De ontwikkelingssector en de internationale aidsgemeenschap zijn in rouw. Onder de inzittenden van het gecrashte vliegtuig van Malaysia Airlines waren veel professionals uit de aidswereld die op weg waren naar een conferentie in Melbourne, dat aanstaande zondag zou beginnen. Een drama voor de aidsgemeenschap en een harde klap voor de strijd tegen HIV/Aids.

Volgens het president van de International AIDS Society (IAS), Francoise Barre-Sinoussi, zijn zes conferentiegangers omgekomen tijdens de crash. Dat kunnen er meer worden.  Onder de inzittenden was de 32-jarige Pim de Kuijer. De Kuijer was een prominente aidslobbyist voor Stop Aids Now. Daarnaast was hij actief bij D66. Kort voor zijn vertrek schreef hij een vrolijk bericht op Facebook dat hij op weg was naar de conferentie. Op de website van The Guardian schreef een vriend een ode aan de geliefde ontwikkelingswerker.

Ook de prominente wetenschapper Joep Lange (1954) is omgekomen tijdens de crash. Lange was als professor verbonden aan het Amsterdam Medisch Centrum en de Universiteit van Amsterdam. Sinds 1983 zette hij zich in voor aidsonderzoek. Hij was een pionier in het onderzoek naar medicijnen tegen Aids en was een van de sleutelonderzoekers bij belangrijke trials, zoals het voorkomen van aidsoverdracht van moeder naar kind. Maar Lange nam ook een politieke rol aan en zette zich in om medicijnen ook voor arme patiënten toegankelijk te maken. Hij richtte in 2001 de stichting PharmAccess op en was daar tot het fatale ongeluk president van. Ook zette hij een onderzoekscentrum op in Thailand. Van 2002 tot 2004 was hij president van de International Aids Society. De huidige president van IAS, Francoise Barre-Sinoussi, noemde Lange een ‘groot man’. “HIV/AIDS movement has truly lost a giant,” aldus de president in een statement.

Inspirator

De UvA schrijft in een verklaring: ‘Joep was een groot inspirator voor iedereen die iets wilde doen aan de aids-tragedie in Afrika en Azië. Hij was geschokt te zien hoe vanaf 1996 dure hiv-therapieën toegankelijk werden in rijke landen, maar niet in Afrika. Het werd zijn missie daar verandering in te brengen, om de grote ongelijkheid in toegang tot levensreddende medicijnen te doorbreken.’ (lees hier een interview met de wetenschapper)

Zijn vrouw Jacqueline van Tongeren, eveneens werkzaam bij het AMC, zat bij hem in vliegtuig op weg naar Australië.

Een ander te betreuren slachtoffer is Martine de Schutter van Aids fonds. Zij werd begin dit jaar programma manager bij Bridging the Gaps, een samenwerkingsverband van aidsorganisaties. Daarvoor werkte ze onder meer voor AIDS Action Europe en SOA Aids. Lucie van Mens van van de Female Health Company, een organisatie voor de promotie van het vrouwencondoom, kwam eveneens om. Sinds 1995 was zij actief in public health met een focus op de bestrijding van HIV/Aids. Ze heeft ook bij Rutgers WPF, Stop Aids Now! en het Ministerie van Buitenlandse Zaken gewerkt.

De Wereldgezondheidsorganisatie heeft het overlijden van woordvoerder Glenn Thomas te betreuren.

Expertise

Met het overlijden van prominente aids-onderzoekers, verdwijnt wrang genoeg ook belangrijke expertise in de strijd tegen HIV/Aids. Trevor Stratton, een Canadese HIV onderzoeker zegt: ‘Er waren erg prominente onderzoekers aan boord die lange tijd onderzoek deden, en we waren dichtbij vaccinaties. Mensen hadden het over genezing en het einde van Aids. Je kan het niet helpen je af te vragen wat voor expertise aan boord was van het vliegtuig. Het zal gevolgen hebben wereldwijd, want altijd wanneer je toonaangevende personen verliest, heeft dat een impact. De kennis is onvervangbaar.’

Op de conferentie in Melbourne werd vandaag een minuut stilte gehouden voor de slachtoffers. De conferentie gaat wel door.

Amnesty International

Naast diegenen die op weg waren naar Melbourne, heeft de ontwikkelingssector nog een dode te betreuren, de 27-jarige Tessa van der Sande, medewerkster van Amnesty Internationals Special Programme on Africa. Ze was samen met haar broer en ouders op weg naar Indonesië om daar van haar vakantie te genieten.