Private sector
PRIVATE SECTOR: Hosanna en Wantrouwen in één pakket
VOORBESCHOUWING – Of je het er nou mee eens bent of niet, de private sector is niet meer weg te denken uit de internationale ontwikkelingsvraagstukken. En ook tijdens de Financing for Development-top in Addis Abeba zal het bedrijfsleven een stevige vinger in de pap hebben. Hoe moeten overheden en ngo’s hier mee omgaan? Negen vragen en antwoorden ter voorbereiding op een themaweek over de private sector.
‘Steun voor maatschappelijk middenveld Brazilië essentieel’
Brazilië is als een van ‘s werelds grootste economische groeiers de status van ontwikkelingsland allang ontstegen. Meer dan logisch dat Nederland en de rest van de EU van geen hulp meer aan Brazilië geven, toch? Landrechten activiste Adriana Ramos stelt dat juist nu internationale steun voor het Braziliaanse maatschappelijk middenveld hard nodig is om tegenwicht te bieden aan de macht van bedrijven. Afbraak van milieuwetten, arbeidsvoorwaarden en rechten van de inheemse bevolking dreigt. ‘Brazilië wordt als volwassen democratie geportretteerd, maar de private sector doet en laat wat ze wil.’
Hulp aan de private sector: de grote vraag is ‘hoe’
Donderdag 11 april vond het debat ‘Follow the Money’ plaats over de rol van het bedrijfsleven in ontwikkelingssamenwerking. María José Romero en Jeroen Kwakkenbos van Eurodad waren hierbij aanwezig. Romero reflecteert op het debat en vraagt zich af: is het mogelijk om twee (potentieel conflicterende) ambities van de Nederlandse regering, namelijk het uitbannen van extreme armoede en het ondersteunen van het bedrijfsleven om in het buitenland te ondernemen, met elkaar te verzoenen? Een frisse blik op het Nederlandse debat vanuit Brussel.
Levendig Follow the Money debat demonstreert controverse rondom steun aan private sector
Het bedrijfsleven kan zeker een rol spelen binnen ontwikkelingssamenwerking, maar aan die rol kleven nog een hoop ‘mitsen’ en ‘maren’. Als eerste moet maar eens flink geëvalueerd worden wat hun rol is geweest in de afgelopen jaren, al is dat volgens sommigen makkelijker gezegd dan gedaan. Dit kwam naar voren tijdens het Follow The Money-debat dat Vice Versa samen met CFC en het Koninklijk Instituut voor de Tropen op donderdag 11 april organiseerde.
Merendeel Tweede Kamer vindt strenge controle bedrijfsleven gewenst
Hoewel de meeste Kamerleden positief zijn over de belangrijke rol van de private sector in ontwikkelingssamenwerking, blijven er cruciale vragen bestaan. Voor welke bedrijven is het bedrijfslevensintrumentarium bedoeld: Nederlandse of lokale, en grote of MKB bedrijven? En hoe zit het met de controle op bedrijven en wiens verantwoordelijkheid is dat? Knapen liet er tijdens het Kamerdebat gisteren geen misverstand over bestaan: het instrumentarium is bedoeld voor het stimuleren van het lokale MKB in ontwikkelingslanden en mispraktijken van grote bedrijven moeten aangepakt worden. Maar wel stapje voor stapje.
Hulpgeld voor private sector ontwikkelingslanden komt terecht bij multinationals
Ontwikkelingsgeld wordt in toenemende mate gebruikt voor ondersteuning van het bedrijfsleven in ontwikkelingslanden. Veel van deze fondsen bereiken niet hun eigenlijke doel: bedrijven die moeilijk toegang hebben tot financiële diensten. Integendeel, een groot deel van deze ondersteuning komt terecht bij beursgenoteerde bedrijven uit rijke landen. Dit concludeert Eurodad in een onlangs verschenen rapport.
Ban Ki Moon: ‘Nieuwe donoren moeten op de voorgrond treden’
Nu traditionele donoren als de Verenigde Staten en de Europese Unie in moeilijke financiële tijden zitten, zijn het de nieuwe donoren die op de voorgrond moeten treden, vindt VN secretaris generaal Ban Ki Moon. Hij gaf zijn speech tijdens de tweede dag van de internationale hulptop in Busan. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton liet echter impliciet haar kritiek op nieuwe donoren doorschemeren.
Bernard Wientjes (VNO-NCW): Ontwikkelingssamenwerking en bedrijfsleven: een wereld te winnen
Met de nieuwe focus op economische ontwikkeling, het Nederlands eigenbelang en de samenwerking met het Nederlandse bedrijfsleven, kon het kabinet op veel kritische reacties rekenen. Bernard Wientjes, voorzitter van VNO-NCW, is er juist blij mee. ‘Zonder economisch eigenbelang zal het Nederlandse bedrijfsleven niet grootschalig in ontwikkelingslanden aan de slag gaan. Daarmee wordt de lokale private sector ontwikkelingsmogelijkheden onthouden, die economische verzelfstandiging dichterbij kunnen brengen.’
Harm van Oudenhoven: Gesubsidieerde investeringen richten schade aan
De rol van het bedrijfsleven is een nieuw speerpunt van het Nederlands ontwikkelingsbeleid. Maar volgens Harm van Oudenhoven, die een chocoladefabriek in Nicaragua heeft en die winnaar was van de eerste BID-challenge voor het beste businessplan om via economische bedrijvigheid de armoede te bestrijden, zijn er een hoop vraagtekens te plaatsen bij dit nieuwe speerpunt. Hebben ontwikkelingsorganisaties überhaupt wel expertise op dit terrein en hoe integer zijn multinationals eigenlijk? Van Oudenhoven laat zien hoe het nu in de praktijk misgaat en hoe het naar zijn mening wél zou moeten.
Nico Roozen (DEEL III): ‘Ik praat niet over eigenbelang, maar over gedeelde belangen’
Staatssecretaris Knapen wil inzetten op de private sector en ontwikkeling met het bedrijfsleven. Zoals in DEEL I en II van het interview met Nico Roozen (directeur van Solidaridad) te lezen is, begint ook voor Nico Roozen ontwikkeling bij marktontwikkeling. In die zin is hij het geheel met Ben Knapen eens, al praat Nico Roozen liever over ‘gedeelde belangen’ in plaats van over ‘eigenbelang’. Deel III van een interview.
Jack van Ham: ‘Flinkheid tolereert weinig tegenspraak’
Na 40 jaar samenwerking met de overheid hebben ontwikkelingsorganisaties er recht op dat ze veranderingen op een fatsoenlijke manier kunnen invoeren. Dat stukje beschaving moet toch overeind te houden zijn, betoogt scheidend ICCO-topman Jack van Ham. Het is volgens hem tijd voor een ferme tegenreactie van het totale maatschappelijke middenveld en de oppositiepartijen in de Tweede Kamer. ‘Ik weet het, linkse mensen zijn over het algemeen niet zulke sterke verliezers, maar het misstaat niemand nog een graadje van deugdelijkheid en fatsoen over te houden.’
Arend-Jan Boekestijn: ‘Bij noodhulp moeten we óók naar zelfredzaamheid’
Arend-Jan Boekestijn, voormalig woordvoerder Ontwikkelingssamenwerking van de VVD, ziet veel van zijn kritiek op de hulp terug in het nieuwe beleid van de Nederlandse regering. Daar is hij blij om. ‘Ik ben aangenaam verrast dat mijn aanbevelingen met het nieuwe beleid van staatssecretaris Ben Knapen uitvoering krijgt’. Inmiddels heeft Boekestijn zijn peilen op de noodhulp gericht. Ook hierin zou zelfredzaamheid centraal moeten staan.