Vrijdagochtend meldden de Volkskrant en de Telegraaf op basis van bronnen rond de onderhandelingen in het Catshuis dat er een akkoord zou zijn om 1 miljard te bezuinigen op ontwikkelingssamenwerking. Vice Versa peilt alvast de reacties van enkele betrokkenen. Tom van der Lee en Alexander Kohnnstamm zijn beide betrokken bij de campagne tegen bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking: ‘#jekrijgtwatjegeeft’.

‘Als het waar is, is het schaamteloos.’, zegt Tom van der Lee: ‘Zeker van het CDA is het schaamteloos dat ze hier mee instemmen om de PVV aan boord te houden.’

Ook Alexander Kohnstamm is niet te spreken over de plannen: ‘Het CDA zou een miljard losgeld betalen aan Wilders, dat zou heel onverstandig zijn. Ook electoraal gezien. Uit onderzoek van het NCDO, is gebleken dat er geen meerderheid is voor bezuinigingen. Het is dus niet vanzelfsprekend dat iedereen het maar prima vindt om te bezuinigen.’

Het CDA onderscheidt zich als christelijke partij juist op thema’s als naastenliefde van de PVV en de VVD, vindt Kohnstamm. ‘Het zou niet bij ze passen om nog meer te bezuinigen op ontwikkelingssamenwerking. Als het CDA nu akkoord gaat met deze bezuinigingen, gooit ze haar imago te grabbel. Maar ik heb er alle vertrouwen in dat de Kamerleden van het CDA dit niet zullen accepteren.’

Tom van der Lee: ‘Het zal negatieve impact hebben op de reputatie van Nederland binnen de EU, want we hebben op ontwikkelingssamenwerking een voorbeeldpositie. Als Nederland bezuinigingen gaat doorvoeren zullen ook andere landen hun ambitie laten varen.’ Bovendien wijst Van der Lee erop dat het bedrag gekort is zonder dit met andere landen af te stemmen. ‘Dit kan ertoe leiden dat andere landen ook willekeurig een bedrag zullen gaan korten. De gevolgen voor de ontwikkelingslanden zijn dan niet te voorspellen.’

Kohnstamm deelt deze vrees voor de internationale positie van Nederland: ‘We verliezen al heel erg snel positie, bijvoorbeeld vanwege het Oost-Europa meldpunt. Ook VNO-NCW beschrijft hoe lastig ze het vindt dat er onder dit kabinet schepen worden verbrand. Als we hiermee doorgaan, gaan mensen zich in de wereld afvragen wat ze nu eigenlijk aan Nederland hebben.’

Bovendien gaat het ook ten koste van de hervormingen en nieuwe speerpunten van het ontwikkelingsbeleid, denkt Tom van der Lee. ‘Zonder geld zijn de hervormingen niet te behalen. Het hele beleid staat op het spel.’

Vooruitzichten

Kohnstamm wil zich nog niet bezighouden met wat de gevolgen zullen zijn voor de Nederlandse ontwikkelingsorganisaties: ‘Er gaat slechts 15% van het ontwikkelingsbudget naar Nederlandse organisaties. Die campagne gaat over het hele OS-budget.’ Van der Lee kan echter wel iets zeggen over de gevolgen voor Oxfam. ‘Oxfam Novib is voor een derde afhankelijk van de financiering van de overheid. Maar er zijn ook activiteiten van ontwikkelingssamenwerking die geheel worden gefinancierd door de overheid. Dat valt niet te zomaar te compenseren. Onze partners in ontwikkelingslanden zouden vrijwel al hun werkzaamheden moeten stoppen.’

Wat zegt het over de campagne #jekrijgtwatjegeeft dat ontwikkelingshulp toch onder druk is komen te staan? Kohnstamm heeft niet zoveel behoefte de campagne te evalueren in dit stadium. ‘We gaan onverminderd door. We hadden een goede boodschap en hebben een goede boodschap.’

Dat vindt ook Tom Van der Lee: ‘Het eindresultaat van het bezuinigingspakket staat nog niet vast. In het parlement heeft de regering geen meerderheid. Er zijn dus nog mogelijkheden. Kees van der Staaij (SGP) heeft al eerder in Nieuwsuur een reactie gegeven over de bezuinigen en was hier duidelijk tegen. Dit geldt overigens ook voor het CDA, die meerdere malen duidelijk heeft laten blijken niet voor de bezuinigingen op ontwikkelingshulp te zijn. Er is dus echt nog alle reden om de politiek te beïnvloeden en de besluitvorming tegen te gaan’

De campagne gaat zich dan ook vooral richten op het CDA. ‘De achterban van het CDA moet er alles aan doen om het CDA van gedachten te laten veranderen.’, aldus Van der Lee.