Gisteren presenteerde Vice Versa in het NRC Café haar nieuwste special met als thema: mondiale gezondheid. Deze Vice Versa Special zoekt naar het antwoord op een aantal prangende vragen. Durven we in Nederland de nieuwe internationale uitdagingen op gezondheidsterrein aan? Doen we nog iets met de jarenlang opgebouwde expertise? Kiezen we voor innovatie in global health? Hoe brengen we het bedrijfsleven, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties samen voor een krachtige bijdrage aan mondiale gezondheid? Vice Versa kijkt naar de vernieuwende trends en laat zien dat Nederland een welbegrepen eigenbelang heeft om te blijven investeren in mondiale gezondheid. Een kort inkijkje in de nieuwste special:  

 

Langer leven in een ongezonde wereld

Het gaat goed met gezondheid wereldwijd: de levensverwachting stijgt en meer mensen hebben toegang tot zorg. En het gaat slecht met gezondheid wereldwijd: door globalisering en klimaatverandering groeien de risico’s. Steeds duidelijker wordt dat mondiale gezondheid in ons eigen belang is. ‘We kunnen straks de hulp van degenen die we nu links laten liggen, wel eens hard nodig hebben.’

Global Health.NL: doormodderen of doorpakken

Anders dan het Verenigd Koninkrijk en Duitsland heeft de Nederlandse overheid geen expliciet beleid op het gebied van mondiale gezondheid. Dit terwijl in Nederlandse universiteitssteden het aantal initiatieven rond mondiale gezondheid juist toeneemt. Is dit erg of biedt het kansen? Een duik in een onbesliste strijd.

Een kwetsbare traditie

Nederlandse onderzoekers dragen sinds jaar en dag bij aan beleidsbepalende inzichten op het gebied van gezondheid en zorgsystemen. Maar mede door het afkalvend draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking, staan de positie van Nederlands onderzoek en de kennisinfrastructuur onder druk. Doen wij het eigenlijk wel zo goed?

De thuisbevalling als Nederlands exportproduct

Nederland heeft de meeste thuisbevallingen in de westerse wereld. Van Nieuw-Zeeland tot Oeganda wordt naar ons model gekeken. Zijn Nederlandse vrouwen de laatste der Mohikanen of hebben we een interessant exportproduct? ‘Het is mooi om thuis te bevallen, maar niet als je erbij doodgaat.’

Het idealisme en de grote klap

Wel of niet gaan, want heeft het nut? Het grote dilemma van de tropenarts. Tony van der Meulen zoekt naar antwoorden in een beroepsgroep vol daadkracht en twijfel. ‘Hoe meer je erover nadenkt, hoe ingewikkelder het wordt.’

‘Ik deed maar gewoon wat mijn gevoel zei’

Hoe weiger je een besnijdenis uit te voeren? En kun je stiekem mond-op-mondbeademen? Menig geneeskundestudent loopt stage in een tropisch ziekenhuis. Judith van de Kamp onderzoekt westerse betrokkenheid in Afrikaanse ziekenhuizen en laat zien dat medisch en ethisch correct handelen moeilijk kan zijn. De rol van het tropenziekenhuis en de Nederlandse opleider is bovendien vaag.

Financieringsfonds verliest zijn magie

Onafhankelijke financieringsfondsen hebben miljarden euro’s te besteden voor de bestrijding van ziektes als hiv/aids, tuberculose en malaria. Nederland trekt al jaren enthousiast de portemonnee. Voor particuliere organisaties als Cordaid is het een nieuwe manier om aan financiering te komen. Maar garanderen de indrukwekkende bedragen ook vernieuwing en effectiviteit?

Een zorgpolis voor Afrika: zorg of zegen?

Een private zorgverzekering voor lage inkomensgroepen in Afrika. Met dat plan dwong PharmAccess de bewondering af van niemand minder dan Ban Ki-moon, Barack Obama, de G20 en koningin Máxima. Vanuit het werkveld zijn er ook vraagtekens. Is de methode baanbrekend of juist ‘ontwikkelingssamenwerking oude stijl’?

Big Pharma tussen schouderklopjes en schandalen

Na decennia van schandalen lijkt ook de farmaceutische industrie te beginnen met verantwoord ondernemen. De Access to Medicine Index rangschikt bedrijven naar hun prestaties in ontwikkelingslanden. Maar legt de index voldoende druk op bedrijven? En hoe kan Johnson & Johnson op de tweede plaats staan? Manon Stravens ging op onderzoek uit.

Een tragikomisch schimmenspel in Nepal

Als kleine organisatie bijdragen aan een nationale zorgverzekering in Nepal. Betteke de Gaay Fortman, directeur van Karuna Foundation, raakte betrokken bij onderhandelingen met de Nepalese overheid en ‘grote monsters’ als de Wereldbank en WHO. Een kijkje achter de schermen.

Burundi: een verzekerde toekomst?

Een demografische tijdbom wordt Burundi genoemd, vanwege de hoge bevolkingsgroei en het tekort aan land. Een coherente strategie op het gebied van gezondheidszorg lijkt de sleutel tot een oplossing. Vice Versa-redacteur Siri Lijfering ondervond in Burundi hoe verschillende partijen op innovatieve wijze de tijdbom onschadelijk proberen te maken.

Betalen voor resultaten

Niet vooraf betalen voor zorg, maar achteraf voor het resultaat. Dat is het idee van Results Based Financing. Meer patiënten krijgen zorg van betere kwaliteit, omdat patiënten en gezondheidswerkers meer verantwoordelijkheid krijgen.

Daar wordt iedereen beter van

Ik had onlangs een ontsteking en was blij dat er (nog) een geschikt antibiotica beschikbaar was. Dat is door de toenemende resistentie van bacteriën niet meer vanzelfsprekend. Gezondheid is heel belangrijk. Voor ons allemaal, waar ter wereld we ook wonen. Gezondheid is een gemeenschappelijk ‘goed’ dat bescherming verdient, hier én daar. Door mondialisering begint de bescherming van volksgezondheid in eigen land, maar stopt niet bij de landsgrens. Hoog tijd voor een Nederlandse overheidsvisie op mondiale gezondheid!

Met het leger op de nek

Wat doe je als je aan gezondheidszorg werkt in Afghanistan, en opeens valt het Nederlandse leger binnen? Albert van Hal (programmacoördinator Cordaid) en Willem van de Put (directeur HealthNet TPO) maakten het mee, zowel op beleidsniveau als in het veld. Een gesprek met twee ‘pragmatisten’.

Braindrain kost Afrika miljarden

Artsen en verpleegkundigen migreren uit landen waar ze hard nodig zijn, naar landen waar ze meer kunnen verdienen. Het is een pijnlijk probleem, dat in Nederland beperkt is door beleid van de overheid en organisaties in de zorg. In andere Europese landen, en in het informele circuit, is er minder vooruitgang.

Bouwen op de liefde in de gemeenschap

Samen met de Kisumu-universiteit werkt Simavi in Kenia aan het verminderen van moeder- en kindsterfte. De Community Health Strategy gebruikt sociale structuren om de gemeenschap te mobiliseren en de aansluiting op de gezondheidszorg te faciliteren. Iedereen wil aanhaken. ‘Maar’, zegt coördinator Charles Wafula, ‘wíj bepalen de spelregels van de samenwerking.’

Het nieuwe boek van Ellen Mangnus en Marc Broere: Minder hypes, meer Hippocrates. Een positieve injectie voor de ontwikkelingssector.

Ellen Mangnus: ‘De zelfgenoegzame houding van de ontwikkelingssamenwerking, de strijd om fondsen, de vernieuwingsdrang die met zich meebrengt dat vaak waardevolle kennis wordt afgedaan als ‘conservatief’, de energie die soms wordt ingezet voor het overeind houden van de eigen club, ten koste van de doelgroep. Ik zeg: het is tijd voor een eed voor de OS sector.

Een eed waarin we toezeggen dat we ons eigen belang zullen wegcijferen. Waarin we beloven ervaringskennis en leermeesters weer te waarderen. En het allerbelangrijkste: waarin we stellen dat de doelgroep – of dat nou Syrische vluchtelingen, Afrikaanse boeren of gehandicapte Chinezen zijn – centraal staat. Ik teken.’

Mondiale gezondheid: overkoepelend beleid of afstemmen per dossier?

Nederland is geen eiland in de wereld, en gezondheidsproblemen elders treffen ons ook. Maar hoe maak je beleid op het gebied van mondiale gezondheid? Over de verschillende belangen van de ministeries, coherentie van beleid en de vraag wat de topsector Health kan bijdragen.

Gezond verstand: Portretten Young Professionals en onderzoekers

Vijf portretten van Young Professionals en onderzoekers die op een innovatieve manier bezig zijn binnen het werkterrein van Global Health. Wat doen ze? Wat drijft hen? Wat is het innovatieve aan wat ze doen? En wat draagt het bij aan betere mondiale gezondheid? Met Joyce Browne,  Rik Viergever, Diana Hoeflake, Maryse Kok en Rineke van Dam.

Bekijk hier de special!

Nieuwsgierig geworden en wilt u verder lezen over dit onderwerp? Neem nu een abonnement (www.viceversaonline.nl/abonneren) en krijg deze special thuisgestuurd!

Deze Vice Versa leert werd mogelijk gemaakt door het Netherlands Platform for Global Health, Policy and Health Systems Research, Cordaid, het Koninklijk Instituut voor de Tropen, Simavi, HealthNet TPO en Wemos.