Hans Beerends gaat voor iedere Vice Versa op bezoek bij iemand uit de sector die het verdient om in de schijnwerpers te staan. Voor Vice Versa nummer 3 richtte hij ze op Niza-directeur Ruud van den Hurk (55), die de organisatie recentelijk officieel aansloot bij de internationale federatie ActionAid.

De jaren zeventig, tachtig en negentig bruisten van acties, demonstraties en lobbycampagnes tegen de verfoeilijke apartheid. De actiegroepen fuseerden eind jaren negentig tot het Nederlands Instituut Zuidelijk Afrika (Niza). Apartheid is voorbij, maar honger en armoede is gebleven. Nadat Niza zich eerder kwalificeerde voor het Thematische Medefinancieringsprogramma, werd in 2006 de aanvraag voor het daaropvolgende Medefinancieringsstelsel (MFS-1) afgewezen. Een financieel debacle dreigde. Er werd geëvalueerd en nogmaals geëvalueerd. Na het grote balen volgde crisisberaad en de nodige reorganisaties. Intussen ontstond een hechte samenwerking met ActionAid International.

En wie konden ze in die benarde jaren beter als directeur aanstellen dan de gepokt en gemazelde Afrikakenner Ruud van den Hurk? Na zijn studie sociale geografie doorkruiste hij jarenlang het Afrikaanse continent met vrachtwagens vol backpackers. Hij zette een telecommunicatiebedrijf op in Kenia, werkte in Afrika en Engeland voor internationale ngo’s en deed consultancywerk in de ontwikkelingssamenwerking. Hij vertelt hoe hij tijdens zijn telecommunicatietijd in Kenia onderhandelde over grote overheidsaanbestedingen en in aanraking kwam met wijdverspreide corruptie. Het leidde ertoe dat hij in de ontwikkelingssector terechtkwam. Met een grijns: ‘En als je daar eenmaal inzit … kom je er niet meer uit!’ Na Afrika volgde Engeland en na Engeland volgde Nederland, waar hij directeur werd van Simavi.

Actie

De stap naar Niza was een logische. Al voor zijn komst hadden bestuur en management de bakens verzet en had Niza zich gericht op het beheer van natuurlijke grondstoffen en land in Sub-Sahara Afrika. Ruud van den Hurk: ‘Het is van de zotte dat zo’n rijk continent in zulke armoede leeft. De lokale bevolking draagt wel de lasten, maar de lusten komen meestal terecht bij een bevoorrechte elite. Die machtsonbalans moet veranderen. Door actie – niet alleen in het Zuiden, maar ook hier in Nederland en Europa. Regelgeving en beslissingen hier beïnvloeden het welzijn daar.’ Ruud is ervan overtuigd dat het verdelingsvraagstuk de politieke en ontwikkelingsagenda’s van de nabije toekomst zullen domineren. Hij verzekert me dat ActionAid van zich laten horen met spraakmakende campagnes op basis van praktijkvoorbeelden.

Ook legt hij uit dat de aansluiting van Niza bij ActionAid een logische stap was. Het contact was al in 2005 gelegd en de doelstellingen van beide organisaties kennen een grote overlap. Beide organisaties werken met partners en netwerken in het Zuiden en richten zich op de rechten van mensen. ‘Net als het vroegere Niza heeft ActionAid solidariteit en actievoeren in haar genen.’ Er zijn ook praktische argumenten. De federatie ActionAid International heeft de nodige middelen voor onderzoek en het uitzetten van campagnes. En de aangesloten leden doen actief aan samenwerking en kennisuitwisseling.

Intussen is ActionAid, het vroegere Niza, weer in de gratie van het ministerie en kwalificeerde de organisatie zich in alliantieverband voor MFS-2. ‘Maar we hebben er wel van geleerd’, vertelt Ruud. ‘We varen niet langer blind op overheidssubsidies en investeren fors in alternatieve geldstromen en particuliere fondsenwerving.’

Dit artikel verscheen eerder in de Vice Versa van 28 juni. Direct op de hoogte blijven? Neem een abonnement en ontvang een boek!