Vandaag begint het drie dagen durende ‘MenEngage Global Symposium 2014’ in New Delhi. Het eerste symposium werd in 2009 gehouden in Rio de Janeiro, maar sinds de gangrape van december 2012 is besloten het thema men engagement in India onder de aandacht te brengen. Emancipatie gaat vaak over vrouwen, terwijl mannen ook een belangrijke rol spelen. Vice Versa heeft vijf vragen over het symposium aan Martin Stolk van Rutgers WPF.

Waar gaat het symposium over en waarom wordt het dit keer in New Delhi gehouden?

‘Het thema van het symposium is ‘mannen en jongens voor gendergelijkheid’. Met het symposium hopen we veel groepen te betrekken bij men engagement, want emancipatie gaat niet alleen om vrouwen maar ook om mannen. Het symposium wordt nu in New Delhi gehouden omdat er veel seksueel geweld in India heeft plaatsgevonden en helaas nog steeds plaatsvindt. De discussie moet je daar brengen waar het gebeurt, daar waar het nodig is.’

Waarom zijn juist mannen belangrijk voor emancipatie?

‘Rutgers WPF werkte altijd al samen met vrouwen en runt nu samen met partnerorganisaties Promundo en Sonke Gender Justice  Men Care+. MenCare+ werkt direct met jonge mannen, vaders en hun partners om meer gender gelijkheid te realiseren. De landen waarin MenCare+ actief is zijn Brazilië, Indonesië, Rwanda en Zuid-Afrika. Door eerst gesprekken te voeren met vrouwen kwamen we er achter dat vrouwen bijvoorbeeld niet van hun man afwilden, maar gewoon wilden dat hun man zou ophouden hen te slaan. Op die manier kom je er achter dat je niet alleen met vrouwen moet werken, maar ook met mannen. Dan ga je kijken hoe je geweld kan voorkomen, hoe de taken van het huishouden eruit zien en verdeeld kunnen worden en hoe jonge mannen hun kersverse vaderschap invullen. Kinderen van gewelddadige vaders worden later vaak zelf ook gewelddadige vaders. Andersom kan het echter op dezelfde manier werken. Zorgzame vaders die een gelijkwaardige relatie hebben met hun vrouw, laten het goede voorbeeld zien aan hun kinderen.’

Maar hoe doorbreek je die rolpatronen dan?

‘Dat gebeurt op verschillende manieren en met verschillende groepen. Je hebt bijvoorbeeld de ‘verse vader’-groepen, oftewel mannen die bijna, of net vader zijn. Deze verse vaders krijgen bijvoorbeeld de opdracht om een keer iets te doen wat hun vrouw totaal niet zou verwachten. Mannen doen dan typische vrouwelijke bezigheden als water halen, kleren wassen of koken. In het begin voelen ze zichzelf belachelijk en worden ze uitgelachen door zowel mannen als vrouwen, maar later zijn de mannen er zelfs trots op. Andere mannen zien ook hoe het anders kan en zo wordt het normaal dat mannen vrouwelijke taken uitvoeren. Ook doen we aan rolspellen. Eén man moet dan voor man spelen en één man moet voor vrouw spelen. Dat levert vaak hilarische situaties op, maar zo dringt wel tot de mannen door hoe de rollen zijn verdeeld. In Rwanda hebben ze speciale babypoppen laten maken, zodat mannen leren hoe je een baby moet vasthouden, hoe luiers te verschonen, enzovoorts. Hierdoor oefenen ze alvast voordat de bijna vaders echt een kind krijgen. Rolpatronen kunnen ook doorbroken worden uit praktisch oogpunt. Een voorbeeld is een islamitische geestelijke in Indonesië die besloot om voor zijn kinderen te zorgen, omdat hij van mening was dat zijn vrouw, hoofd onderwijzeres, ook de kans zou moeten krijgen om te werken. In zijn vrijdagpreken vertelde hij over zijn situatie waardoor het een voorbeeld werd voor anderen. Op het symposium zal een documentaire hierover te zien zijn.’

Hoe bereik je die mannen?

‘Het ene land kent grotere uitdagingen dan het andere. In Rwanda staan gemeenten heel erg achter dit soort engagementsgroepen. De overheid staat in contact met zorginstellingen die zorgen dat mannen automatisch via ziekenhuizen worden doorverwezen naar de engagementgroepen. Dit werkt heel goed. In Zuid-Afrika worden mannen die geweld hebben gepleegd en daarna uit de gevangenis komen, doorverwezen naar dit soort groepen. In de groepen leren ze andere manieren hoe ze zich kunnen uiten. Ook gaan onze mensen in allerlei buurten het gesprek aan met mannen om ze uit te nodigen voor de engagementgroepen. Het is vaak een drempel om mee te doen, maar als ze die stap eenmaal hebben gezet, blijven ze vaak voor een langere periode. Ze komen er dan achter dat er mannen zijn die dezelfde issues hebben. Gevoelige onderwerpen worden zo opeens bespreekbaar.’

Emma Watson, bekend als actrice in de Harry Potter-serie, is ambassadeur van UN Women. Wat zegt zij over de rol van mannen voor emancipatie?

‘Emma Watson zegt dat we niet vaak praten over mannen die als het ware opgesloten zitten in hun eigen gender stereotype. Maar juist als ze ‘vrijgelaten’ worden uit dat stereotype, zullen de levens van vrouwen vanzelf op een positieve wijze veranderen. Niet alleen Watson heeft overigens inspirerende uitspraken gedaan, ook politici zien het belang van men engagement. Zo meent minister Ploumen dat de betrokkenheid van mannen en jongens niet alleen vanuit strategisch oogpunt belangrijk is, maar dat het is bewezen dat deze betrokkenheid zowel beter is voor de gezondheid van de mannen zelf als voor het welzijn van hun kinderen. Obama zegt heel mooi dat een kind op de wereld zetten je nog geen man maakt, maar het juist om de moed gaat om het kind op te voeden.’