BLOG – Time for Global Action is de slogan. Maar vooralsnog wordt er vooral gepraat op de derde Financing for Development Conference (FFD3) in Addis Abeba, vindt Simone Filippini, algemeen directeur van Cordaid die op de conferentie aanwezig is. Ook baart het haar zorgen dat de  afspraak om in te zetten op fragiliteit zwakker klinkt in Addis dan in eerdere VN-onderhandelingsteksten.

Zo’n 7000 vertegenwoordigers van regeringen, bedrijven, banken, denktanks en maatschappelijke organisaties zijn afgezakt naar Ethiopië. In een snelkookpan van events en side-events bespreken ze wie na 2015 wat moet doen om armoede in één generatie voorgoed de wereld uit te helpen.

In september moeten de afspraken worden afgetikt in New York, op de Algemene Vergadering van de VN. Maar wat heet aftikken? Pas in maart volgend jaar is het de bedoeling dat er harde indicatoren worden opgesteld om toezicht te houden op de besteding van de tientallen miljarden ontwikkelingsgeld en andere financiële en niet-financiële middelen.

Wereld in brand

Intussen staat de wereld staat in brand. Ruim 59 miljoen asielzoekers zijn op de vlucht, meer dan er ooit zijn geweest. Hoe lang moet de wereld wachten op harde financiële, fiscale, economische en politieke afspraken die corrupte en machiavellistische leiders schaakmat zetten? En die slappe leiders dwingen tot actie.

Maandenlang bekvecht Europa met z’n half miljard inwoners over de opvang van 20.000 asielzoekers, terwijl Jordanië, Libanon, Turkije, Noord-Irak bezwijken onder de opvang van miljoenen vluchtelingen en ontheemden uit hun buurlanden. Intussen kapseizen boten, verdrinken mensen en laat Europa het afweten. Ik schaam me kapot voor zo’n gebrek aan leiderschap en solidariteit.

Het spookt door m’n hoofd, hier in Addis. Om wie draait het hier op de FFD3 conferentie? Om de mensen die de klappen incasseren van conflict en uitsluiting.  Om die 59 miljoen asielzoekers en de stroom vluchtelingen en ontheemden die in de toekomst alleen maar groter zal worden. Tweederde van ’s werelds armsten leeft in 2030 in door conflict geteisterde gebieden.

Zeker, de roep om hulp en actie klinkt helder door op FFD3. Het is een kakofonie van boodschappen. De viceminister van Financiën van Zuid-Soedan, waar wanbestuur het land verlamt en geweld verder oplaait, vraagt hulp van donoren om de grondstoffen van zijn land op een degelijke manier te kunnen ontginnen. Sierra Leone vraagt om extra steun voor de versterking van overheidsdiensten. Zweden onderstreept het belang van vrouwen in vredesopbouw. En uit verschillende hoeken klinkt de roep om handelsbarrières af te breken, ook in conflictgevoelige landen waar economieën vaak zo goed als stilliggen.

Bijval

Ook het voorstel van onze minister Ploumen krijgt bijval. Ze wil dat ontwikkelingslanden zelf meer bijdragen aan de SDG’s, door strikter, eerlijker en transparanter belastingen te heffen in eigen land. Hervorming van internationaal fiscaal beleid is nu al een heet hangijzer hier in Addis. Discussies hierover dreigen de onderhandelingen te blokkeren. De G77, de groep van inmiddels 134 ontwikkelingslanden, ijvert voor de oprichting van een Global Tax Body binnen de VN, in de hoop zo meer invloed te kunnen uitoefenen op belastingsystemen en bijvoorbeeld internationale bedrijven en multinationals zwaarder te belasten. Dat is tegen het zere been van onder meer de OESO, de Wereldbank, de VS en het VK, die een goed investeringsklimaat zien als grootste motor voor ontwikkeling.

Oorzaken onveiligheid en gedwongen migratie

‘Als we hier in Addis niet de wil tonen om tot harde financiële afspraken te komen, dan kan dat verstrekkende en nare gevolgen hebben’, zegt Amina Mohammed, VN Speciaal Adviseur voor de Post-2015 Agenda. Het aanpakken van de oorzaken van onveiligheid en gedwongen migratie staan wat haar betreft bovenaan op de ontwikkelingsagenda. Het is me uit het hart gegrepen. Levens redden op de Middellandse Zee is één ding. Maar om de stroom te keren moet je alles op alles zetten om iets te doen aan fragiliteit in de landen waar vluchtelingen vandaan komen: veiligheid, goed bestuur, goed leiderschap, onderwijs, gezondheidszorg.

Laat de afspraak om in te zetten op fragiliteit nu net zwakker klinken hier in Addis dan in eerdere VN-onderhandelingsteksten. Aanvankelijk moest 50% van ODA gaan naar de minst ontwikkelde landen, wat in de praktijk fragiele landen zijn. Nu worden landen aangemoedigd om 15 tot 20% te investeren in landen waar hulp het hardste nodig is. Een aansporing, geen eis. Het belooft weinig goeds.

Morgen komt de slotverklaring. Op papier gaat het er vast prachtig uitzien allemaal. Maar papier is geduldig. En de ervaring leert dat regeringsleiders na het fotomoment en de ondertekening weinig haast hebben om papierwerk om te zetten in actie. Dat regeringen, NGO’s, bankiers, academici en bedrijfsleiders uit alle hoeken van de wereld hier samenkomen is pure winst. Dat was 15 jaar geleden ondenkbaar. Toen bedisselden overheden de hulp onder elkaar. Die tijd is gelukkig voorbij. Maar mijn zorg blijft. In eerlijke gesprekken achter de schermen klinkt weinig vertrouwen door dat wat er in Addis allemaal afgesproken ook wordt omgezet in actie.

Time for global action? Zeker. Maar het echte werk begint pas als hier de lichten hier uit gaan en de conferentiezalen weer leeg zijn.