In de Libische hoofdstad Tripoli vond vorige week de tweede bijeenkomst plaats van het Libyan Women Peace Platform. Elisabeth van der Steenhoven, directeur van Wo=men was erbij. Rondlopend in Tripoli vielen haar 3 zaken op. Ten eerste overal Free Libya vlaggen, stickers, graffiti en buttons, ten tweede een overvloed aan pistolen, kalashnikovs en raketten. En ten derde: jonge vrouwen die staan te popelen om aan de verkiezingen mee te doen. Zij zijn de oude generatie – zowel mannen als vrouwen – zat.

Door Elisabeth van der Steenhoven

1. Overal milities: zijn er ook nog mannen zónder wapen?

De straten en hotels worden drukbevolkt door jonge mannen met AK 47’s, Beretta’s en een breed scala aan bijeengesprokkelde pistolen. De milities, met ieder een ander zelfgemaakt uniform komen uit verschillende steden en rivaliseren vaak onderling. De taken van deze gewapende jongens varieert van autocontroles bij de talloze roadblocks, paspoortcontrole bij vliegvelden tot het verveeld rondlopen in hotellobby’s en op straat. Vooral dat laatste, het wijdbeens rondhangen bij trucks met mitrailleur-stellages, geeft de straten een onwerkelijke sfeer. Wat ben ik blij dat zij niet dronken zijn zoals te vaak in DR Congo het geval is. Of knetterstoned van de Qat zoals in Yemen. Balen dat ik s’ avonds geen borrel kan drinken maar Allah zij geprezen voor het feit dat de milities het Koranisch verbod op verdovende middelen naleven.

Iedereen bevestigt dat het grote en versnipperde wapenarsenaal een probleem vormt. Temeer daar de rebellen door geplunderde Gaddafi-depots ook beschikken over uiteenlopende mobiele luchtdoelraketten en een breed scala aan Sovjet-wapens. Dit is niet alleen een binnenlandse bedreiging. Het Zuiden van Libië is ook voor buurlanden een wapen-grabbelton geworden.

De milities hebben deels lokale wortels. In heel Libië circuleren heldenverhalen uit afzonderlijke steden (Misrata, Benghazi), taxichauffeurs laten middels muziek en stoere anekdotes meteen weten tot welke stad zij behoren. De evenwichtige vertegenwoordiging van alle steden in een toekomstige regering zal straks een ingewikkelde mikado opleveren. Vooral als binnenkort zal blijken dat er niet voor alle steden en voor alle milities plek is.

Ik wens het National Transition Council en de moeders, zusters en voormalige verzetstrijdsters sterkte met het verzamelen van alle mitrailleurs, pistolen, semtex, granaten en ander explosief parafenalia.

Hoe lastig het ook is: Egypte toont aan hoe gevaarlijk het is om militairen/milities de overmacht te geven op burgers. In Egypte probeert het leger presidentsverkiezingen te voorkomen, wordt er hardhandig opgetreden tegen demonstranten en wordt de persvrijheid weer beknot.

2. In Egypte ging een activiste uit de kleren om te protesteren tegen de achterstelling van vrouwen. Zal dit straks ook nodig zijn in Libië?

De actie van de internetblogster Aliaa Elmahdy heeft diepe indruk op mij gemaakt: zij poste een naaktfoto van zichzelf op internet.

Overigens hebben Joodse en Arabische Israëlisch activistes uit solidariteit hetzelfde gedaan: een nudistenKamp David!

Aliaa Elmahdy was vol hoop na de val van Mubarak en zag met afgrijzen dat de nieuwe Egyptische grondwet de rechten van de vrouw weer inperkt. Dit beeld, alsook de recente arrestatie en mishandeling van Mona el Athawy (@monaeltahawy) hebben als gevolg dat ik met gemengde gevoelens naar Libië afreis.

En verdomd, de eerste tekenen zijn niet best. Concreet: de eerste toespraak van Mustapha Ajbaili, voorzitter van het National Transition Council, luidde de legalisering van polygamie (veelwijverij) in. Ook kondigde hij aan dat de Sharia de basis is voor wetgeving. Veel vrouwen en mannen stonden terecht op hun achterste benen, deze uitspraak werd later halfslachtig teruggetrokken.

Gelukkig zijn de Libische vrouwen (en mannen) al tijdens de revolutie begonnen zich te organiseren zoals Vice Versa al eerder berichtte. Na  te hebben gestreden tegen Gaddafi eisen vrouwen dezelfde rechten: ze willen deelname aan parlementaire verkiezingen, bedrijven starten en zich kandidaat stellen voor presidentsverkiezingen. Nu kon het Libyan Women Peace Platform ook officieel worden opgericht.

De meiden en vrouwen kwamen de volgende doelen overeen:

1. Ontwapening van militias
2. Gelijke rechten van mannen en vrouwen in Grondwet
3. Geen sharia in wetgeving

De tegenstand is fors en zal toenemen naarmate de vrouwen meer op de voorgrond treden. Ook houden de meiden rekening met het feit dat de Golfstaten (Bahrein, Quwait, Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten) wellicht in Libië hetzelfde gaan doen als in Egypte: massale financiële steun aan het leger in ruil voor vrouwonvriendelijke wetgeving.

Maar zelfs een instroom van petrodollars kan sterke vrouwen als Salwa Bugaighis niet tegenhouden. Door Facebook en twitter laten ze hun stem loud & proud horen, tot USA Today nog aan toe.

Geweldig dat Minister Rosenthal en staatsecretaris Knapen inzetten op participatie van vrouwen in de Arabische regio. Binnenkort komt één van deze vrouwen terug als president Inch’Allah.