Een dag nadat de leden van de WTO een akkoord bereikten over het zogenaamd Bali package, reageren Afrikaanse maatschappelijke organisaties met grote teleurstelling op het behaalde resultaat. Hun analyse is eenduidig: ‘Ondanks de verwachtingen waarmee Afrikaanse landen naar Bali kwamen, vertrekken ze vrijwel met lege handen.’ Vice Versa zet de belangrijkste onderwerpen uit de verklaring op een rij.

De maatschappelijke organisaties, verenigd in het African Trade Network zijn helder in hun analyses over het bereikte akkoord en in een gezamenlijke verklaring wijzen zij dat akkoord eigenlijk op alle punten af.

Minst Ontwikkelde Landen

Het speciale pakket voor de minst ontwikkelde landen levert volgens de Afrikaanse maatschappelijke organisaties geen enkele concrete voordelen op. Sterker nog, volgens de ATN-leden zijn de teksten zelfs een verzwakking van eerder gedane toezeggingen. Op katoen, wat door hen ervaren wordt als de lakmoesproef voor het vermogen van het multilaterale systeem om daadwerkelijk bij te dragen aan ontwikkeling in Afrika, spreekt de tekst van overwegingen en worden geen concrete acties afgesproken: ‘Wat in het Bali-package is overeengekomen zijn in wezen intenties, die van geen enkele operationele waarde zijn. Sterker nog, deze bepalingen zijn een verdere verzwakking van de toezeggingen die rijke landen tijdens eerdere ministeriële conferenties hebben gemaakt.’

Voedselzekerheid

Op landbouw en voedselzekerheid houdt het overeengekomen compromis feitelijk alleen in dat bestaande programma’s voor voedselzekerheid van ontwikkelingslanden die zich nu al kunnen veroorloven zichzelf beschermen, mogen blijven bestaan. Mochten armere Afrikaanse landen de behoefte en de financiële middelen kunnen opbrengen om dergelijke programma’s te starten, zullen de WTO-regels dit nog steeds tegengehouden totdat er een permanente oplossing is gevonden.

Nog belangrijker is dat handelsverstorende landbouwsubsidies van rijke landen nog steeds blijven bestaan, daarom zal de landbouw in Afrika blijven lijden onder bestaande landbouwsubsidies en dumping van landbouwproducten.

Handelsfacilitatie

De overeengekomen tekst op vereenvoudiging van de douaneregels is volgens de ATN-verklaring juist het tegenovergestelde van wat Afrikaanse landen nodig hebben om de uitdagingen waarmee zij geconfronteerd worden in het verplaatsen van goederen en diensten over de landsgrenzen effectief op te lossen. De tekst legt verplichtingen op aan alle landen om de douaneprocedures aan te passen. Echter de rijke industriële landen en de meeste van de grote opkomende economieën hebben deze standaarden al geïmplementeerd. Afrikaanse landen aan de andere kant, moeten enorme inspanningen doen om hun wetgeving, beleid en infrastructuur aan te passen. De Bali tekst is daarin heel duidelijk en verplicht landen dit te doen.

In eerdere concept teksten hebben ontwikkelingslanden specifiek gevraagd dat zij van de rijke landen adequate technische, institutionele en financiële ruimte en steun zouden krijgen om deze veranderingen te implementeren. In de definitieve tekst over handelsfacilitatie toezeggingen daarvoor verzwakt en zijn bijvoorbeeld de verwijzingen naar de financiële steun geheel verwijderd.

Enthousiasme

In de verklaring gaat ATN ook in op het feit dat Afrikaanse ministers, paradoxaal genoeg, het onderhandelingsakkoord enthousiast ontvangen. De ATN betreurt dat Afrikaanse ministers hierdoor de belangen van de gewone burger hebben geschaad, ten faveure van de neo-liberale belangen, die in het WTO-systeem de boventoon voeren.

De tekst eindigt met een oproep aan Afrikaanse landen om wakker te worden en terug te gaan naar de tekentafel en de belangen van hun eigen volk in de WTO- onderhandelingen eindelijk serieus te nemen, door het onderhandelingsakkoord te herzien met nieuwe voorstellen te komen in de WTO die Afrikaanse burgers wel in staat stellen om te profiteren van internationale handel.

Deze tekst is een bewerking van de STATEMENT van het AFRICA TRADE NETWORK ON THE BALI PACKAGE ADOPTED AT THE END OF THE 9 MINISTERIAL CONFERENCE OF THE WTO IN BALI die hier te vinden is.

Lees alle artikelen over de WTO conferentie in ons dossier: http://www.viceversaonline.nl/dossiers/wto-conferentie-bali/