NIEUWS – In de eerste helft van 2016 is Nederland voorzitter van de Europese Unie (EU). Welke prioriteiten moet Nederland stellen? Oxfam publiceert daarvoor vandaag zes aanbevelingen. ‘Nederland kan de eerste, essentiële stap zetten in het naleven van de globale afspraken die we maakten over mondiale ontwikkeling en het tegengaan van klimaatverandering. Maar dan moeten we wel leiderschap tonen.’

In een rapport geadresseerd aan de Nederlandse regering staan zes aanbevelingen die ervoor kunnen zorgen dat de EU ook een positieve impact heeft op de landen buiten Europa.

De eerste aanbeveling gaat over de Sustainable Development Goals (SDG’s) die in september 2015 zijn vastgesteld en aangenomen door de internationale gemeenschap. Volgens Oxfam moet Nederland de leiding nemen in het naleven van die doelen door ervoor te zorgen dat al het beleid omtrent milieu, energie, klimaat, belasting en de economie in lijn is met de SDG’s. Ook verwelkomen ze de overweging van Nederland om een EU-breed implementatie kader van de SDG’s te ontwikkelen.

Ten tweede moet Nederland verzekeren dat er veilige en legale manieren zijn voor migranten om Europa te bereiken zodat de mensenrechten en waardigheid van migranten worden beschermd. Wanneer er afspraken worden gemaakt met andere landen over het managen van migratie moet die bescherming centraal staan.

De derde aanbeveling gaat over de ontwikkelingshulp die de EU biedt, en die volgens Oxfam het belangrijkste middel is om mondiale ontwikkeling te stimuleren. Door de migratiecrisis is geld dat bestemd was voor hulp door EU lidstaten uitgegeven aan de opvang van migranten. Oxfam: ‘De EU is de grootste donor in de wereld. Ontwikkelingshulp moet vooral voor de allerarmste landen weer een nadrukkelijk plaats krijgen in het beleid. Alleen zo kan Europa de structurele oorzaken achter migratiestromen, zoals honger, geweld onderdrukking en ongelijkheid aanpakken.’

Als vierde wil Oxfam dat de EU een actieplan maakt over het implementeren van de ‘UN Guiding Principles on Business and Human Rights’. Lidstaten worden nu al gestimuleerd een nationaal actieplan te maken om mensenrechten te waarborgen in het bedrijfsleven, maar een EU-plan ontbreekt. Zeker omdat er nu steeds meer mondiale waardeketens ontstaan die moeten kunnen worden gecontroleerd: zijn ze duurzaam opgebouwd en in lijn met internationale standaarden? Nederland kan en moet ervoor zorgen dat de EU daarin de leiding neemt in de wereld, volgens Oxfam.

Belastingontduiking en –ontwijking zorgt ervoor dat enorme hoeveelheden geld dat cruciaal is voor de opbouw en verbetering van onderwijs, gezondheidszorg en andere (semi-)publieke structuren verloren gaat. Met een ‘ambitieus plan’ voor belasting-transparantie zou Nederland daar bikkelhard tegenin moeten gaan. ‘Dit plan is inclusief de verplichting voor multinationals om publiek te maken waar ze hun winsten generen en waar ze hun belasting betalen.’

In december 2015 schaarde een groot aantal landen zich in Parijs achter het doel om de mondiale opwarming onder 1,5 graden Celsius te houden. Als zesde en laatste aanbeveling wil Oxfam dat Nederland ervoor gaat zorgen dat al het EU-beleid getest of het bijdraagt aan dat doel. ‘De EU moet er alles aan doen om klimaatverandering tegen te gaan. Miljoenen mensen rekenen erop dat de beloftes niet worden verbroken.’

Deze zes aanbevelingen raken allen aan ontwikkeling en duurzaamheid. Oxfam verwacht dat de EU met deze prioriteiten goed het hoofd kan bieden aan de vele uitdagingen op het gebied van verduurzaming van productie- en waardeketens, klimaatverandering en migratie, ‘vooral als ze daarbij het maatschappelijk middenveld blijven betrekken’.

Foto: Rijksoverheid/Valerie Kuypers