Ongelijkheid binnen landen is een groeiende trend, maar wat kan internationale samenwerking daaraan doen? Sociale beschermingsprogramma’s blijken een effectieve methode te zijn om ongelijkheid tegen te gaan én de armoede te lijf te gaan, staat in het nieuwste nummer van Vice Versa dat vandaag uit is gekomen. Tevens in dit nummer een artikel over beeldvorming in de ontwikkelingssector, want zielige beelden van Afrikaanse kindjes met hongerbuikjes en vliegen in hun ogen, dat kan anno 2013 écht niet meer. ‘Voortaan moeten weer krachtige mensen in ontwikkelingslanden centraal staan’, vindt Robert Wiggers van Wilde Ganzen.

Sociale bescherming is tegenwoordig hét buzzword in de internationale gemeenschap. Aan de vooravond van de VN-top in New York eind september over de post-2015 agenda is het een onderwerp dat volop in de aandacht staat.

Met cash transfers, zoals de Bolsa Familia in Brazilië, of sociale werkgelegenheidsprogramma’s zoals in India, zijn al miljoenen mensen uit de armoede geholpen. Sociale bescherming creëert daarbij ook gelijkwaardiger samenlevingen. ‘De toeslagen zijn geen geschenken of aalmoezen, maar investeringen om mensen uit de armoede te helpen’, zegt Alejandro Bonilla-Garcia van de International Labour Organization (ILO).

Ook minister Ploumen van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking noemt sociale bescherming diverse keren in haar nota ‘Wat de Wereld verdient’. Maar Joël Voordewind, fractievoorzitter van de ChristenUnie en woordvoerder Ontwikkelingssamenwerking, vindt dat Nederland nog veel actiever voorop kan lopen. ‘Dan wordt armoedebestrijding de verantwoordelijkheid van landen zelf.’ Nederland houdt zich dan wel intensief bezig met economische zelfredzaamheid, maar sociale zelfredzaamheid is net zo belangrijk, vindt ook Rolph van der Hoeven, onderzoeker bij het Institute for Social Studies.

Beeldvorming

Beeldvorming die gericht is op internationale samenwerking en waarbij krachtige mensen in ontwikkelingslanden centraal worden gezet. Dat is het doel van het ‘Reframing the Message’ project van Wilde Ganzen. Maar leveren krachtige beelden eigenlijk wel geld op? De kosten van een afbrokkelend draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking wegen niet op tegen de fondsenwervende doelstellingen op korte termijn, vindt Wiggers.

Volgens Kelly de Vries van Meet Kate is Reframing the Message bovendien meer dan een communicatiestrategie: het is dé mentaliteitsverandering die de sector nodig heeft. ‘Ik denk dat de ontwikkelingssector zich opnieuw moet uitvinden en dat dit op een structurele manier moet gebeuren, niet alleen door middel van projecten op het gebied van beeldvorming.’

Een succesvol voorbeeld is de Deense campagne ‘Het Beste Nieuws van de Wereld’. Hierbij benadrukken ontwikkelingsorganisaties de successen van internationale samenwerking. De campagne wordt breed gedragen in de politiek en samenleving en mede door deze campagne is het draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking vergroot.

Leren van de Scandinaviërs

Deze campagne komt ook terug in het artikel over Scandinavische hulp. Want hoewel in Nederland het hulpbudget de laatste jaren is afgeroomd en de kritiek op de effectiviteit van ontwikkelingssamenwerking aanzwelt, is in Noorwegen juist besloten meer geld voor hulp te reserveren en is er in Zweden vastgehouden aan de 1 % van het BNP. Ondertussen werd in Denemarken met ‘Het Beste Nieuws van de Wereld’ het tij van de negatieve beeldvorming gekeerd. Wat kunnen wij leren van de Scandinaviërs? is de vraag die in dit artikel wordt onderzocht.

Een hete parlementaire herfst

In dit nummer ook gesprekken met de oppositiewoordvoerders Ontwikkelingssamenwerking in de Tweede Kamer. Het zomerreces is voorbij en de oppositie maakt zich op voor een nieuwe reeks pogingen om het beleid van minister Ploumen te beïnvloeden. De minister lijkt halsstarrig en dat gaat de oppositie niet in de koude kleren zitten. ‘De uitgestoken hand die ze zo graag wilde geven, zien we niet’, zegt Joël Voordewind van de ChristenUnie. Paul van den Berg, politiek analist van Cordaid, observeert vanaf de zijlijn: ‘De minister walst haar beleid er rücksichtslos doorheen. Ze lijkt te denken dat het wel goed komt met steun van de meerderheid in de Tweede Kamer, maar ze moet nog veel leren in het politieke vak.’

Hoewel steun van de PvdA en VVD voor de minister in het parlement verzekerd lijkt, heeft de oppositie misschien nog een troef in handen in de Senaat waar de coalitie geen meerderheid heeft. ChristenUnie, SP en GroenLinks waarschuwen de minister zich niet rijk te rekenen dat haar begroting voor 2014 zomaar wordt goedgekeurd. ‘Als de kloof in de Tweede Kamer alsmaar groter wordt, kan het ook in de Senaat spannend worden’, zegt Tuur Elzinga, SP-Senator. Joram van Klaveren van de PVV, de partij wier steun genoeg zou zijn voor een meerderheid in het voordeel van het kabinet, laat weten dat zijn partij hoogstwaarschijnlijk niet de begroting zal steunen.

Amnesty-directeur Eduard Nazarski

In een tijd dat mensenrechten overal ter wereld onder druk staan, krijgt Amnesty-directeur Eduard Nazarski heel wat op zijn bord. Vooral nu Amnesty niet alleen in het buitenland werkt, maar ook in Nederland op onderwerpen als vluchtelingen en migratie. Ontwikkelingsorganisaties zouden volgens hem ook best hun voelhorens naar de Nederlandse problematieken kunnen uitsteken.

Nazarski: ‘Voor ons was werken op het gebied van mensenrechten in Nederland enigszins omstreden en het ging zeker niet zonder slag of stoot. Mensenrechten in Burma zijn natuurlijk veel erger dan hier. Toch denk ik dat we vanuit onze mensenrechtenbenadering ook hier in Nederland een belangrijke bijdrage kunnen leveren met een eigen invalshoek. Misschien kunnen ontwikkelingsorganisaties dat doen vanuit hun eigen doelen en activiteiten.’

En verder…

Verder in dit nummer een bijzondere reportage van Manon Stravens die meeloopt met de Peul, een herdersvolk in Benin; prikkelende columns van Paul Hoebink, Ellen Mangnus en Jan Pronk en een beschouwing van Marc Broere over inspiratie in de sector.

Nieuwsgierig geworden? Neem dan snel een abonnement op Vice Versa en krijg dit nummer nagestuurd! Ontvang dan ook GRATIS een boek naar keuze!