Iedere vrijdagmiddag meet Vice Versa de temperatuur in de sector. Met vandaag aandacht voor vernieuwing. Marc Broere was donderdagavond bij de winterborrel van WO=MEN en zag dat het goed was. Ook de bijdrage van JongOS aan het debat over de toekomst van de ngo’s was heel verfrissend. Mocht er een MFS-3 komen, dan zouden vooral dynamische en vernieuwende organisaties moeten worden toegelaten in plaats van de usual suspects.

Gisteravond was ik bij de winterborrel van WO=MEN in Den Haag. In een volgepakte bovenzaal van café Luden waren meer dan honderd mensen bijeengekomen en het was een sprankelende bijeenkomst. Een aantal usual suspects uit de os-sector, maar zeker net zo veel mensen uit ‘omringende sectoren.’ En dat werkt altijd inspirerend.

Zo werkt WO=MEN namelijk niet alleen met ontwikkelingsorganisaties en het ministerie van Buitenlandse Zaken, maar ook met het ministerie van Defensie, met bedrijven en heeft het eveneens individuele leden. WO=MEN was verantwoordelijk voor de meest succesvolle lobby richting het ontwikkelingsbeleid van staatssecretaris Knapen, namelijk die over gender. Zelfs tijdens het debat gisteren, over de uitfasering van het bilaterale beleid uit een aantal landen, kwam het woord gender af en toe voorbij.

Als dank werden tijdens de borrel op een positieve manier een aantal mensen in het zonnetje gezet: zij kregen een award. Kamerleden Kathleen Ferrier, Ingrid de Caluwé, Wassila Hachchi en Jeroen de Lange kwamen met zichtbaar genoegen naar voren om deze in ontvangst te nemen en benadrukten nog eens het belang van een goed genderbeleid. Ook staatssecretaris Knapen maakte zijn opwachting en werd in het zonnetje gezet voor zijn inspanningen op het terrein van gender.

Daar waar de ontwikkelingssector er als geheel niet in slaagt om een positief gevoel te kweken en ook aandacht te vestigen op dingen die wél de goede kant op gaan, slaagt het team van WO=MEN daar juist heel goed in. Zelfs het gezicht van de parlementaire journalistiek in Nederland, Ferry Mingelen van Nieuwsuur, was op de borrel en vermaakte zich uitstekend. Ook dit was een knappe prestatie van WO=MEN, want het gebeurt tegenwoordig eigenlijk vrijwel nooit meer dat ontwikkelingssamenwerking de aandacht van Nieuwsuur weet te trekken.

Inspirerend en positief geladen stukken

Een ander netwerk waarvan ik afgelopen week erg van onder de indruk was is JongOS.
Van dit jongerennetwerk zijn ongeveer 1300 jongeren uit de sector lid. Allang niet meer alleen van de traditionele ontwikkelingsorganisaties, inmiddels ook jongeren die bij bedrijven werken en zich onderdeel voelen van de steeds ruimer wordende definitie van de ontwikkelingssector. Zowel op OneWorld.nl als op de website van Vice Versa kwamen ze met inspirerende en positief geladen stukken die een duidelijke toegevoegde waarde hadden aan het debat over de toekomst van ontwikkelingssamenwerking.

Namens het netwerk schreven Annabel Meurs, Maarten Kuijpers en Vanessa Nigten dat een steeds belangrijker wordende rol het leggen van (internationale) verbindingen is met en tussen uiteenlopende gemotiveerde individuen die willen opkomen voor mondiale ontwikkeling en rechtvaardige toegang tot internationale publieke goederen voor iedereen. Er bestaat een hele garde aan jonge vernieuwers die zich op persoonlijke titel inzetten voor mondiale ontwikkeling. Maatschappelijke organisaties moeten ook steeds meer ingang creëren voor I participate. Er komt een nieuwe generatie die zelf de producent van verandering wil zijn en minder overlaat aan een professionele organisatie. Dit spreekt onder meer de jonge generatie aan, waarvan het idealistische deel ook wel wordt aangeduid als de involve me generatie.

Vorig jaar organiseerde JongOS, A Call 2 Action. Uit dit actiejaar – met ontstane groepen die nu zelfstandig opereren – valt volgens de auteurs te leren dat Nederlanders bereid zijn zich actief in te zetten voor mondiale ontwikkeling wanneer activiteiten aansluiten bij hun leefwerelden. Laagdrempelig en transparant, gebruikmakend van alle kansen die het internet biedt, stellen zij concrete doelen op die praktische onderwerpen aanpakken. Het blijft niet bij het eigen wereldje, maar betrekt allerlei partijen om ruimte te bieden aan nieuwe ideeën en een breed gedragen beweging te creëren. De overheid doet er goed aan dit soort ontstane bewegingen te stimuleren, vinden ze, bijvoorbeeld in de vorm van startkapitaal.

Zoeken naar de dynamiek

En dat brengt mij op het punt dat ik vandaag wil maken. Het is nog niet duidelijk of er nog een MFS-3 komt en wat er na 2015 gaat gebeuren met overheidsfinanciering aan maatschappelijke organisaties. Dat er 20 allianties geld gaan krijgen, zoals nu, lijkt echter onwaarschijnlijk. Dat het weer de traditionele vier OxfamNovib, Hivos, ICCO, Cordaid zullen zijn, lijkt niet meer te verkopen en zou – ondanks dat ik nog steeds van mening ben dat het oude systeem van vier medefinancieringsorganisaties uitstekend was – een stap terug zijn.

Laat de overheid in deze discussie vooral gaan zoeken daar naar waar de dynamiek zit. En die dynamiek zit op dit moment vooral bij organisaties die anders georganiseerd zijn dan traditionele ontwikkelingsorganisaties. Dan kom je uit bij organisaties als WO=MEN of JongOS/A Call 2 Action. Bij het establishment uit de sector blijft de houding veelal nog te defensief en als de sector dan een keer gezamenlijk in opstand komt, zoals vorig jaar bij Genoeg=Genoeg, blijkt ook dat men er niet meer in slaagt om de juiste toon aan te slaan en de juiste voelsprieten met de samenleving te hebben.

Ik zou zeggen: de eerste kandidaat voor een eventueel nieuw MFS-3 is bekend: JongOS. Vanuit A Call 2 Action kunnen de actieplannen verder worden ingevuld en dan ligt er iets vernieuwends op tafel wat de sector de broodnodige vitamines geeft dat het zo hard nodig heeft.