Het kritische artikel BUZA: draai NU de geldkraan dicht! van Frank van der Linde dat gisteren op de website van Vice Versa verscheen bracht uiteenlopende reacties teweeg in de ontwikkelingssector. Vice Versa sprak met Arend Jan Boekestijn, historicus aan de Universiteit Utrecht en voormalig VVD politicus. Boekestijn, bekend door zijn kritische houding ten opzichte van ontwikkelingssamenwerking noemt het artikel van Van der Linde ‘verfrissend, maar wel vergaand.’

Ondanks dat Arend Jan Boekestijn een kritische discussie niet snel uit de weg zal gaan (herinnert u zich de uitzending van Pauw en Witteman eerder dit jaar nog?), vond hij de conclusies van Van der Linde toch ‘best radicaal’. De hulpkraan helemaal dichtdraaien is volgens Boekestijn niet de oplossing, maar betere coördinatie waar het geld naartoe gaat is wel essentieel.

De Nederlandse 0.7% obsessie

Boekestijn is de eerste die zal erkennen dat de 0.7% norm niet heilig is en zijn mening over het verlagen van dit percentage is alom bekend. Dit betekent echter volgens Boekestijn niet dat er niets aan ontwikkelingssamenwerking gedaan moet worden. Er zou volgens hem een andere benadering moeten komen waarbij de private sector een grotere rol speelt en er meer aandacht wordt besteed aan de potentie die Afrikanen zelf hebben om zo een win-win situatie te creëren.

In dit opzicht is hij het met Van der Linde eens dat er meer geld zou moeten gaan naar lokale organisaties en vindt hij de oppositie van de Nederlandse ontwikkelingsorganisatie ten opzichte van het openen van de subsidielijnen ‘ontzettend kwalijk’. ‘Ik heb me ook ontzettend geërgerd aan de reclamespotjes van Oxfam Novib, voegt Boekestijn daar nog aan toe. ‘Daarin zeggen ze eigenlijk; geeft ons het geld maar dan zorgen wij dat het goed komt in Afrika. Dat is echt ontwikkelingssamenwerking 1.0 en natuurlijk helemaal niet waar.’

Subsidieverslaving

Volgens Boekestijn is er sprake van een subsidieverslaving in de ontwikkelingssector: ‘Organisaties zijn zo gewend hulp te krijgen dat innovatie niet noodzakelijk is. Wanneer er dan een kritisch debat wordt gehouden, kunnen ze alleen maar om zich heen slaan. Soms moet je dan inderdaad wel tot radicale middelen over gaan om innovatie te bevorderen. Kijk maar naar de kunstsector! Daar is op een soortgelijke manier heel veel creativiteit los gekomen.’

Boekestijn zegt vooral benieuwd te zijn hoe deze nieuwe kritische stroming zal worden ontvangen in de huidige politiek. Met een PvdA die de 0.7% norm tot nu nog stellig heeft verdedigd en de VVD die flink wil gaan snijden in het budget voor ontwikkelingssamenwerking, is de vraag welke kant het straks zal op gaan. Boekestijn: ‘Mijn voorspelling is dat alle directeuren van ngo’s straks naar de PvdA en de EU rennen en smeken: Red ons!’