BLOG – Kun je in een paar weken een publiekscampagne op touw zetten? Voor die uitdaging stonden de deelnemers aan de masterclass Vrouwen, Vrede en Veiligheid. Margot Bolwerk bedacht met haar groep Grab my hand, not my land, een campagne tegen landgrabbing. In dit blog vertelt ze hoe de ze campagne hebben vormgegeven en wat ze daarvan hebben geleerd.

Een onderwerp als landgrabbing is complex, maar dit mag nooit een reden zijn om er dan maar geen aandacht aan te besteden. Na kennisneming over wat landroof inhoudt, vindt 86 procent van de Nederlanders dat het moet worden gestopt. Genoeg aanleiding dus om dit probleem meer onder de aandacht van het publiek te brengen.

Ons doel was om zoveel mogelijk mensen zich aan te laten sluiten bij de Best Foodies Forever Community en zo betrokkenheid en bewustwording te creëren op het gebied van landgrabbing. Onze doelgroep bestond uit foodies in brede zin: iedereen die op een of andere manier bezig is met voedsel. Om de campagne bij onze doelgroep te brengen, hebben we een tiental voedselmarkten en festivals benaderd. Uiteindelijk hebben we campagne gevoerd op een markt in Amsterdam en Utrecht, waar we een breed en divers publiek konden bereiken. Een sprekende marktkraam met een levensgrote foto van een marktkoopvrouw uit Mozambique, vrolijke buttons en visitekaartjes waren de instrumenten om onze campagne te voeren, in combinatie met een Facebookpagina.

Op het snijvlak van interesse en noodzaak

Landgrabbing mag dan een ingewikkeld thema zijn, voedsel is hot. Betrokkenheid bij voedsel en voedselproductie wordt steeds belangrijker voor Nederlanders. Deze trend zien we terugkomen in de toegenomen interesse op het gebied van stadslandbouw, het verbouwen van eigen groenten, food(film)festivals en markten. Ook zijn er talloze bloggers die hun overtuigingen, interesses en bezigheden delen. Met de campagne Best Foodies Forever hebben we ingespeeld op het toegenomen bewustzijn onder Nederlanders dat betrokkenheid bij de voedselproductie belangrijk is.

Maar waar Nederlanse foodies toegang hebben tot luxe winkels en supermarkten, zijn veel mensen in ontwikkelingslanden afhankelijk van hun eigen oogst. Zonder deze oogst kunnen ze bijvoorbeeld het schoolgeld van hun kinderen niet betalen. Hieruit blijkt de noodzaak van toegang tot landbouwgrond en de onrechtvaardigheid van landgrabbing. Het is op dit snijvlak waar we het gesprek met het publiek zijn aangegaan.

Eva

Om het onderwerp van onze campagne dichtbij onze doelgroep te brengen, hebben we een bijzondere foodie centraal gesteld: Eva Antonia Nguenha uit Mozambique. Via de organisatie Action Aid leerden we haar kennen en konden we haar vragen stellen over haar omstandigheden. De situatie van Eva is voor velen herkenbaar: getrouwd, een aantal dochters en werkzaam op het land waar ze groente verbouwt. Eva vertelde dat haar land essentieel was om haar kinderen te kunnen laten studeren. Met de opbrengst van de door haar verkochte groenten betaalt ze hun schoolgeld. Aan de hand van Eva’s situatie illustreerden we het belang van landbouwgrond voor vrouwen. Van de vrouwen in sub-Sahara Afrika die betaald werk doen, werkt 60 procent in de landbouw. Van vrouwen in het grootste deel van de wereld wordt bovendien verwacht dat zij voor het eten zorgen.

We gaven Eva’s boodschap over het belang van haar landbouwgrond door aan ons publiek. Haar verhaal illustreert niet alleen het belang van landbouw voor vrouwen, maar ook het gebrek aan vastgelegde landrechten voor vrouwen in veel ontwikkelingslanden. Minder dan 20 procent van de landeigenaren wereldwijd is vrouw. Eva vertelde: ‘Onze boerenvereniging wacht nog steeds op het landrechtencertificaat dat we al in 2008 bij de overheid hebben aangevraagd!’ Grote bedrijven laten voortdurend hun oog vallen op het land van kleinschalige boeren en boerinnen zoals Eva. In de afgelopen tien jaar is er meer dan 31 miljoen hectare land geroofd door producenten van producten als palmolie, suikerriet en rubber.

Haar verhaal hebben we in kleine stukjes op onze Facebookpagina gedeeld en op de markten aan bezoekers verteld. Voor de markten lieten we een foto van Eva op levensgroot formaat afdrukken. Deze foto, waarop zij in een marktkraam in Mozambique staat, hebben we in de marktkramen in Amsterdam en Utrecht gezet, om haar letterlijk zo dicht mogelijk bij het publiek te brengen. Het inspireerde ons publiek omdat ze in haar (als boegbeeld van velen vrouwen in de wereld) een echt persoon zagen met wie ze zich enigszins konden identificeren.

Op de foto

Om de bezoekers iets concreets te laten doen, vroegen we ze te poseren met een boodschap over landrechten of een ander aspect van Eva’s verhaal. We vroegen: ‘Als je Eva in het echt zou zien, wat zou je haar dan willen zeggen?’ Of: ‘Wat zou jij willen doen om landgrab aan te pakken?’ De foto’s met deze boodschappen hebben we op Facebook gezet. Op deze manier konden we onze campagne via het netwerk van de gefotografeerde mensen verder uitdragen.

Via onze Facebook-community probeerden we onze doelgroep meer te weten te laten komen over andere foodies, met name foodies in ontwikkelingslanden zoals Eva in Mozambique, en de gevolgen van landgrab voor deze foodies.

De gesprekken op de markt leverden lang niet altijd de gewenste foto met bericht op. Toch zien we dat niet als verspilde moeite. Ook die mensen hebben we namelijk iets kunnen vertellen.

Resultaten

Had onze campagne beter gekund? Uiteraard! Met wat meer tijd hadden we meer kunnen doen om het verhaal te vertellen en nog meer doelgroepen te bereiken en betrekken. Zo hadden er portretten van Nederlandse foodies kunnen worden gemaakt, had meer content uit Mozambique kunnen worden benut, publiciteit op foodblogs worden gegenereerd, een petitie voor de Nederlandse overheid gemaakt…

Ons doel nu was echter om zoveel mogelijk mensen zich aan te laten sluiten bij de Best Foodies Forever-community via een foto met bericht en zo betrokkenheid en bewustwording te creëren over landgrabbing en de gevolgen voor vrouwen. Na als campagne bijna twee weken online te zijn geweest en twee markten te hebben gezocht, kon de volgende balans worden opgemaakt: van de ruim 1500 bezoekers op de markten konden we 300 bezoekers visitekaartje en/of button geven en van deze groep raakten we vervolgens met 90 bezoekers in gesprek. Hiervan konden we 60 bezoekers activeren, dat wil zeggen dat ze met de bericht op de foto zijn gegaan. Onze Facebook-pagina leverde meer dan 200 likes op (met als totaal bereik van ruim 7000 mensen die de berichten hebben gezien) oftewel, personen die de berichten leuk vonden, erop reageerden en/of ze deelden.

Voor wat het waard is: een niet-kwantitatief resultaat is vooral een positief gevoel wat wij eraan over hebben gehouden. ‘Wat goed dat jullie dit doen’, was een veelgehoorde reactie toen we op de markten stonden. Met Best Foodies Forever hebben we in korte tijd een aantrekkelijke campagne op weten te zetten. De enthousiaste reacties, gesprekken en berichten van de mensen hebben we als erg inspirerend en motiverend ervaren. Eva stond – figuurlijk – samen met ons op de markt. Zo kwam het onderwerp heel dichtbij. Ondanks dat deze campagne samen met deze masterclass eindigt, denken wij dat de campagne potentieel heeft om uit te groeien tot iets groters: het leeft!
Grab my hand, not my land is een campagne van Margot Bolwerk, Fenna Flietstra en Emma Vogt.