Oud-CDA-Kamerlid Kathleen Ferrier is door secretaris-generaal Ban Ki-moon van de VN benoemd tot de independent Expert Review Group (iERG). Met de groep kijkt ze of de afspraken die er gemaakt worden in VN-verband om de gezondheid van vrouwen en kinderen te verbeteren, ook echt nagekomen worden. Ze is de actualiteit in de Tweede Kamer omtrent ontwikkelingssamenwerking echter niet uit het oog verloren en vindt het onbegrijpelijk dat PvdA’ers niet echt in actie komen als hun partij ‘breekt met een grondbeginsel en akkoord gaat met kortingen op het ontwikkelingsbudget’.

In het kader van Hoezo Armoede?, een week lang aandacht voor armoedebestrijding in binnen– en buitenland, bracht Buitenhof op zondag 25 november een interessant gesprek. Daarin kwam duidelijk naar voren dat ontwikkelingssamenwerking de afgelopen tien jaar veel complexer geworden is. Dat klopt. Was het vroeger vooral een publieke taak, vandaag de dag zien we dat er naast de overheid veel meer invloedrijke spelers zijn zoals het bedrijfsleven, zeker ook het midden- en kleinbedrijf en particuliere fondsen als de Bill and Melinda Gates Foundation. Daarnaast mag, zeker in Nederland, de rol van het maatschappelijk middenveld en ontwikkelingsorganisaties niet vergeten worden. De betrokkenheid van Nederlanders is in tijden van rampen bijzonder en iets waar we trots op mogen zijn. En ook de meer permanente betrokkenheid die zich uit door bijdragen aan en meedenken met goede doelen.

Morele kant

De drijfveer voor al die inzet en betrokkenheid is nog altijd in basis tweeledig. Feike Sijbesma, CEO bij DSM, verwoordde het mooi: ‘Je kunt jezelf niet succesvol noemen als er nog altijd twee miljard mensen in armoede leven.’ Enerzijds is het dus een kwestie van welbegrepen eigenbelang. Als het daar goed gaat, gaat het ook goed hier. Dat biedt dat ons  zeker in economisch zware tijden kansen. De grootste handelsmissie ooit naar Brazilië vorige week is daar een sprekend voorbeeld van. Anderzijds is er een morele kant, de kant van het verdelingsvraagstuk: hoe kan je ongelijkheid accepteren?

Dat was het centrale thema in de actie die RTL Boulevard vorige week hield voor UNICEF. Hoe kan je accepteren dat er wereldwijd iedere dag tientallen kinderen overlijden aan behandelbare ziektes, zoals diarree en mazelen? Met een simpel sms’je van twee euro kan je kinderlevens redden.

De actie was succesvol. Er werden meer dan 200.000 sms’jes verstuurd.

iERG

Dat er kritisch gekeken wordt of dat geld wel effectief besteed wordt, kan ik bevestigen. Begin deze maand ben ik door VN secretaris-generaal Ban Ki-moon benoemd in de independent Expert Review Group (iERG). Een VN-commissie van acht onbezoldigde leden van over de hele wereld die onafhankelijk en kritisch volgen of de afspraken die er gemaakt worden in VN-verband om de gezondheid van vrouwen en kinderen te verbeteren, ook echt nagekomen worden.

En dus, of in de praktijk de gezondheid (ook seksuele en reproductieve gezondheid van meisjes en vrouwen) echt verbetert. Dan gaat het om onder meer het opleiden van  vroedvrouwen, het geven van voorlichting en het uitvoeren van inentingsprogramma’s. Maar ook om het tegengaan van zaken die vanuit het oogpunt van mensenrechten onacceptabel zijn zoals het uithuwelijken van meisjes.

Cynisme

De successen op gebied van gezondheidszorg zijn hoopgevend en laten zien dat ontwikkelingssamenwerking wel degelijk werkt! Dat zien we in het tegengaan van hiv/aids. Ook is de afgelopen tien jaar sterfte van kinderen onder de vijf jaar teruggelopen van 11,6 miljoen tot 7,2 en het aantal moeders dat stierf in het kraambed van 409.053 per jaar naar 273.465.

Het is te hopen dat alle aandacht deze week voor de vraag ‘Hoezo Armoede?’ bijdraagt aan het verder tegengaan van het onterechte cynisme dat al zolang rond ontwikkelingssamenwerking hangt. Ook het cynisme in de politiek: waar fractievoorzitter Zijlstra van de VVD beweert dat ontwikkelingssamenwerking vooral een manier is om koloniale schuldgevoelens af te kopen. Waar onbegrijpelijkerwijs PvdA’ers niet echt in actie komen als hun partij breekt met een grondbeginsel en akkoord gaat met kortingen op het ontwikkelingsbudget. Deze kortingen zijn werkelijk draconisch en gaan veel verder dan één miljard. Doordat gelden voor ontwikkelingssamenwerking nu ingezet kunnen worden voor oneigenlijke doelen zoals het tegengaan van klimaatverandering, zal er vrij weinig overblijven voor armoedebestrijding.

Tja… Hoezo armoede…?