Saai. Dat gaat het worden wanneer minister Ploumen deze week haar begroting voor 2015 gaat verdedigen, vreest Paul van den berg. Dat ligt niet aan de Kamerleden of aan de minister. Die zullen hun best doen om er iets van te maken gedurende de vele uren dat ze met elkaar in de plenaire zaal in gesprek zijn. Maar het zal vooral, zegt hij provocerend, gepriegel in de marge zijn. 

Natuurlijk zal er gelachen worden. Dat kun je wel overlaten aan woordvoerders als Sjoerd Sjoerdsma (D66), Kees van der Staaij (SGP) en Eric Smaling (SP). Ongetwijfeld zullen er ook weer flink wat moties en amendementen uit hoge hoeden komen. Maar het zal – zeg ik wat provocerend – gepriegel in de marge zijn. Een verschuivinkje van de ene begrotingspost naar de andere, een tandje erbij op een speerpunt, een aansporing aan de
regering om de allerarmsten niet te vergeten en iets aan ongelijkheid te doen; en nieuwe pogingen om het Dutch Good Growth Fund (DGGF) beentje te lichten. Niet onbelangrijk hoor, begrijp me niet verkeerd, maar Ploumen zal er niet van blikken of blozen.

Zand in de raderen

Dat heeft alles te maken met de wijze waarop het het ministerie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking beleid nu ‘staat’. Vorig jaar was het beleid zoals ingezet met ‘Wat de Wereld Verdient’ nog behoorlijk onder constructie; nu kun je stellen dat de implementatiefase écht is begonnen en dat de trein niet meer zal ontsporen. Op een aantal dossiers na.

Zo is er zand in de raderen gekomen in het coherentiebeleid van Ploumen. Het maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) beleid – dat begonnen is met sectorrisicoanalyses – uitgevoerd door KPMG – en zou moeten culmineren in MVO convenanten met sectoren – is in zwaar weer terecht gekomen. Al maanden wordt met smart gewacht op een brief van het Kabinet over deze materie, maar witte rook blijft nog altijd achterwege. Omineus. Wat er precies aan de hand is, is onduidelijk, maar de doelstelling van de minister om de koningin van de coherentie te worden, lijkt verder weg dan ooit.

Een ander dossier dat volgend jaar pas daadwerkelijk gaat spelen is de opvolging van MFS-II. Eind januari wordt door het ministerie de volgende stap gezet in het aangaan van strategische partnerschappen met maatschappelijke organisaties. Een paar dagen geleden stuurde Ploumen nog een brief naar de Kamer waarin ze het zogenaamde hefboomfonds, een idee van Sjoerdsma, torpedeerde. Hier zal ongetwijfeld volgende week nader op worden ingegaan, want de argumenten die Ploumen hanteerde voor het afschieten van het fonds, waren niet ijzersterk.

Verder zijn de twee kroonjuwelen van het ‘OS 2.0′-beleid van Rutte II, het DGGF en het Budget Internationale Veiligheid (BIV), bepaald geen eclatante successen geworden. Het BIV is met stille trom weer teruggevloeid naar de defensiebegroting en het DGGF is weliswaar opengesteld, maar op dit moment is er nog geen één aanvraag goedgekeurd. 2015 moet dus het jaar worden waarin het ’toverfonds’ zijn waarde gaat bewijzen.

Tenslotte staat volgend jaar voor een belangrijk deel in het teken van de ‘opvolging van de MDG’s’, de post-2015 agenda. En daar horen ook ingewikkelde discussies bij over Financing for Development en een nieuwe ODA-definitie. De Kamer heeft zich hier tot nu toe niet heel veel tegenaan bemoeid, maar dat gaat ongetwijfeld veranderen nu de laatste fase van de onderhandelingen binnenkort gaat beginnen.

Al met al – ook tijdens het schrijven van een column kan kennelijk voortschrijdend inzicht optreden – gaat het misschien nog wel meevallen qua saaiheid volgende week. Om het voor u hoe dan ook de moeite waard te maken om een deel van de begrotingsbehandeling te volgen, zou u kunnen letten op de volgende zaken.

1)     Welke songteksten gebruikt Eric Smaling (SP) tijdens zijn inbreng als metaforen?;

2)     Gaat de PVV wederom met een motie komen om de ‘met zuurverdiend belastinggeld gesubsidieerde ontwikkelingshulp’ helemaal af te schaffen?;

3)     Welke lobbycoalitie heeft dit jaar het meest effectief geopereerd? SRGR? WASH? Gender? Meisjesrechten? Noodhulp?;

4)     Hoeveel keer wordt de term hulp & handel (of aid & trade) en/of economische diplomatie genoemd?;

5)     Gaat er door Kamerleden een punt gemaakt worden van de boekhoudkundige truc van het Kabinet om ODA niet te laten stijgen conform de ESA 2010 BNP herberekening?;

6)     Hoe vaak gaat minister Ploumen zeggen dat ze niet in bestedingskanalen denkt, maar in termen van ontwikkelingsimpact?;

7)     Met welke creatieve neologismen lardeert Sjoerdsma zijn betoog?;

8)     Zullen er dit jaar meer of minder moties worden ingebracht dan vorig jaar? Vorig jaar zijn uiteindelijk twintig moties in stemming gekomen;

9)     Aan welke crisis in de wereld zal de meeste aandacht worden besteed? Ebola, Zuid Soedan, Syrië, Centraal-Afrikaanse Republiek of Irak?;

10)  Hoe gaat de samenwerking in vak K tussen minister Koenders en minister Ploumen? Het wordt de facto de eerste keer dat ze écht samen moeten optrekken richting Kamer.