Het Smart Aid-debat is in volle gang. Als onderdeel hiervan vragen wij ook aan ontwikkelingsorganisaties om hun licht te schijnen op de discussie met Smart Ideas vanuit de sector. Wat is hun kijk op innovatie? Hoe zijn zij zelf al innovatief bezig? Of welke tips kunnen zij meegeven aan andere organisaties? In deze allereerste aflevering bijt Hivos de spits af.

De ontwikkelingssector vindt zich elke tien jaar opnieuw uit. Recente ontwikkelingen: Sustainable Development Goals en het bedrijfsleven als de nieuwe held. En nu, vers in het Smart Aid-debat: OS als tiende topsector!

Het recente rapport van de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) roept de vraag op of je eigenlijk nog wel kunt spreken van een sector. Is dat niet meer iets uit de vorige eeuw toen we nog dachten dat arm en rijk, ontwikkeld en onderontwikkeld, netjes geografisch verdeeld waren tussen Noord en Zuid?  Die grenzen zijn al lang vervaagd, maar vraagstukken rondom armoede, ongelijkheid en marginalisering zijn er alleen maar complexer, internationaler en hardnekkiger op geworden.

Topsport

Onze bijdrage gaat over OS als topsport: een provocatie voor iedereen die in het OS-krachtenveld daadwerkelijk verschil wil maken.

Zo zoeken topsporters de grenzen op van wat mogelijk is: Dat zou juist een kerntaak moeten zijn van veel maatschappelijke organisaties. Een rondje langs websites en nieuwsbrieven levert bakken politiek correcte middelmaat op. Dat het ook anders kan, bewijst de ambitie van de Carbon War Room en het moedige werk van het informele netwerk Mantiqitna. Dit netwerk van moedige homoactivisten uit het Midden-Oosten werkt onder de meest denkbare repressieve omstandigheden. Met veel dank overigens aan onze collega’s van het Directoraat-generaal Internationale Samenwerking (DGIS) die onze steun aan dit soort netwerken mogelijk maken. Daar krijg je energie van.

Risico nemen

Net als in topsport gaat het in ontwikkelingsprocessen ook om risico nemen: Er is geen garantie dat al dat harde werk tot succes leidt. Vraag dit maar aan al die activisten die decennialang hebben gevochten voor democratie en tegen straffeloosheid in Latijns-Amerika. Als het mis gaat, dan leer je van je fouten en begin je gewoon opnieuw. Stapje voor stapje. Wie meespeelt, moet risico nemen en durven te verliezen. Al zijn je ideeën, projecten en je partners nog zo goed, garantie op impact kun je vergeten en daar kunnen we maar beter eerlijk over zijn. Maar ook geldt: wie niet waagt, die niet wint.

Topsporters gaan uit van hun eigen kracht: Het zou wat zijn als olympische kampioenen gaan wachten op de beleid van NOC/NSF, om over het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) nog maar te zwijgen. Wij werken samen met iedereen die onze ideeën kan helpen versterken en verwezenlijken. Aan geëmmer over subsidiekaders gaan wij niet veel tijd meer besteden. We hebben wel wat beters te doen. Zoals het werken aan internetvrijheid bijvoorbeeld, wat we dan trouwens ook weer samen met onder meer de Nederlandse en Amerikaanse overheid doen.

Agenda voor een nieuwe minister

Wie op zoek wil naar een visie op OS als strategisch instrument van het buitenlandse beleid, moet de WRR-rapporten en AIV-adviezen er nog eens op naslaan. Met een nietje erdoor beschrijven die de agenda voor een nieuwe minister, inclusief een visie op de rol van maatschappelijke organisaties en civilaterale hulp. Of een nieuw MFS een vorm van doping is, of eerlijke steun in de rug, laten wij graag over aan de criticasters.

Topsport gaat ook om strategische samenwerking en perfectie in alle onderdelen van de keten: van trainers tot leveranciers van hightech materialen: Niet voor niets werken veel OS-organisaties op voor hen prominente thema’s samen met toppers uit andere sectoren. Mooi, zo’n Smart Solutions Lab van Cordaid en Nyenrode in hun Urban Matters-programma. Op zoek naar iets concreters dan de droom van een OS-campus? Ga eens naar de  I-HUB en het NAI LAB in Nairbobi, waar Hivos en de 1% club met internetondernemers uit Nederland en Kenya werk maken van open data en, ‘tech for change’. Dat de innovatie die daar plaatsvindt prominent in de Guardian verschijnt, terwijl we het hier moeten stellen met gewauwel van Mastodonten als Bolkestein, zegt meer over de spruitjeslucht van het debat in Nederland, dan over de relevantie en het innovatief vermogen van Nederlandse OS-clubs.

Verleggen van grenzen

Felix Baumgarter gezien? Topsport gaat niet alleen over het opzoeken maar ook over het verleggen van grenzen: Ontwikkelingssamenwerking nieuwe stijl zou continu grenzen moeten verleggen, terwijl het nu vooral tegen de nationale grenzen aan loopt van wat politiek mogelijk is. Ernstiger is dat we collectief aanlopen tegen de grenzen van de verbeelding. Rio+20, MDG+, Beijing +20: We lijken wel een Hollywood dat alleen nog maar sequels produceert.

De Nobelprijs voor de Vrede bevestigt nog maar eens dat de echte globale crisis een crisis van de verbeelding is. Cruijf zei het al: ‘Je gaat het pas zien, als je het door hebt.’ Innovatie gaat over nieuwe maatschappijbeelden, niet over sector-recycling.

De taak die voor ons ligt, is het oprekken van onze eigen grenzen van verbeelding, vinden wij bij Hivos. Dat doen we door  voortdurend onze eigen rol ter discussie te stellen, onze missie en visie te herijken, nieuwe partnerschappen te ontwikkelen, wenkende perspectieven neer te zetten en werkbare ideeën tot bloei te laten komen. Kunnen wij ons werk gaan zien als katalysator voor de  future we all want, waar dan ook ter wereld? Willen is kunnen, zeggen ze dan in de topsport…

Om het Smart Aid-debat te stimuleren, moedigen wij alle OS-organisaties aan om hun visie over innovatie op de website van Vice Versa te delen en zo de dialoog met elkaar op te zoeken. Mocht u ook de visie van uw organisatie willen delen via Smart Ideas, neemt u dan contact op met de redactie van Vice Versa.