Vanavond is het dan zover. In een zes uur durend wetgevingsoverleg (WGO) voor ontwikkelingssamenwerking zullen verschillende zware onderwerpen de revue passeren. In de Groen van Prinstererzaal van de Tweede Kamer draait het vanavond vooral om de betrekking van de private sector bij ontwikkelingssamenwerking, exit-strategieën, duurzaamheid, gender en coherentie. Dit baseert Vice Versa op diverse interviews met Tweede Kamerleden. Zal staatssecretaris Knapen ook dit keer weer routinematig en behendig zijn plannen door de Kamer loodsen?

Het hoge aantal Kamerbrieven dat Knapen vorige week overhandigde verhoogde de werkdruk aanzienlijk voor de verschillende woordvoerders ontwikkelingssamenwerking. Hierdoor zijn de Kamerleden gedwongen om een selectie te maken en dus die passages in de brieven te ‘shoppen’ die ze nodig hebben om hun belangen te behartigen. Een groot deel van Knapens brieven had een aparte parlementaire behandeling wel verdiend. Is er tijdens het wetgevingsoverleg nog wel voldoende tijd en ruimte om de diepte in te gaan?

Om een oppervlakkige behandeling van de Kamerbrieven te voorkomen heeft Knapen daarom de fracties laten weten dat alle brieven die door Buitenlandse Zaken aan de Kamer gestuurd zijn ‘impliciet’ onderdeel zullen zijn van het WGO vanavond. Aankomende donderdag zullen deze brieven alsnog op de procedurevergadering komen. Voor de belangrijkste brieven, onder meer die over het bedrijfsleven, exit-strategieën, gender en kennis, zal de Kamer aparte debatten gaan plannen. Die zullen dan wel over het jaar heen worden getild.

Twintigtal agendapunten

Met het stijgende aantal Kamerbrieven stijgt ook het aantal agendapunten voor het WGO. In interviews met Vice Versa blikten de Kamerleden uitgebreid vooruit op deze website. Veruit de meeste woordvoerders gaan Knapen aan de tand voelen over de rol van de private sector. Wassila Hachchi (D66) zei: ‘Voor Knapen is het bedrijfsleven heilig, maar waar is de balans met de maatschappelijke organisaties en de (lokale) overheid?’. Ook Ingrid de Caluwé (VVD), in principe voorstander van een intensivering van de betrokkenheid van de private sector, heeft zo haar vragen bij het nieuwe beleid. ‘De regering legt nu de focus op het bedrijfsleven, maar hoe gaan we dat precies doen? Ik wil niet dat er over een jaar gezegd wordt: ‘Zie je nou wel, het werkt niet’’, aldus De Caluwé. Over de invulling van die rol van de private sector binnen de speerpunten, zal Knapen dus nog wel het een en ander uit te leggen hebben.

Inzet van de strijd

Andere populaire thema’s waar de Kamerleden voor gaan pleiten zijn exit-strategieën, duurzaamheid, gender en coherentie. De exit-strategieën zijn het stokpaardje van CDA Kamerlid Kathleen Ferrier. De afbouw van onderwijsprogramma’s in ontwikkelingslanden is echt een pijnpunt voor het CDA. Ze benadrukt het belang van een zorgvuldige uitfasering en heeft nog wel een aantal vragen over exit-landen waar het economisch beter gaat. ‘Nu het daar economisch goed gaat, is Nederland de eerste die vertrekt. Het moeilijke werk is door ons gedaan, maar het zijn landen als Duitsland en Frankrijk die daar nu grote ambassades bouwen’, aldus Ferrier.

Ook gender is een populair onderwerp. Voor Hachchi is het WGO pas geslaagd als ze een budgetverhoging voor SRGR heeft gerealiseerd. Als het goed is heeft ze hier al een amendement voor klaarliggen. Sjoera Dikkers van de PvdA wil eveneens met de positie van vrouwen aan de slag. ‘Een van de instrumenten die echt werkt om de wereldbevolking te laten dalen, is vrouwen onderwijs geven. Er zijn veel onderzoeken waaruit blijkt dat het aantal kinderen afneemt als een vrouw onderwijs heeft gehad. Een vrouw snapt daardoor hoe haar vruchtbaarheidscyclus werkt. Door te bezuinigen op die posten, kort je op de toekomst van die vrouwen’, verklaart Dikkers.

Arjan El Fassed (GroenLinks) gaat vooral inzetten op coherentiethema’s. ‘‘Coherentie’ is momenteel zijn meest geliefde onderwerp’ schrijft Vice Versa over de Fair Politician van het jaar 2010-2011. ‘Er wordt te veel over potjes gepraat en te weinig naar het brede plaatje gekeken. Daarom streeft El Fassed ernaar om het Nederlandse overheidsbeleid zoveel mogelijk op elkaar af te stemmen. De bruggenbouwer koppelt open data aan landbouwsubsidies, de kwekerspatenten verbindt hij met milieuvraagstukken en clustermunitie wordt opgebracht tijdens een financieel Kameroverleg.’

Maatschappelijk middenveld

Het debat over de subsidie van het maatschappelijk middenveld na het Medefinancieringsstelsel deel 2 (MFS-2), begint al een beetje op gang te komen nadat de directeur van Cordaid René Grotenhuis hiervoor de aftrap gaf. Wellicht dat Knapen tijdens het WGO wordt uitgedaagd om met een eigen visie te komen over de post-MFS periode. In ieder geval wil Johan Driessen (PVV) de ‘hulpclubjes’ al wel aan de orde stellen. Driessen: ‘Er komen een aantal prachtige moties aan, maar die houd ik nog voor mezelf. Uiteraard ga ik China, de Palestijnen en de hulpclubjes aanpakken.’

Extra bezuinigen

SGP’er Diederik van Dijk benadrukt dat er niet nog meer bezuinigd mag worden op ontwikkelingssamenwerking en roept CDA’er Ferrier op om haar naam hoog te houden wat betreft de strijd om de 0,7 procentnorm te behouden. Zeker nu Geert Wilders (PVV) afgelopen donderdag nog een tweet de wereld in stuurde om nog eens 4 miljard bij ontwikkelingssamenwerking weg te halen in het geval van extra bezuinigingen. Hachchi wil net als Van Dijk geen extra bezuinigingen op OS. ‘Het CDA speelt een belangrijke rol, D66 hoopt dat deze partij de rug recht houdt en nog meer bezuinigingen weet te voorkomen’, aldus het Kamerlid.

Vooruitschuiven

Het is nog maar de vraag hoe spannend het WGO gaat worden vanavond. De Tweede Kamerleden kunnen in de vorm van amendementen wijzigingen in de begroting voor Ontwikkelingssamenwerking voorstellen. Gezien de debatten over OS van de afgelopen maanden, ziet het er naar uit dat Knapen ook dit keer weer routinematig en behendig zijn plannen door de Tweede Kamer loodst. Zeker nu de staatssecretaris heeft aangekondigd voor de meest zwaarwegende brieven nog aparte debatten te plannen. Aan de ene kant is het fijn dat er meer tijd is om dieper op deze belangrijke onderwerpen in te gaan. Aan de andere kant bestaat nu het risico dat Knapen tijdens het WGO de antwoorden op vragen over deze onderwerpen zal vooruitschuiven op deze nog in te plannen debatten.

Vice Versa zal vanavond live verslag doen van het WGO via Twitter (@VakbladVV). Morgen kunt u op deze website een uitgebreid verslag van het debat lezen.