In het nieuwe subsidiekader voor het maatschappelijk middenveld wordt het publiceren volgens de IATI standaard verplicht. Dat maakte Marion Derckx, hoofd afdeling DSO bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken, gisteren bekend tijdens een bijeenkomst georganiseerd door Partos in de Zuiderkerk in Amsterdam.

Met de standaard van het International Aid Transparency Initiative (IATI) kunnen data over ontwikkelingssamenwerking gepubliceerd worden. Verschillende overheden en organisaties over de hele wereld publiceren al volgens de IATI-standaard. In Nederland zijn dit het Ministerie van Buitenlandse Zaken en de ontwikkelingsorganisaties Spark, Hivos, Akvo en Cordaid. De data worden hiermee open, dus voor iedereen vrij toegankelijk, maar ook machine-leesbaar, waardoor met behulp van computerprogramma’s en apps de data gevisualiseerd en vergeleken kan worden.

Tot nog toe was het ministerie onduidelijk over in hoeverre de IATI standaard een rol zou gaan spelen in het nieuwe subsidiekader. Gisteren maakte Derckx voor het eerst bekend dat de standaard verplicht zal gaan worden, al was dat wel enigszins tussen neus en lippen door nadat ngo’s ernaar moesten vissen.

‘Als wij allemaal volgens de IATI standaard gaan publiceren, kan de ontwikkelingssector veel effectiever worden. Het verhoogt het rendement van iedere bestede euro’, licht Derckx de verplichting toe. ‘De verplichting zal niet meteen gehanteerd worden, omdat het organisaties tijd kost om volgens de IATI standaard te gaan publiceren. Maar we gaan het wel handhaven. Organisaties moeten er rekening mee houden dat het vanaf 2016 up and running zal zijn’, waarschuwt ze. Aan de hand van vragen uit de zaal, verduidelijkt Derckx wat dit betekent voor organisaties. ‘IATI vervangt uiteindelijk andere rapportageverplichtingen.’

Het is niet noodzakelijk om alle bestaande velden die de standaard biedt in te vullen om aan de standaard te voldoen. Bij het publiceren is er dus ruimte met betrekking tot welke data wel en niet gepubliceerd worden. Het ministerie geeft aan dat de focus voor een belangrijk deel zal liggen op het publiceren van de resultaten, iets wat op dit moment nog maar weinig gebeurt binnen de IATI standaard. Derckx benadrukt daarbij het belang van de discussie met elkaar aangaan. ‘Over de rapportage van resultaten, iets waar nog geen leidraad voor is binnen IATI, gaan we discussiëren met elkaar. Laten we IATI van ons allemaal maken’, sluit ze af.

‘Het is goed dat er eindelijk duidelijkheid is’, meent Anne-Marie Heemskerk, verantwoordelijk voor het dossier kennis en effectiviteit bij Partos. ‘Er zijn natuurlijk wel nog wat vragen, maar het is goed dat er nu duidelijk gezegd is dat het verplicht gaat worden om volgens de IATI standaard te gaan publiceren. Interessant is daarbij dat ze vermelden dat IATI de belangrijkste vorm van rapportage wordt’, voegt ze toe. ‘Wat betreft de rapportage over resultaten, moeten we gaan kijken wat we af kunnen spreken. Bij Partos vinden wij dat organisaties zo veel mogelijk de ruimte moeten hebben om zelf te bepalen hoe ze dit gaan doen.’

De bijeenkomst van gisteren werd georganiseerd door Partos, in samenwerking met Open for Change en werd gefinancierd door de overheid.