Het tweede Nationaal Actieplan (NAP) VN Resolutie 1325 is een feit. De resolutie gaat over vrouwen, vrede en veiligheid. De opvolger van het eerste NAP 1325 is maandag gelanceerd door bijna 40 Nederlandse ondertekenaars uit de overheid, kenniscentra en civil society. De nieuwe intentieverklaring bestrijkt de jaren 2012 tot en met 2015 en is in tegenstelling tot het vorige meer gefocust, flexibeler en ziet vrouwen minder als slachtoffers.

Het vorige NAP ging over de periode 2008-2011. Het belangrijkste doel daarvan was om systematische attentie, herkenning en steun voor vrouwen te bieden in conflict en post-conflict situaties. Het plan diende als lanceerplatform voor hernieuwde samenwerking tussen verschillende partners die bezig waren met dit onderwerp. Het actieplan had 19 doelen en 72 acties geformuleerd voor de partners. Negentien partijen ondertekenden dat plan. Het nieuwe actieplan wordt door bijna veertig deelnemers ondersteund, waaronder de ministeries van Defensie en Buitenlandse Zaken en ngo’s als Oxfam Novib, Cordaid, ICCO, SNV en IKV Pax Christi. Ook diasporaorganisaties en kenniscentra als Wageningen University doen mee.

De partijen hebben ingezien dat ze de doelen en acties niet overal ter wereld kunnen dragen. Daarom is er in het tweede actieplan gekozen voor bepaalde landen en gebieden, specifieke focus en een helder doel. De gekozen landen en gebieden zijn Afghanistan, Burundi, Colombia, DR Congo, Zuid-Soedan, Soedan en de Midden-Oosten en Noord-Afrika (MENA) regio. De makers van het actieplan hebben voor deze landen gekozen, omdat ze zich in een fragiele, transitie of (post-)conflictsituatie bevinden. In deze staten zijn volgens de ondertekenaars vrouwenrechten erg belangrijk.

Focus

De specifieke focus in het nieuwe NAP ligt op vrouwelijk leiderschap en politieke participatie van vrouwen in situaties van conflict en wederopbouw. Het nieuwe actieplan gaat meer uit van de kracht van vrouwen in tegenstelling tot de vorige. In dat plan kwam het woord slachtoffer 25 keer voor, in het nieuwe twee keer. ‘Women: Powerful agents for Peace and Security’ staat met dikke letters op de voorkant geschreven.

Een andere trendbreuk is de flexibiliteit die doorklinkt in het nieuwe plan. Er zitten geen gedetailleerde actieplannen in zoals in het vorige plan. De ondertekenaars willen de mogelijkheid om sneller te reageren op nieuwe wereldwijde ontwikkelingen zoals de Arabische lente.

Demand driven

Plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten Wim Nagtegaal van Defensie sprak tijdens de lancering namens het ministerie over de gevolgen van het vorige NAP voor hun organisatie. ‘Het eerste NAP heeft ons geholpen om gender te versterken en implementeren in onze organisatie. Een genderadviseur is gecreëerd en dat heeft onze effectiviteit verbeterd.’ Hij geeft aan dat het tweede NAP meer genderaspecten verweeft in hun toekomstige operaties.

Ook Uri Rosenthal sprak tijdens de lancering van het nieuwe actieplan. Hij gaf aan dat het nieuwe NAP in lijn is met de drie pijlers van het Nederlandse buitenlandbeleid: veiligheid, welvaart en vrijheid. Ook benadrukte hij dat het tweede NAP demand driven is. Sophie Kesselaar van WO=MEN, de organisatie die het actieplan coördineert voor het maatschappelijk middenveld, laat weten dat dit tot uiting komt in de samenwerking van veel ondertekenaars met lokale partnerorganisaties en activisten. ‘Zij geven aan wat ze nodig hebben om optimaal te functioneren. Dat kan zowel lobby en advocacy zijn, maar ook directe ondersteuning van hun activiteiten.’ Ook bij de opstelling van het tweede NAP zijn de partners uit het Zuiden betrokken. ‘De eerste versie is onder de partners rondgestuurd voor een peer review.’

Door de jaren heen wordt het actieplan op verschillende manieren geëvalueerd. Dit gebeurt onder meer door een eindevaluatie door onafhankelijke externe evaluatoren. Het is nog onbekend wie dat zijn, wat de omvang is van deze evaluatie en wie dat eventueel gaat betalen.