Het laatste blog van Kathleen Ferrier. Twee weken lesgeven als ere-hoogleraar op de Universiteit voor Vrouwen in Chittagong zijn omgevlogen. Het was een aaneenrijging van bijzondere ervaringen.

De diversiteit, één van de krachtige kernmerken van de Asian University for Women (AUW), heb ik in mijn dagelijkse lessen echt beleefd. In Hong Kong geef ik ook les aan studenten met verschillende achtergronden: China, Myanmar, Laos en Cambodia. Nu had ik leerlingen uit onder andere Gaza en de West-Bank, Syrië, Nepal, Bhutan, Afghanistan, Pakistan, Cambodja en Bangladesh. Afkomstig ook uit heel verschillende religieuze en culturele achtergrond en met een wereld- en mensbeeld dat getekend is door ervaringen in oorlog en geweld.

Allemaal zijn ze gemotiveerd om in de gemeenschappen waar ze uit komen, verandering te brengen, het leven te verbeteren, gelijke kansen voor iedereen te bevorderen.

Verandering brengen

De grote vraag is en blijft: hoe doe je dat? Een van de Syrische studenten verwoordde het zo: “Als kind leerde ik dat ik het woord voor ‘leeuw’, -assad in het Syrisch-, altijd fluisterend uit moest spreken, anders kwam de familie in gevaar. Dat was helemaal niet erg, ik wist niet beter. Als je ontdekt dat dingen op een andere manier kunnen dan wat jij gewoon vindt en dat ook jij bepaalde rechten hebt, is de vraag: wat doe je daarmee? Hoe kan je verandering brengen in gemeenschappen waar men onwetend is van wat wij hier leren?”

Een kernvraag, waarop een interessante discussie volgde en waarvan de uitkomst scherp verwoord werd door Tooba uit Afghanistan: “Als je ergens verandering wilt brengen, moet je één zijn met die gemeenschap. Je moet herkenbaar zijn voor de mensen om wie het gaat. Als ik mij na mijn tijd hier anders zou gaan kleden als ik thuis ben, zonder shalwar en hoofddoek, luistert niemand naar mij. Alleen als zij mij vertrouwen als één van hen kan ik verandering brengen omdat die dan van één van hen, van binnenuit, komt.”

Pathways for Promise

Deze wijsheid ligt ook ten grondslag aan het programma “Pathways for Promise” dat begin vorig jaar van start is gegaan bij de AUW. Daarbij zoekt men, binnen de kansarme groepen naar de meest kansarme: meisjes die werkzaam zijn in de textielindustrie en stateloze Rohingya meisjes uit Myanmar en Bangladesh.

Het programma is een succes. Inmiddels volgen ongeveer 100 meisjes het speciale traject dat is uitgestippeld, waarbij het leren van goed Engels (vaak vanaf 0) en basiskennis rekenen centraal staan. Ze worden intensief begeleid en gecoacht en met succes: onlangs slaagden 36 meisjes voor het examen om toegelaten te worden tot het reguliere voortraject van een jaar voor de eigenlijke studie begint.

Succesvol is ook de visie achter dit programma: als je werkelijk verandering wilt brengen in bijvoorbeeld de situatie van Rhoingya’s en de textielindustrie, moet je die van binnenuit veranderen. En er dus voor zorgen dat de meisjes en vrouwen in de textielindustrie zélf die verandering kunnen brengen.

Het is AUW gelukt. Ze zijn in gesprek gegaan met ‘de bazen’ van merken zoals Adidas, H en M en Zara. Deze bazen, dankzij de hete adem van de steeds kritischer consument in de nek,  hebben de fabrieksdirecteuren erbij gehaald en de afspraak is nu dat AUW uit tientallen fabrieken de meest talentvolle meisjes selecteert en hen een opleiding van minstens vijf jaar aanbiedt. De fabriek betaalt al die tijd het loon door aan de familie. Na haar studie neemt de fabriek het meisje in ieder geval voor een aantal jaar weer in dienst, maar nu op een plek binnen het bedrijf waar beslissingen genomen worden.Het werkt.

Textielindustrie

Textielconvenanten en overeenkomsten over eerlijke handel zijn van groot belang. Maar ook die zullen op den duur niet succesvol zijn als er niet van binnenuit werkelijke verandering komt. Van, voor en door de vrouwen en meisjes om wie het gaat. Vrouwen die weet hebben van en aanspraak maken op hun meest basale rechten: mensenrechten.

kader

De Aziatische Universiteit voor Vrouwen (AUW) is in 2008 geopend in Chittagong, een havenstad in het zuiden van Bangladesh. De missie is getalenteerde en gemotiveerde meisjes uit de meest kansarme plekken in Azië op te leiden tot professionals en leiders die intercultureel begrip en duurzame menselijke en economische ontwikkeling in Azië en de wereld kunnen bevorderen. Momenteel studeren meer dan 500 meisjes aan AUW. Zij komen onder andere uit sloppenwijken en vluchtelingenkampen, de (kleding)industrie en dienstensectoren in 15 Aziatische landen. Ook de staf is internationaal.