‘Een bevlogen, inhoudelijk debat’, zo typeert Elisabeth van der Steenhoven (Wo=Men) het Algemeen Overleg over de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties dat gistermiddag in de Tweede Kamer werd gehouden. Van der Steenhoven hield voor Vice Versa bij wat er werd besproken over onder andere Syrië, de samenstelling van de VN-Veiligheidsraad en een eventuele Nederlandse zetel in de raad.

Is er bijzonder nieuws over Syrië? Is het Algemeen Overleg over de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties ( AVVN) afgelast? Een handvol medewerkers van Buitenlandse Zaken en 4 lobbyisten kijken rond in een lege zaal.

Het overleg is een half uur vertraagd, er wordt gefluisterd over een brief waarin Assad  met een ‘aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheden’ verantwoordelijk wordt gehouden voor de gifgasaanvallen.

Syrië zal ook de rest van het debat over de AVVN grotendeels beheersen. Opvallend aan dit AO is dat het een bevlogen, inhoudelijk debat werd. Een overleg  waarin Kamerleden en bewindspersonen niet bezig waren elkaar vliegen af te vangen maar gezamenlijk nadachten – geen vanzelfsprekendheid in Den Haag.

Hervorming veiligheidsraad.

Han ten Broeke (VVD) bijt de spits af met een vlammend pleidooi voor een hervorming van de VN Veiligheidsraad. Nu wordt ‘de veiligheidsraad geblokkeerd door landen met achterhaalde principes’.

Hierin vindt hij veel andere Kamerleden en minister Timmermans aan zijn zijde. Timmermans gaat zelfs een stap verder ‘De samenstelling van de V-raad is inderdaad ouderwets. De G-20 is een betere afspiegeling van de hedendaagse verhoudingen. Bijvoorbeeld door  alle leden van de veiligheidsraad gelijke rechten te geven en niet alleen de 5 permanente leden(de 5 permanente leden hebben veto-recht, andere 10 leden roteren, red.).’ Ook brak Ten Broeke een lans voor Israël in de Mensenrechtenraad.

Waar is Mark Rutte?

Sjoerd Sjoerdsma (D’66) vraagt aan Timmermans: ‘Waarom gaat Mark Rutte niet naar de AVVN? Obama gaat, Netanyahu, de Indiase premier Singh, Cameron gaat. Gezien de zware discussies over Syrië, het Strafhof, post-2015 agenda en de Veiligheidsraad is deelname van de premier gerechtvaardigd.’ Hij geeft de minister-president alvast 3 punten mee:

• Milleniumdoelen: waarom moedigt Nederland andere landen niet aan om de doelen te halen? En hoe geloofwaardig is Nederland na de zware bezuinigingen op OS?
• Internationaal Strafhof: Kenia dreigt uit het Strafhof te stappen en andere landen daarin mee te nemen. Dodelijk gevaarlijk voor het jonge Hof.
• Syrië: er moet een resolutie komen voor onbeperkte toegang van noodhulp

in Syrië zelf.

Andere Kamerleden knikken instemmend.

Selectieve verontwaardiging en clusterbommen

Harry van Bommel (SP) zet het debat op scherp door te wijzen op de selectieve Nederlandse verontwaardiging over mensenrechten en vrouwenrechten. Waarom zwijgt Nederland over mensenrechten schendingen in Saudi-Arabië  en de Verenigde Arabische Emiraten terwijl eenzelfde beleid in Iran op ferme taal kan rekenen?  En hoe gaan de ministers participatie van vrouwen in vredesprocessen bevorderen?

Timmermans beaamt dat er weinig verschil zit tussen de manier waarop Iran en de Saudi-Arabië vrouwen bejegenen. Ook wijst Van Bommel op de noodzaak van brede ondertekening van het clustermunitie-verdrag. De IKV Pax-delegatie in de publieke tribune is het hier duidelijk mee eens.

Human Security

Michiel Servaes (PvdA) krijgt een idee: zou Nederland niet een conferentie kunnen organiseren over de  Responsibility –to –Protect (de noodzaak om burgers te beschermen)? En hoe gaat Nederland dan de positie van vrouwen in conflictgebieden versterken? Hij vindt Nederland zich sterk hoort te maken voor Human Security en conflictpreventie.

‘Juist’, aldus Timmermans. De minister benadrukt het belang van conflictpreventie. Hierbij worden volgens hem de onzichtbare successen geboekt. ‘Terroristen die wapens inleveren krijgen meer lof dan degenen die de wapens helemaal niet oppakken. Laten we conflictpreventie stimuleren. Ik zet mij ook in voor vrouwenrechten –het is een onderdeel van mensenrechten.’

Nederland in de VN-Veiligheidsraad

Nederland wil een plaats bemachtigen in de VN-Veiligheidsraad. Timmermans benadrukt daarbij dat Nederland een zelfstandige koers vaart. ‘Nederland zal niet een campagne voeren voor een VN Veiligheidszetel door haar mening te verhullen. Wij zetten ons in voor mensenrechten en conflictpreventie. Israël-bashers in de Mensenrechtenraad worden evenzeer aangesproken als schendingen van mensenrechten in Israël: Nederland kiest zelfbewust voor mensenrechten.’

Een opmerkelijke uitspraak. De reguliere tactiek van landen die in de VN-Veiligheidsraad een zetel willen bemachtigen houden hun mond over netelige kwesties om andere landen te paaien. Timmermans geeft met zijn uitspraken aan dat Nederland zich dus wel wil uitspreken over controversiële kwesties, bijvoorbeeld op het gebied van mensenrechten.

Ploumen:  3 resoluties bij de VN

Minister Ploumen laat weten dat zij naar de VN gaat met drie resoluties over:

– Het voorkomen van kindhuwelijken;

– Steun aan migrantenwerkers & vrouwen;

– Vrouwen in conflictgebieden.

Over het laatste is zij scherp: het is zaak om vrouwenrechten in het hele veiligheidsbeleid te integreren. Niet alleen binnen de kader van de VN Veiligheidsraad Resolutie 1325 over vrouwen in conflictgebieden, maar in alle aspecten van conflicttransformatie. Binnen de post-2015 agenda gaat zij bovendien inzetten op seksuele rechten, vrouwenrechten, voedselzekerheid en water.

De vergadering wordt snel afgesloten met de mededeling dat er een besloten overleg plaatsvindt over Syrië met informatie van inlichtingendiensten. Het publiek wordt vriendelijk doch energiek de zaal uitgewerkt. Een ietwat chaotisch maar geslaagd debat.