Het inzicht dat onbelemmerde economische groei en de daaraan gekoppelde consumptienoodzaak uiteindelijk destructief zal uitpakken voor alle wereldbewoners, breekt langzamerhand steeds verder door. In deze geheel vernieuwde Vice Versa volop aandacht voor de negatieve aspecten van het neo-liberale denken. Daarnaast kijken we hoe er vanuit verschillende invalshoeken wordt gedacht over alternatieve economische modellen.

Hans Beerends laat in zijn essay ‘Voorbij de obsessie met economische groei’ zien dat we aan de vooravond staan van een kantelpunt in ons denkkader waarmee het kapitalistisch systeem moet plaatsmaken voor een nieuw paradigma, waarin harmoniezucht de nieuwe drijfveer is. Volgens hem is het idee dat hebzucht en egoïsme geen ondeugd is, maar juist de motor van welvaart en vooruitgang achterhaald geworden en staat de geloofwaardigheid van het huidige systeem zwaar onder druk. Beerends laat zien waarom hij vindt dat de economie weer ten dienste moet komen te staan van mensen.

Ook de bevlogen hoogleraar Bram Büscher pleit voor afschaffing van kapitalisme als mindset van het ontwikkelingsmodel en vindt dat de angel uit het kapitalistische systeem moet worden gehaald. Hij vindt dat Nederland een verkeerd signaal afgeeft door de agenda van hulp en handel te combineren. ‘Het idee van een private sector stimuleren en mensen in ontwikkelingslanden leren om ondernemers te worden is precies de verkeerde kant van waar we heen moeten. We  moeten juist contact zoeken met die delen in het Zuiden die daar tegenin gaan en alternatieve modellen zoeken.’

Ook Fons van der Velden en Pol De Greve schrijven in hun stuk over sociaal ondernemen dat het beleid van minister Ploumen braaf binnen de ouderwetse krijtlijnen van het neo-liberalisme blijft. Een gemiste kans vinden ze, want als de minister juist zou investeren in sociale bedrijven zou ze bijdragen aan de hervorming van het kapitalisme.

ANDERE VERHALEN IN HET NUMMER

REPORTAGE ONDERNEMEN IN COLOMBIA: Vijf jaar geleden verhuisde fotojournalist Ronald de Hommel naar Colombia, waar hij het bedrijf The Coffee Quest oprichtte. Hij speurt naar originele varianten van Colombiaanse koffies, exporteert ze zelf en bouwt bewust langdurige banden op met de boeren. Met vallen en opstaan – en heel veel voldoening.

NOODHULP VOOR IEDEREEN: De tijd is rijp voor de aanpak van het ondergeschoven kindje van de noodhulp: hulp geven aan mensen met een handicap. Veel internationale organisaties willen wel, maar weten niet hoe. Bovendien: snel en effectief hulp geven is al moeilijk genoeg. Deze drie Aziatische hulpverleners staan ze met raad en daad bij.

THE NGO FUNDING GAME: De discussie over de Nederlandse financiering van ngo’s is te beperkt, vindt onderzoeker Lau Schulpen. We zien tientallen subsidiepotjes over het hoofd en staren ons blind op een handjevol organisaties. Schulpen biedt helderheid door de 47 subsidiepotjes te onderzoeken die het ministerie van Buitenlandse Zaken van 2003 tot 2020 heeft toegezegd aan 510 organisaties. Zijn eerste inzichten publiceert hij in Vice Versa

HET POTENTIEEL VAN BURGERJOURNALISTIEK: Burgerjournalisten dagen over de hele wereld traditionele media uit. In Afrika zorgen ze voor provocerende debatten over sociale en politieke kwesties. Maar blijven ze wel buiten de controle van de overheid? En hoe effectief is hun activisme in de praktijk?

DUBBElINTERVIEW Binnen de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking wordt bijna altijd gewerkt met ‘groepen’. Uit de evaluatie van het Tweede Medefinancieringsstelsel blijkt dat de meeste daarvan speciaal voor de Nederlandse interventie zijn opgericht. Is dit de beste manier? Vice Versa vroeg Irene Visser, directeur van de Netherlands African Business Council, en Kees Blokland, directeur van Agriterra, naar hun ervaring. ‘In landen waar een rijk verenigingsleven is, zijn de verschillen tussen arm en rijk net iets minder groot.’

CONFRONTATIE OF COÖPERATIE: Philips is met licht en opwindbare babyhartslagmonitoren innovatief bezig in Afrika. Ook werkt de multinational er samen met Amref Flying Doctors. Lukt dat? Een rondgang langs een uitvinder bij Philips, het hoofd Fondsenwerving en Partnerschappen bij Amref Flying Doctors en een kritische hoogleraar van de Erasmus Universiteit. ‘Amref moet vooral oppassen dat het niet wordt gezien als een verkoopkanaal van Philips.’

ONTWIKKELINGSPIONEER MAHMUDUL KABIR: Al 35 jaar werkt hij voor Terre des Hommes in Bangladesh. Wat heeft Mahmudul Kabir in al die tijd zien veranderen? Waarom bleef hij de organisatie trouw en hoe moeilijk is het om in Bangladesh voor kinderrechten op te komen? Een openhartig gesprek met een iconische landendirecteur.

EN NATUURLIJK DE VERTROUWDE COLUMNS:

COLUMN JAN PRONK. Jan Pronk, oud-minister voor Ontwikkelingssamenwerking, houdt een pleidooi voor een hervormde Europese Unie. Kijken naar de ontwikkelingsgeschiedenis van Europa kan helpen bij het maken van keuzes in ontwikkelingsbeleid – wat ging goed of fout, en waarom?

COLUMN AYAAN ABUKAR: In Somalië leeft de bevolking tussen twee extremen: droogte en overstromingen. Jaarlijks is het twee keer raak en vallen door beide soorten rampen veel slachtoffers. Internationale hulp binnen de bestaande kaders van de VN heeft bij dit soort ingewikkelde vraagstukken nog geen grote successen kunnen boeken. Waarom wordt daar niets aan gedaan? En is er hoop?

COLUMN PAUL HOEBINK: Paul Hoebink gaat in op de effecten van de export van tweedehands kleding naar Afrika. Hoe fout is de handel in tweedehands kleding?

FILOSOFEREN MET ELLEN: Ellen Mangnus kijkt in de glazen bol en schetst een beeld van over honderd jaar waarin Nederland afhankelijk is geworden van Russische ontwikkelingshulp. Wat zouden we leren van een poosje leven als ‘beneficiary’?

neem een abonnement op Vice Versa via deze link