Directeur Willem van de Put van HealthNet-TPO pleit ervoor om gezondheidsproblemen net zo internationaal aan te pakken als milieuproblemen en duurzaamheid. Want volgens Van de Put komt er een grieppandemie en ‘hij komt uit een fragiele staat’.

Crisis! Wereldwijd. En zelfs binnen onze sector. Dan moet het wel heel erg zijn. Ik wil u in de komende bijdragen daarom graag deelgenoot maken van mijn verbazing, twijfel en ideeën over wat ik aantref op het snijvlak van politiek, internationale samenwerking en gezondheid.

Inkomenspolitiek

De inkomensafhankelijke zorgpremie gaat niet door. Die discussie had niets met zorg te maken en alles met inkomenspolitiek. De emoties liepen hoog op. Dat er in de zorg besluiten genomen moeten worden begrijpt iedereen. Meer mensen, meer ouderen, minder geld en meer medische mogelijkheden: keuzes kunnen niet uitblijven. Maar niemand durft die verantwoordelijkheid aan.

Terwijl iedereen zich opwond, hoorde je niets over de korting van een miljard op de ontwikkelingssamenwerking. PvdA-leider Diederik Samsom, medeverantwoordelijk hiervoor, was zelfs verontwaardigd over het gebrek aan verontwaardiging. De stilte over de afbraak van internationale samenwerking is inderdaad verontrustend. Beseffen we wel hoe nauw ontwikkelingssamenwerking met onze gezondheid samenhangt?

Rampscenario

Gezondheid is steeds meer een internationaal vraagstuk. Epidemieën kunnen zich voortaan razendsnel verspreiden. Wetenschappers weten dat het een kwestie van tijd is voor een grieppandemie uitbreekt. Zo’n rampscenario ontstaat in landen met een slechte gezondheid en verwaarloosde infrastructuur. Dat zijn de fragiele staten, waar we ontwikkelingssamenwerking gebruiken voor ‘staatsopbouw’. Sinds ‘9/11’ volgen we de door de Verenigde Staten gedomineerde veiligheidsagenda om de Westerse staatsveiligheid te bevorderen. In de oorlog tegen terreur besteden we meer en meer aan militaire uitgaven. Maar het werkelijke gevaar ligt in de verwaarloosde gezondheid!

In de falende zorg zit het veiligheidsrisico. Die grieppandemie gaat zeker komen. En hij komt uit een fragiele staat. Maar voor gezondheid in Afghanistan of Congo hebben we niet meer dan vier euro per jaar per persoon over. In Nederland geven we voor hetzelfde zesduizend euro uit. Dat is niet alleen oneerlijk, het is vooral onverstandig.

In plaats van te blijven discussiëren over effectiviteit van de hulp en bezuinigingen op de zorg kunnen we misschien beter werk maken van echte keuzes. Voorbeeld: laten we gezondheidsproblemen net zo internationaal aanpakken als milieuproblemen en duurzaamheid. Te veel overheden laten gezondheidsproblematiek liggen. We proberen de Verenigde Naties in staat te stellen burgers te beschermen tegen hun overheid, zoals met het Right2Protect-programma. Vredesmissies worden door die overheden vaak niet geapprecieerd. Maar gezondheidsinterventies worden toegejuicht! En, o ironie, daar zit voor ons nu juist de winst!