Een drukke laatste dag gisteren in de Tweede Kamer, waar voor het zomerreces volop werd gestemd over moties op verschillende terreinen van het kabinetsbeleid. Voor ontwikkelingssamenwerking werd er slechts één motie aangenomen over toegang van vrouwen tot het bedrijfsleveninstrumentarium. Dat betekende een goede dag voor de gendervoorvechtsters, gezien het kabinet ook een brief stuurde waarin ze toezegde de gendercapaciteit te behouden.

Een brede coalitie van politieke partijen in de Tweede Kamer, van CDA, PvdA, GL, VVD, D’66, SP, CU, SGP, PvdD en zelfs Groep Kortenoeven stemde gisteren voor een motie over vrouwenrechten en economische ontwikkeling. Deze motie werd ingediend door Kathleen Ferrier (CDA), haar laatste motie als Kamerlid.

Gezien vrouwen moeilijker toegang hebben tot financiële diensten, maar wel een belangrijke motor vormen voor de economie, verzoekt deze motie de regering om obstakels in het bedrijfsleveninstrumentarium die de toegang voor vrouwen tot financiële middelen belemmeren weg te nemen en indien nodig het bedrijfsleveninstrumentarium daarvoor aan te passen.

Het was de enige motie die werd aangenomen betreffende ontwikkelingssamenwerking: de meerjarige strategische plannen, het bedrijfsleveninstrumentarium, steun aan Zuid-Sudan en de speerpunten SRGR en veiligheid en rechtsorde. Er waren nog enkele moties van PVV’er Johan Driessen, die pleitte voor het helemaal stopzetten van ontwikkelingshulp, maar die haalden de stemmingen niet.

Zonder kleerscheuren

Daarmee heeft Knapen als vanouds zijn beleid zonder veel kleerscheuren door de Kamer weten te loodsen. Een mooie overwinning vlak voor het zomerreces, want mocht Knapen na de verkiezingen niet meer terugkomen, kan hij in ieder geval in zijn zak steken dat hij de belangrijkste punten uit zijn beleid heeft weten vast te stellen.

Knapen is dan ook blij dat het kabinet, ondanks de demissionaire status, de fundamentele herziening van het ontwikkelingsbeleid kan doorzetten. De Tweede Kamer heeft op dit terrein niets controversieel verklaard.

Ook stuurden minister Rosenthal en staatssecretaris Knapen op het laatste moment voor het zomerreces een brief waarin zij toezeggen de capaciteit op het gebied van gender en mensenrechten op het ministerie te behouden. De gender-expertiseafdeling als eenheid en kenniscentrum zal dus worden behouden, waarvan het Nationaal Actieplan 1325 en vrouwenfonds FLOW (Funding Leadership and opportunities for women) belangrijke onderdelen zijn.

Geen lipservice

Belangrijker nog vinden de de bewindslieden het zogenaamde tweede spoor bij gender-mainstreamnig: het meenemen van genderonderwerpen op andere beleidsterreinen. Het streven is om mensenrechten en gedergelijkheid vast onderdeel te laten zijn van de drie pijlers van het buitenlandbeleid en de vier speerpunten van het beleid op ontwikkelingssamenwerking.

Directeur van Wo=Men, Elisabeth van der Steenhoven, kon haar vreugde niet op. ‘Op deze drukke laatste dag van het parlementaire jaar had men  gemakkelijk een brief kunnen overslaan. Dat ze dat niet hebben gedaan bewijst de betrokkenheid van deze bewindspersonen bij het onderwerp. Staatsecretaris Knapen hamert er echt op dat naast het borgen van specifieke gender kennis vrouwenrechten in alle beleidsterreinen terugkomen. Hetzelfde geldt voor Minister Rosenthal; de brief is geen lipservice maar een voorbeeld van engagement.’

Eigen bedrijf

Ook met de motie van Ferrier is Van der Steenhoven verheugd. ‘Toegang tot de middelen om een eigen bedrijf te starten draagt bij aan hun zelfstandigheid, en daarmee aan de mogelijkheden om zelf keuzes te maken over lijf en leven. Maar het is dus ook goed voor economische en sociale ontwikkeling, vrede en veiligheid.’

Aandacht voor vrouwen in het bedrijfsleveninstrumentariam is volgens haar van groot belang. ‘In de praktijk zie je juist dat het voor veel vrouwen in ontwikkelingslanden moeilijk is om toegang te krijgen tot financiële diensten. Het Nederlandse bedrijfsleven instrumentarium, zoals AgentschapNL, VNO-NCW en MKB-Nederland houden zich hiermee bezig. In de praktijk blijkt echter dat er toch maar heel weinig vrouwen zijn die een aanvraag voor ondersteuning indienen. Dat komt bijvoorbeeld omdat de informatie over het bestaan ervan hen niet bereikt of omdat er hoge financiële criteria worden gesteld waar vrouwen niet aan kunnen voldoen.’

Laatste dag

Het was een enigszins weemoedige dag. De vaste Kamercommissies zullen na de zomer niet meer in deze hoedanigheid terugkeren en niemand weet hoe de samenstellingen er na de zomer precies uit zullen zien. Een heel aantal Kamerleden namen afscheid. Voor woordvoerders OS Jeroen de Lange, Ewout Irrgang en Kathleen Ferrier was het de laatste dag.

Ewout Irrgang hield een vrolijk afscheid en werd vaderlijk toegesproken door Emile Roemer. Ferrier twitterde: ‘Bijzonder dat mijn laatste echte Kamerdag de langste ooit kan worden. Ik ga iedere minuut intens beleven…!’