeld

Volgens het juryrapport scoren instellingen steeds beter op het inzichtelijk maken van hun beleid en financiën. Toch is er nog heel wat vooruitgang te boeken. Uit een onderzoek van PwC blijkt dat minder dan de helft periodiek onderzoek doet naar de eigen impact van projecten en een vijfde deel van de goede doelen organisaties laat dit helemaal achterwege. Wel erkent een meerderheid van de organisaties dat ze niet transparant zijn over de impact van hun werk. Opmerkelijk is dat ze bijna allemaal vinden dat transparantie wel zeer essentieel is en dat het ook goed mogelijk is om de impact transparant te maken voor het publiek.

Goede doelen zijn nog altijd geneigd een te rooskleurig beeld te schetsen van hun projecten.  Uit een peiling onder 56 charitatieve organisaties in opdracht van PwC blijkt dat angst voor reputatieschade de belangrijkste reden hiervoor is, zo staat vandaag in dagblad Trouw. Alleen de succesvolste projecten worden eruit gepikt. Toch vindt 85 procent van de onderzochte organisaties dat er ook inzicht gegeven moet worden over mislukte projecten en projecten zonder impact.

Open en eerlijke communicatie

Nita Wink, voorzitter van de sectorgroep maatschappelijke organisaties bij PwC, kan begrip opbrengen voor de angst voor negatieve publiciteit, maar toch onderstreept ze het belang van open en eerlijke communicatie. ‘Het publiek wil zien wat de organisaties waar maken van hun missie. Vooralsnog zijn goede doelen vooral gedreven in het meten, rapporteren en communiceren over de gelden die binnen worden gehaald en de activiteiten die daarmee zijn ondernomen. Meer inzicht in de impact van bestedingen is de volgende stap in de verdere professionalisering van goede doelen.’

Met de uitreiking van de Transparantie Prijs zal, evenals met de recent uitgereikte Briljante Mislukkingen Award, nog niet het laatste woord over de transparantie en impact van ontwikkelingsorganisaties gezegd zijn. Het Erasmus Centrum voor Strategische Filantropie is bezig een wetenschappelijke methode te ontwikkelen die impact kan voorspellen, bericht Trouw vandaag. Wellicht zal dat organisaties kunnen helpen hun resultaten beter inzichtelijk te maken voor het mondiger geworden publiek.