De beweging van effectief altruïsten is paternalistischer dan welke andere liefdadigheidsorganisatie dan ook, schrijft Ellen Mangnus in haar essay ‘Metend onwetend -rekenen met mensenlevens.’ Hoewel ze zich presenteren als vernieuwend zijn ze qua uitvoering diep conservatief. Dit essay en talloze andere verhalen staan in de nieuwe Vice Versa die net verschenen is.

Zo min mogelijk middelen gebruiken om zoveel mogelijk goeds te bewerkstelligen, dat is het doel van de effectief altruïsten. Het is volgens Peter Singer, grondlegger en hoogleraar aan de Princeton University, zowel een filosofie als een beweging. Met behulp van ‘bewijsmateriaal’ en logisch redeneren reikt het mensen de effectiefste methoden aan om de wereld te verbeteren. De beweging heeft zich in mei ook in Nederland gevestigd en wint aan invloed binnen de wereld van de ontwikkelingssamenwerking en vooral filantropie. Ze past in een tijd waarin we de wereld steeds meer zien via Big Data.

Ellen Mangnus verdiepte zich in het gedachtegoed van de beweging en kwam met verontrustende conclusies. Is het ethisch wel verantwoord om wiskunde toe te passen op de levens van mensen? Volgens haar wekt de beweging weliswaar de illusie van rationaliteit, maar is ze even normatief als ‘onderbuikaltruïsme.’ In feit zetten de effectief altruïsten manier van doneren die ze afkraken voort, maar dan onder een saus van wiskundige berekening. Sterker nog: ze zijn paternalistischer dan welke liefdadigheidsorganisatie dan ook en overleggen zelden met de mensen om wie het gaat.

Daarnaast vormen de effectief altruïsten meer dan een verband van mensen die handelen op basis van bewijs en ratio. Wanneer je de groep nader bestudeert, zie je parallellen met andere ideologische en religieuze bewegingen. Zo hanteren ze net als veel kerken de norm dat je een tiende van je inkomen moet inzetten om ‘goed te doen’, alsook het ritueel van pledging: ieder lid doet een belofte over hoe het zal bijdragen aan de wereld en wordt daaraan herinnerd. Daarbij kent de beweging een aantal goeroes wier ideeën door de aanhangers massaal worden gevolgd. Het baart Mangnus zorgen dat het gedachtegoed van deze nieuwe beweging strategisch verspreid wordt in Nederland. Veel aanvoerders zitten in besturen van organisaties die zich bezighouden met monitoring, evaluatie en strategieontwikkeling.

En verder in Vice Versa, onder andere

Rotterdam tovert zich om. Hoe maken grote steden zich klaar voor de toekomst? Rotterdam is via de strategie van de veerkrachtige stad al goed op weg. Er ontvouwt zich een waaier aan projecten: daktuinieren en parkacties, coöperaties en een zelfhulpgroep, en heel veel waterzaken.

De waren ondernemer is een idealist en vaak een vrouw. Waarin verschillen zakenvrouwen van -mannen? Vice Versa sprak met Anna van Puijenbroek en Marina Diboma over feminisme, personeelsbeleid en goed doen.

Breek de klimaatbeweging open. Ayaan Abukar vraagt zich af hoe het komt dat er geen Marokkaanse, Somalische of Ghanese Nederlanders voorop lopen bij klimaatacties, terwijl juist de verhitting van de aarde het hardste wordt gevoeld in de landen waar de Nederlanders met een migratieachtergrond vandaan komen. Haar conclusie: veel nieuwe Nederlanders zijn nog steeds bezig met overleven in een samenleving die hun aanwezigheid niet als vanzelfsprekend ziet: een duurzaam huis bouwen of ecologische groenteteelt zijn de minste van hun zorgen.

Hulp en Handel. Aan de vooravond van een nieuw kabinet maken we in een katern van 24 pagina’s de balans op van het hulp en handelsbeleid van minister Ploumen. Wat is er van deze kleine beleidsrevolutie terechtgekomen en hoe moet het verder?

Wilt u het nummer ontvangen? Word dan lid van Vice Versa en ondersteun journalistiek over mondiale samenwerking. Ga snel naar www.viceversaonline.nl/abonneren