Van 5 tot en met 9 maart vindt in de Beurs van Berlage  Chocoa plaats, hét jaarlijkse evenement gericht op duurzame cacao en –chocolade. Chocoa brengt de internationale chocoladewereld bij elkaar tijdens een cacaobeurs, een chocolade festival en –congres, met als doel de markt voor duurzame cacao en -chocolade te vergroten. Wat houdt duurzame chocolade in en wat is er nodig om onze chocolade duurzaam te maken?. Susanne van der Kooij mocht voor Vice Versa alvast een voorproefje van dit event ervaren. En stelde zichzelf de vraag: kun je duurzaamheid proeven?

Chocoa draait om het verduurzamen van de gehele chocoladesector en gaat van start met het motto: ‘good cocoa, better chocolate’. Kwaliteitschocolade kan immers alleen van goede en duurzame cacao gemaakt worden. Is kwaliteit dan het nieuwe duurzaam? Met die vraag in mijn achterhoofd vertrek ik naar Amsterdam voor een voorproefje van Chocoa. Voor mij gaat chocolade over ervaren en genieten,  graag wil ik jullie dan ook meenemen op een reis langs alle zintuigen. Hierbij beschrijf ik mijn beleving van dit heerlijke product tijdens de proeverij. Tegelijkertijd zal ik een aantal belangrijke vragen in de chocoladewereld aankaarten.

Zien

Al jaren fiets ik er langs,  nieuwsgierig blikken werpend op de luxe auto’s die er geparkeerd staan. Nu betreed ik voor het eerst het Hilton Hotel op de Apollolaan in Amsterdam. Hier vindt de eerste proeverij van Chocoa plaats. Het belooft een middag te worden vol toewijding en passie voor chocolade. Daarnaast is het voor mij ook een moment om alvast wat interessante vragen te stellen over deze complexe sector.

Het start veelbelovend, ik word door niet minder dan vier charmante portiers galant welkom geheten.  In het Italiaanse restaurant stapt Roberto Payer op me af, General Manager van het Hilton Amsterdam, voorzitter van het Chocoa Festival én erkend chocoladefijnproever. Trots benadrukt hij hoe speciaal deze proeverij is en dat ik me schrap moet zetten voor het genot dat chocolade mij zal brengen. Mijn nieuwsgierigheid is gewekt.

Wij, de ietwat nerveuze gasten die toch wel onder de indruk zijn van deze imposante locatie, mogen Roberto volgen naar een speciaal gereserveerde zaal in het restaurant. Daar staan de initiatiefnemers van Chocoa, Jack Steijn en Caroline Lubbers, op ons te wachten naast een prachtig gedekte tafel. Cacaobonen zijn speels over de tafel gestrooid. Het wordt meteen duidelijk dat het bij Chocoa om de complete beleving draait. Roberto benadrukt dit door het ‘verhaal’ van chocolade centraal te stellen: wie het verhaal achter de chocolade kent, zal geneigd zijn keuzes aan te passen en duurzamer te handelen.

Om ons een beter beeld te geven van waar chocolade eigenlijk vandaan komt, begint de middag met een live-connectie naar de cacaoplantage van Claudio Corallo in Sao Tomé. De van oorsprong Italiaanse Claudio woont al jaren in Afrika waar hij zelf geëxperimenteerd heeft met de cacao- en chocolade productie. Inmiddels staat zijn chocolade bekend als een van de bestein de wereld. De connectie is helaas te slecht om een gesprek te kunnen voeren, maar wat we zien zijn twintig arbeiders aan het werk om de geroosterde cacao van zijn schil te ontdoen. Op de achtergrond zien we de plantage gehuld in nevel, en een aantal langwerpige bakken vol cacao. Dit schetst een duidelijk beeld van hoe deze kwaliteitschocolade tot stand komt: manueel werk, kleinschaligheid en directe communicatie tussen de cacaoboer en de chocolademaker.

We worden tegelijkertijd uitgenodigd om de cacao op ons bord nader te onderzoeken en de ‘terroir’ te proeven die we via het scherm kunnen zien. Inderdaad, de cacao proeft bitter, maar ook olijfachtig met hinten naar andere smaken. De tonen van de aarde komen terug in de cacao. Caroline legt uit hoe belangrijk de cacaoproductie daarom is: zonder goede cacao krijg je nooit goede kwaliteit chocolade.

Horen

Na deze eerste indruk, vertelt Caroline kort over Chocoa. Caroline is professioneel chocolade-sommelier en één van de initiatiefnemers van het event. De groei van Chocoa geeft aan dat er een platform nodig is om de verduurzaming van cacao en chocolade te bespreken en te versnellen. Wat drie jaar geleden klein begon in het Scheepvaartmuseum in Amsterdam, is nu uitgegroeid tot een vijfdaags event in de Beurs van Berlage met een cacao trade-fair, chocolade conferentie, een chocoladefestival en ter afsluiting een groots chocoladediner. Zowel de grote spelers in de chocolade industrie, zoals Mars, als de kwaliteitsmerken, zoals Original Beans, zijn aanwezig.  Hierdoor is zowel de conventionele- als nichesector vertegenwoordigd. Hieruit blijkt hoe belangrijk de sector de verduurzaming van de chocoladesector vindt. Zou dit komen door de gezamenlijke passie voor chocolade?

Voelen

Bij Caroline is die passie in ieder geval duidelijk voelbaar. Ze vertelt over het belang van de verduurzaming van de hele keten, van cacaoboon tot chocolade reep en van de cacaoboer tot consument. Het doel van Chocoa is dan ook om alle actoren in de chocolade industrie samen te brengen en zo gezamenlijk de sector te verduurzamen. Aan de andere kant blijkt haar passie voor kwaliteit door de manier waarop ze cacao en chocolade omschrijft: een puur genot. Ze raadt ons aan tijdens deze proeverij de chocolade eerst te voelen, te breken, langzaam op de tong te laten smelten met onze ogen dicht, om daarna te genieten van de langdurige nasmaak.

Proeven

Ook Jack Steijn, medeoprichter en organisator van Chocoa, laat onbegrensde passie zien, voor zowel de chocolade als haar combinatie met wijn en bier. Hij leidt ons door een chocoladeproeverij waarbij we drie speciaal-biertjes in combinatie met verschillende soorten chocolade proberen.  Een slokje bier, gevolgd door een klein stukje chocolade dat je langzaam op de tong moet laten smelten waardoor steeds weer verschillende smaken de overhand krijgen. De smaken van het bier en de chocolade versterken elkaar en blijven nog lang in de mond aanwezig. Ik begin hun passie steeds beter te begrijpen.

Tegelijkertijd vraag ik me wel af of deze goede kwaliteit chocolade ook duurzaam is? Is duurzaamheid te proeven? Ik stel deze vraag direct aan Caroline, die me uitlegt dat het een ingewikkelde kwestie is. De conventionele industrie richt zich bij de verduurzaming van haar keten vaak op certificeringen als bewijs voor duurzaamheid, denk aan UTZ certified of het Fairtrade keurmerk. De niche markt van goede kwaliteit chocolade gaat vaak verder dan deze certificering en gebruikt kwaliteit als katalysator voor verduurzaming. Kleinschaligheid, directe handel, investeringen, vertrouwen en een goede prijs zijn zowel nodig voor een goede kwaliteit als voor een duurzaam product. De kwaliteit van de niche markt en de kwantiteit van de conventionele markt hebben dus verschillende visies op duurzaamheid, toch kunnen ze ook veel van elkaar leren. Daarom is een platform als Chocoa zo belangrijk, benadrukt Caroline nog eens.

Ruiken

Terwijl ik dit antwoord op me in laat werken, komt er steeds meer beweging vanuit de keuken. De geur van cacao is zweeft om ons heen terwijl we allerlei heerlijke gerechten voorgeschoteld krijgen.  Chocoladechef Franz Conde komt speciaal uit de keuken om zijn passie voor chocolade met ons te delen: toen zijn vader het recept van Gouda kaas overgoten met gesmolten chocolade met hem deelde, wist hij dat hij chef wilde worden. Uit dit verhaal blijkt maar weer hoe persoonlijk chocolade kan zijn.

Nasmaak

Terwijl ik nog aan het nagenieten ben van alle smaken bedenk ik dat onze chocolade vaak heerlijk zoet ruikt, terwijl cacao een bittere noot heeft. Ik realiseer me dat dit een goede metafoor kan zijn voor de chocolade sector: waar bij onze chocolade een product is om van te genieten, is cacao in de producerende landen vaak een bron van hard werken tegen een laag inkomen en onder slechte arbeidsomstandigheden.

Het motto ‘Chocoa, good cocoa, better chocolate’ geeft aan wat er nodig is: ´goede cacao´ geproduceerd onder duurzame omstandigheden wat leidt tot ´betere chocolade´. Kwaliteitschocolade kan namelijk alleen van goede cacao gemaakt worden. De verantwoordelijkheid ligt bij alle actoren in de keten: van cacaoboeren tot cacaohandelaren, van de grote conventionele industriële spelers tot de kleinschalige bean-to-bar initiatieven en van Tony Chocolonely consument tot koetjesreepliefhebber. Laten we beginnen met deze verantwoordelijkheid op ons te nemen door 5 t/m 9 maart het Chocoa event te bezoeken om de discussie met elkaar aan te gaan! Onder het genot van de beste chocolade in de wereld, natuurlijk!

Chocoa zal van 5 t/m 9 maart plaatsvinden in de Beurs van Berlage in Amsterdam. Het event bestaat uit een cacaobeurs, een congres en een chocoladefestival. Het festival is voor jong en oud en is een plek waar de echte chocoladeliefhebber zijn hart op kan halen. Voor meer informatie over de registratie, kaartverkoop en het programma zie www.chocoa.nl .

Susanne van der Kooij (23) is per toeval de chocoladewereld ingerold en is er sindsdien niet meer weg te houden. Na haar bachelor Aarde & Economie heeft zij voor het Koninklijk Instituut van de Tropen gewerkt als onderzoeker. Een jaar lang heeft zij daar onderzoek gedaan naar de verduurzaming van de cacao- en chocoladeketen, met een focus op zogenaamde ‘fine flavour’ chocolade. Dit resulteerde in een reis van vijf maanden door Latijns-Amerika, om een aantal van de cacao-producerende landen op te zoeken. Inmiddels doet zij een master Sustainable Development aan de Universiteit van Utrecht met een focus op milieubeleid. Dit houdt haar passie voor chocolade echter niet tegen, en ze is vastberaden haar steentje bij te dragen in de bij te dragen in de verduurzaming van deze heerlijke sector. En ze zal hier met regelmaat op de website van Vice Versa over schrijven.