Onbarmhartige Samaritanen op de korrel
Kritiek op ontwikkelingssamenwerking is niets nieuws. Van onze vaderlandse Linda Polman met De Crisiskaravaan tot Dambisa Moyo’s Dead Aid, zijn er voldoende auteurs die ons willen informeren over waar en hoe hulp tekort schiet. In Kenia kiezen Hussein Kurji en Salim Keshavjee voor een andere aanpak om een beeld van ontwikkelingssamenwerking te geven: met een komedieserie willen zij de goede en slechte kanten laten zien uit de sector in Kenia. Volgens Rianne Hartemink kan OS hierdoor ‘doordringen tot de populaire cultuur en meer jongeren en anderen buiten de sector bereiken’.
Hussein Kurji en Salim Keshavjee van productiemaatschappij Xeinium verzamelden via de bekende crowdfunding website Kickstarter 10,000 dollar om een komedieserie te maken over een non-gouvernementele organisatie (ngo) in de ontwikkelingssamenwerking. Met dit bedrag financieren ze een professionele pilotaflevering en een script voor de eerste dertien afleveringen.
Hussein en Salim wonen in Nairobi, een stad die beschouwd kan worden als een van de hoofdsteden van de ontwikkelingssamenwerking. De ontwikkelingssamenwerkingsindustrie geeft jaarlijks miljoenen euro’s uit in Kenia, bijna alle hulporganisaties hebben een kantoor in Nairobi en de Verenigde Naties heeft er zijn grootste regionale kantoor. Door deze enorme aanwezigheid doen veel goede en slechte verhalen de ronde in Nairobi. Hier haalden Hussein en Salim de inspiratie vandaan voor het verhaal van de serie ‘The Samaritans‘ over de Keniaanse ngo ‘Aid for Aid’. Kenia is op dit moment nog een beperkte afzetmarkt voor televisie, daarom mikt het duo ook op internationale televisiestations. Op het moment is er al interesse vanuit Groot-Britannie en de Verenigde Staten.
De serie beschrijft waargebeurde verhalen uit de praktijk van de ontwikkelingssamenwerking op een komische manier. De ngo Aid for Aid lijkt zich vooral bezig te houden met onduidelijk dossierwerk. Slechts een van de medewerkers heeft daadwerkelijk verstand van zaken. En wanneer ngo Aid for Aid een grote som ontwikkelingshulp binnenkrijgt, steelt een andere ngo de dossiers en gaat er met het geld vandoor.
Aantrekkelijk format
Hoewel komedies de neiging hebben het absurde te benadrukken, biedt The Samaritans de unieke kans om een breder publiek te betrekken bij ontwikkelingssamenwerking. Een Keniaanse visie op de sector kan via het medium televisie enorm veel mensen bereiken die zich gewoonlijk niet verdiepen in de tijdschriften OneWorld of ViceVersa. Een komedieserie is een aantrekkelijk format om op een luchtige manier een beeld te schetsen van ontwikkelingssamenwerking en de bijbehorende werkzaamheden voor mensen die eigenlijk weinig bekend zijn met de sector.
Mislukkingen zijn vaak grappiger dan succes. Zo zal de directeur van Aid for Aid, de Amerikaan Scot, niet direct bijdragen aan een positief beeld over ontwikkelingssamenwerking. Dankzij zijn zes weken stage in Casablanca kwam hij in aanmerking voor de functie van directeur van Aid for Aid. Met nauwelijks kennis van zaken werd hij benoemd als directeur van de ngo, waarbij de ervaren interim directrice Martha werd gepasseerd voor de functie. Maar de makers geven aan zowel goede als slechte verhalen over de ontwikkelingssector te hebben gebruikt. Het karakter van de bekwame Martha staat vooral voor de positieve aspecten van de ontwikkelingshulp.
Alle publiciteit is goede publiciteit
De stijl van de serie doet enigszins denken aan de Engelse serie The Office over de dagelijkse gang van zaken op het kantoor van een papierbedrijf. Bij het zien van deze serie herkennen veel mensen komische aspecten uit hun eigen werkomgeving. Hoewel in de serie bijna het hele kantoor niet functioneel is, gaan mensen er niet vanuit dat dit representatief is voor alle kantoren. Iedereen begrijpt dat verschillende stereotype werknemers bij elkaar zijn gezet.
Iedereen weet dat komedieseries gelukkig niet representatief zijn voor de realiteit en de serie zal, misschien enigszins beperkt, ook positieve aspecten van de ontwikkelingssector belichten. Dit maakt The Samaritans tot een Keniaanse serie die ook voor Nederland zeer interessant is. Op deze manier kan ontwikkelingssamenwerking doordringen tot de populaire cultuur en meer jongeren en anderen buiten de sector bereiken. Dat humor veel mensen aanspreekt en bereikt blijkt wel uit de populariteit van Radi-Aid. Deze Live-Aid-achtige videoclip, waarin Afrikanen radiatoren inzamelen voor de arme, kou lijdende mensen in Noorwegen, werd in een maand tijd bijna twee miljoen keer bekeken. Mocht The Samaritans echt een negatief beeld schetsen, dan blijft het zo dat alle publiciteit goede publiciteit is.