Een nieuwe studie toont dat de dodelijkste malariaparasiet steeds resistenter wordt tegen artemisinine, het belangrijkste geneesmiddel tegen malaria. Dat kan catastrofale gevolgen hebben voor de strijd tegen malaria, zeggen wetenschappers.

Thaise en Amerikaanse wetenschappers schrijven in het medische vakblad The Lancet dat de resistentie tegen artemisinine minstens acht jaar geleden ontstond aan de grens tussen Thailand en Myanmar.

De vrees bestaat dat de resistentie zich verspreidt naar Afrika. Bij andere belangrijke geneesmiddelen tegen malaria heeft men al een gelijkaardige resistentie zien ontstaan in Zuidoost-Azië die vervolgens Afrika bereikte. In Afrika vallen de meeste malariaslachtoffers.

Grote ramp

‘Als de resistentie voor artemisinine zich verspreidt buiten het beperkte gebied waar het geïdentificeerd is, dan is dat een grote ramp’, zegt de Belgische malaria-expert Martin De Smet van hulporganisatie Artsen Zonder Grenzen aan het Science and Development Network.

Artemisinine wordt beschouwd als het meest effectieve geneesmiddel tegen malaria. Het werkt tegen de Plasmodium falciparum, de meest dodelijke soort malariaparasiet.

Artemisinine wordt gewonnen uit zomeralsem (Artemisia annua), een plant die vooral in China en Vietnam te vinden is. Onlangs hebben Duitse onderzoekers een eenvoudig proces ontwikkeld om een synthetische versie van de artemisinine-molecule te maken. Daardoor kan artemisinine heel wat goedkoper worden.

Elke minuut

Malaria wordt overgedragen door muggen, die eerst besmette mensen en vervolgens gezonde mensen prikken. In 2010 stierven 655.000 mensen aan malaria volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Negentig procent van de slachtoffers valt volgens de WHO in sub-Sahara Afrika, vooral onder kinderen. In Afrika sterft elke minuut één kind aan malaria.

Het stoppen van de verspreiding van malaria is onderdeel van de Millenniumdoelstellingen. In 2000 startte de Verenigde Naties (VN) met de doelstellingen en in 2015 moeten ze behaald zijn. In 2000 stierven er 755.000 mensen aan malaria. In 10 jaar tijd is het aantal malaria gerelateerde sterfgevallen dus met 100.000 verminderd.

Volgens de website van de millenniumdoelen komt dit doordat de er meer duurzame met insecticide bewerkte klamboes zijn geproduceerd en verspreid. Ook krijgen steeds meer patiënten volgens de site toegang tot de Artemisinin-based Combination Therapy (ACT) waar nu dus malariaparasieten in Zuidoost-Azie.