NIEUWS – Vandaag tekenden twaalf Nederlandse noodhulporganisaties een samenwerkingsovereenkomst en overhandigden deze aan minister Ploumen. De Dutch Relief Alliance, waarin de twaalf organisaties verenigd zijn, zal voor een periode van drie jaar €120 miljoen te besteden krijgen vanuit het Relief Fund voor noodhulp bij slachtoffers van geweld en natuurrampen. Het samenwerkingsverband zal bijdragen aan een effectievere besteding van het geld voor noodhulp, en het geld zal sneller beschikbaar zijn bij acute rampen, is de verwachting. 

De Dutch Relief Alliance (DRA) bestaat uit CARE Nederland, Cordaid, Dorcas, ICCO en Kerk in Actie, OXFAM NOVIB, Save the Children, Tear, Terre des Hommes, Stichting Vluchteling, War Child, World Vision en ZOA. Het zijn noodhulporganisaties die vaak in dezelfde gebieden bezig zijn met soortgelijke hulp en regelmatig concurreren om financiering.

Het idee achter de samenwerking is een betere coördinatie. Stan Klinkenberg, noodhulpcoördinator bij Save the Children en vertegenwoordiger van de DRA: ‘Alle organisaties waren bezig met eigen projecten en werkten weinig samen. Toch heeft iedereen hetzelfde doel.’ Het idee voor de DRA is ontstaan in de zomer van 2014 gedurende de crisis in Zuid-Soedan, legt Peter Schouten, persvoorlichter van War Child, uit. Save the Children voerde de leiding tijdens de samenwerking daar, en deze pilot werkte zo goed dat het idee voor systematische samenwerking ontstond. Vanuit het ministerie van Buitenlandse Zaken is deze samenwerking nu een vereiste geworden om financiering te krijgen.

Geduld bijna op

Minister Ploumen is blij met deze samenwerking en moedigt de organisaties aan om ermee door te gaan. Tijdens de bijeenkomst vrijdag hield zij een korte toespraak waarin zij benadrukte dat de samenwerking niet alleen belangrijk is, maar ook onvermijdelijk. De minister vertelde dat haar geduld rondom de inefficiënte huidige manier van werken op begint te raken, en dat samenwerken echt noodzakelijk is om effectiever noodhulp te kunnen bieden.

Ook Schouten benadrukt dat samenwerking essentieel is: ‘De toegenomen vraag wereldwijd naar noodhulp en de als maar ingewikkelder humanitaire crises, mede veroorzaakt door gewapende conflicten en natuurrampen, zetten zware druk op het bestaande humanitaire systeem.’ Humanitaire hulp uit Nederland moet effectiever worden, met name op plekken waar hulp acuut nodig is. Klinkenberg: ‘Do it better, by working together.’

Sneller en adequater hulp verlenen

Een aantal noodhulporganisaties is al samen aan de slag gegaan, vooruitlopend op de officiële ondertekening van vrijdag 24 april. In Noord-Irak, West-Afrika, Syrië en Zuid-Soedan wordt al samengewerkt. Namens de leden van de DRA zegt Klinkenberg: ‘In de crisisgebieden waar we onze samenwerking intensiveren, kunnen we sneller en adequater hulp verlenen.’ Klinkenberg is positief over de samenwerking: er wordt meer overlegd dan hij van tevoren had gedacht.

Binnen de DRA kunnen verschillende organisaties veel hebben aan elkaars kennis en kunde aangaande de situatie in het veld: de één weet meer van de logistiek van voedselhulp, de ander weer van het creëren van veilige slaapplekken of van het opzetten van sanitaire voorzieningen. Daarnaast is de DRA vanwege de steun uit het Relief Fund ook financieel sterk, dus kan het financiele gaps in de bestaande noodhulpverlening dichten, legt Nicole Engering, institutional funding manager bij War Child, uit.

Plan van aanpak

De DRA wordt gefinancierd uit het Relief Fund van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Dit fonds werd in september 2014 door minister Ploumen aangekondigd in een brief naar de Tweede Kamer: 570 miljoen waarvan 120 miljoen beschikbaar komt voor de ngo’s via de Dutch Relief Alliance. Engering licht toe dat de samenwerking tussen het ministerie ende DRA grotendeels van financiële aard is. Buitenlandse Zaken moet echter wel alle aanvragen vanuit de DRA goedkeuren. Daarnaast is er voor Buitenlandse Zaken nog een rol weggelegd in het identificeren van de vraag naar noodhulp. Het ministerie kan de DRA benaderen om noodhulp te organiseren en andersom kan de DRA een plan van aanpak voor noodhulp naar het ministerie sturen.

Over de samenwerking tot nu toe zegt Schouten: ‘De afgelopen tijd is gebruikt om een mechanisme op te zetten om geld te kunnen toewijzen aan noodhulp die het hardst nodig is. Bij acute crisis wordt binnen 48 uur een voorstel bij Buitenlandse Zaken ingediend, met daarin duidelijk het ‘wie-wat-waar’. Bij chronische crises kunnen er jaarlijks gezamenlijke plannen bij Buitenlandse Zaken worden ingediend.’

De DRA moet met een plan van aanpak goedkeuring van het ministerie krijgen om het geld daadwerkelijk te mogen gebruiken. Per situatie waar noodhulp gewenst is beoordelen zij welke Nederlandse organisatie de hulp ter plekke kan organiseren. Overigens coördineert de DRA niet de hulp op zichzelf, dat doet de VN via UNOCHA. Die identificeert wat de gaps en needs zijn, en de DRA coördineert vervolgens onderling welke organisatie wat gaat doen.

Vanuit de organisatie die de meeste kennis heeft van de betreffende situatie in het crisisgebied wordt ter plekke één DRA-lid aangewezen die de leiding neemt. Dat houdt in dat er bijvoorbeeld informatie wordt gedeeld over de nood in het gebied, het aanbod aan hulp wordt afgestemd en contact wordt gehouden met het ministerie.

Erkenning voor de rol van ngo’s

Volgens Klinkenberg hebben alle organisaties veel vertrouwen in de nieuwe samenwerking. ‘Daarnaast betekent de DRA een belangrijke erkenning voor de rol van ngo’s in noodhulpsituaties, waar wij vaak complementair zijn aan het werk van bijvoorbeeld de VN en het Rode Kruis’, aldus Schouten.

Ook buiten de noodhulpverlening kan de DRA nog positieve effecten hebben volgens de deelnemende organisaties: de drempel om een andere organisatie te benaderen voor samenwerking is immers weg. Klinkenberg merkt nu al dat organisaties makkelijker met elkaar communiceren.

Nog even op een rij: de vijf belangrijkste doelen van de samenwerking 

–       Het geven van humanitaire hulp aan de grootste behoeftes wereldwijd, maar ook waar er nog gaps zijn in grote chronische crises. En dat allemaal zo snel, effectief en efficiënt mogelijk;

–       Het leveren van snelle humanitaire hulp tijdens grote acute en nieuwe crises;

–       Meer synergie en samenwerking tussen de leden van de DRA zodat de efficiëntie en effectiviteit tijdens humanitaire hulp in crisissituaties toenemen;

–       Vergroten van zichtbaarheid van de Nederlandse bijdrage aan de humanitaire hulpverlening richting het Nederlandse publiek en parlement;

–       Door samenwerking knelpunten in de humanitaire hulp aanpakken.

Foto: Oxfam International (Flickr)