Vanaf volgende week zal de Evert Vermeerstichting (EVS) fuseren met de Alfred Mozer Stichting tot een nieuwe stichting vernoemd naar voormalig PvdA minister van Buitenlandse Zaken Max van der Stoel. Het solidariteitsdebat dat afgelopen vrijdag plaatsvond markeerde daarmee de laatste bijeenkomst van de in 1967 opgerichte EVS. Aan Hans Beerends de eer om zijn boek ‘Tegen de draad in’ te presenteren, over de geschiedenis van de derdewereldbeweging. 

Het was niet alleen een speciale dag voor de EVS maar ook voor Hans Beerends die zijn boek ‘Tegen de draad in’ –alweer het tweede boek in de KIT Vice Versa reeks- mocht presenteren. In zijn boek schetst hij hoe mondiale betrokkenheid onderdeel was – en nog steeds is – van de Nederlandse samenleving, blikt hij terug op de begindagen van de georganiseerde mondiale solidariteit en vooruit op de toekomstige generatie jonge idealisten. Beerends (81), net een paar dagen terug van de ruim 500 km lange Santiago de Compostela wandeltocht, oogt fris en strijdbaar. Hij heeft hoop in de toekomstige generatie, maar ziet ook een aantal potentiële obstakels.

Zelf meegemaakt

Het mini-college solidariteit in historisch perspectief dat aan het begin van de dag door Dr. Caroline Suransky, universitair docent en directeur van medeorganisator van het debat het Kosmopolis Instituut, aan de aanwezigen wordt gegeven klinkt Beerends bekend in de oren. ‘Waarschijnlijk ben ik één van de weinigen hier vandaag die al deze stromingen en ontwikkelingen die net beschreven zijn zelf heb meegemaakt.’ Uit de zaal klinkt applaus.

Zoals Marit Maij, die vanuit de PvdA aanwezig is, regelmatig herhaalt, is de wereld veranderd. Desondanks zijn de problemen die in de jaren ‘50 en ‘60 speelden volgens Beerends niet minder actueel en relevant geworden. Handelsbarièrres en de economische dominantie van het Westen bepalen nog steeds voor een groot deel het internationale speelveld. Solidariteit is volgens hem ‘een beweging die zich tegen het recht van de sterksten keert’.  Volgens Beerends hoeft dit niet persé gedaan te worden door middel van ontwikkelingshulp. ‘Als er een echt coherent beleid wordt nageleefd waarbij zaken als belastingontduiking en voedselexportatie worden aangepakt, dan mag van mij de ontwikkelingssamenwerking worden opgeheven. Maar zo ver is het nog niet.’

Dekolonisatie van de geest

Deze constatering sluit aan bij de bevindingen van de Belgisch-Rwandese Olivia Rutazibwa. Voor haar huidige baan als Afrika redacteur bij het Belgische Mondiaal Nieuws (MO*) promoveerde zij op het onderwerp ontwikkelingssamenwerking  en onderzocht zij het ideologische kader van deze sector.  ‘Ontwikkelingssamenwerking houdt de machtsongelijkheid tussen het Westen en ontwikkelingslanden in stand. Het is eigenlijk het slechtste voorbeeld van internationale solidariteit’, luidt haar conclusie. Voor oprechte solidariteit is daarom volgens Rutazibwa een ‘dekolonisatie van de geest nodig’. Hiervoor moet de beeldvorming rondom ontwikkelingssamenwerking veranderen waarbij we mensen niet spiegelen aan onze eigen perceptie, maar zien zoals ze zijn. Het debat rondom ontwikkelingssamenwerking moet volgens haar dan ook gevoed worden met pluriforme informatie en een beschouwing die recht doet aan de verschillen maar ook de gelijkenis tussen mensen.

Op de vraag van dagvoorzitter Seada Nourhussen, Afrika-redacteur bij dagblad Trouw, of Beerends vertrouwen heeft in de toekomstige generatie om internationale solidariteit weer op de kaart te zetten, antwoordt Beerends positief. De trend van het ‘doe-het-zelf solidariteit’ in de vorm van particuliere initiatieven die Maij beschrijft herkent Beerends. ‘De betrokkenheid is groot. Zo blijkt uit een recent NCDO rapport dat 80% van de Nederlanders iets doet op het gebied van Internationale Samenwerking en zelfs 90% vindt dat bedrijven hun maatschappelijke verantwoordelijkheid moeten nemen. Maar het wantrouwen jegens de overheid te doen is ook groot.’  Beerends ziet een grote betrokkenheid en bewustzijn vooral ook bij de jongere generatie en ziet daarom de toekomst van internationale solidariteit optimistisch in.

Met vrolijk gemoed overhandigt hij dan ook het eerste exemplaar van zijn boek ‘Tegen de draad in’ aan Vice Versa-hoofdredacteur Marc Broere.

Word nu abonnee en ontvang gratis het boek van Hans Beerends!