Uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) blijkt dat 70 % van de Nederlanders vindt dat de regering zich minder moet richten op buitenlandse problemen en meer op binnenlandse. Onbegrijpelijk? Voor Vice Versa 6 2012 dook de redactie in het archief en zag dat  oud-minister van Ontwikkelingssamenwerking Jan Pronk ons al in 1975 hierover een belangrijk advies gaf. 

‘In je binnenlande politiek moet je prioriteit geven aan mensen van onder in de samenleving. Dat is een conditio sine qua non.‘ Het zijn woorden van oud-minister voor Ontwikkelingssamenwerking Jan Pronk in een interview voor het dertigste nummer van Vice Versa, uitgebracht in 1975. Pronk betoogde dat bewustwording in de samenleving over ontwikkelingssamenwerking een belangrijke zaak was.

Wel benadrukte hij dat voorlichting en bewustwording alleen effect hebben binnen een bepaalde marge. ‘Zodra je ver gaat in je bewustwordingsbeleid krijg je sterk te maken met remmingen in de Nederlandse samenleving, bijvoorbeeld met de vraag – maar onze eigen problemen dan?’ Zijn statement was dan ook dat het OS-beleid alleen klon slagen wanneer ook een gelijkheidspolitiek in Nederland werd ingevoerd.

Pronk had daarvoor twee argumenten: ‘Ten eerste is de ongelijkheid in eigen land gevolg van dezelfde beslissingen die ook de ongelijkheid in de wereld bepalen. Een tweede reden is dat als je echt ver wilt gaan met de ontwikkelingssamenwerking, je natuurlijk de steun nodig hebt van mensen aan de onderkant van de  samenleving. Die kun je alleen maar krijgen als je hun het perspectief biedt dat de onderkant waar zij tegenaan krabben in belangrijke mate wordt opgetild.’

Als die gelijkheidspolitiek er eenmaal is, is het voor de overheid een taak om de burgers te wijzen op hun verantwoordelijkheden in de wereld, vond Pronk. ‘Op een gegeven moment mag ja vanuit de politiek zeggen: “Nu is het juist dat je kijkt naar degenen verder van je bed die het veel slechter hebben.” Je moet voorrang geven aan gelijkheidspolitiek in eigen land, die je dan ruimte geeft om ook internationaal iets te doen.’

Ruim 37 jaar later geeft de PvdA onder leiding van Diederik Samsom een eigen draai aan de woorden van Pronk door te kiezen voor bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking en voor investeringen in inkomensnivellering in Nederland zelf.