Esther Duflo en Abjhijit Banerjee schreven samen ‘Arm & Kansrijk, een nieuwe visie op het bestrijden van armoede’ (oorspronkelijke titel: Poor Economics) over ontwikkelingshulp. Beiden zijn als hoogleraar verbonden aan het Massachusetts Institute of Technology waar ze het Abdul Latif Jameel Poverty Action Lab hebben opgericht. Het boek heeft inmiddels de 2011 Financial Times and Goldman Sachs Business Book of the Year ontvangen, en ook wij van Vice Versa waren erg enthousiast.

Neem een abonnement op Vice Versa en ontvang ‘Arm & Kansrijk’ als welkomstgeschenk!

‘Arm & Kansrijk’ gaat dieper in op ontwikkelingslanden en ontwikkelingshulp door de mensen die hier wonen centraal te stellen. Het gaat over waarom op bepaalde vlakken ontwikkelingshulp niet werkt, waarbij het ingaat op de keuzes van de mensen zelf. Wat vertellen de levens en keuzes van de armen ons over de wijze waarop de armoede in de wereld kan worden bestreden?

Op basis van diverse onderzoeken (terug te vinden op pooreconomics.com) en hun eigen onderzoeken in onder andere Chili, India, Kenia en Indonesië, analyseren de auteurs het gedrag van arme mensen en de invloed hiervan op ontwikkelingshulp. Het boek stelt de gemakzucht waarmee over armen en ontwikkelingshulp wordt nagedacht aan de kaak en houdt een betoog om beter na te denken over de uitwerking van beleidsplannen; ‘We hoeven niet meer te doen alsof er een snelle oplossing voorhanden is.’

Persoonlijk verhaal

In het boek komen een aantal knelpunten van ontwikkelingshulp aan bod zoals gezondheidszorg, ondernemerschap en spaarmogelijkheden. Alle hoofdstukken beginnen met een persoonlijk verhaal over een persoon of gezin in een ontwikkelingsland. Geen verhaal om aan te tonen hoe zielig iemand is, maar om de situatie te schetsen waarin een arm iemand zich bevindt. Vervolgens wordt er in duidelijke stappen uitgelegd waarom armen zich in een soortgelijke situatie bevinden en waarom het in hun voordeel zou werken om hieruit te komen en waarom dit niet lukt.

Liever nu iets leuks doen en het verstandige uitstellen

Het hoofdstuk ‘Steen voor steen sparen’, gaat bijvoorbeeld over het spaargedrag van arme mensen. Armoede veroorzaakt veel stress, en door stress wordt het hormoon cortisol aangemaakt. Door cortisol maak je meer impulsieve beslissingen. Dit is één van de factoren die ervoor zorgt dat mensen liever nu een lekker kopje thee kopen dan dat ze dat geld sparen voor een meer rendabele uitgave. Liever nu geld uitgeven, ook al heb je het goede voornemen om er iets in de toekomst mee te doen. Ook wij stellen verstandige dingen uit, wanneer we nu iets leuks kunnen doen; zoals onze voornemens voor het nieuwe jaar om meer te gaan sporten. Dit is een van de redenen waarom mensen het moeilijk vinden om te sparen. Naast verschillende economische en institutionele redenen halen Duflo en Banerjee dus ook andere velden van onderzoek aan om het gedrag te verklaren, waardoor ze een uitgebreid en volledig inzicht kunnen bieden.

Kleine stapjes

Door het boek heen wordt duidelijk hoe het is om arm te zijn en wat hierbij komt kijken. In kleine stapjes wordt uitgelegd wat de motieven zijn achter de keuzes van armen, die door de makkelijke uitleg en link met ons eigen leven, eigenlijk heel logisch zijn. Het behoeft dan ook geen academische, economische achtergrond om dit boek te begrijpen. Hierdoor is het voor een groot publiek niet alleen goed leesbaar, maar ook zeer interessant om te lezen.

Makkelijk te voorkomen

Voor ontwikkelingswerkers is het extra boeiend omdat, zoals het boek aantoont, de motivaties van mensen de werking van ontwikkelingshulp beïnvloedt. Veel kinderen sterven bijvoorbeeld aan diarree, terwijl dit makkelijk te voorkomen is door een serie vaccinaties. Veel van de vaccinatieprogramma’s aangeboden door ontwikkelingsorganisaties worden echter niet afgemaakt door de mensen aan wie het aangeboden wordt. Van nature zijn mensen geneigd kleine moeiten uit te stellen, al helemaal als het profijt ervan zich pas voordoet in de toekomst; ‘Vanuit het perspectief van vandaag is het zinnig te wachten op morgen.’ Hoewel je zou denken dat de gezondheid van je kind voorop staat, zijn er dus toch meer prikkels voor nodig om dit programma te laten werken.

Inzichtelijk maken situatie

In het begin van het boek stellen Duflo en Banerjee dat vaak een verkeerd beleid wordt gekozen, omdat er een verkeerd beeld is van de werkelijke situatie. En hoewel ze kritisch zijn op ontwikkelingshulp, probeert het boek vooral de situatie weer te geven hoe deze is, om zodoende meer inzicht te bieden in de invloed van gedrag op ontwikkelingshulp. Geen klaagzang over het falen van ontwikkelingshulp, slechts het inzichtelijk maken en verbeteren van ontwikkelingshulp. Amartya Sen, winnaar van de Nobelprijs voor de Economie, bevestigde dit; ‘Een geweldig inzichtelijk boek van twee uitmuntende onderzoekers over de werkelijke aard van armoede.’

Al met al een leuk en interessant boek om te lezen, zowel voor mensen die zelf niet in de ontwikkelingshulp werken, maar vooral voor hen die dit wel doen biedt het interessante perspectieven!

Neem een abonnement op Vice Versa en ontvang Arm & Kansrijk als welkomstgeschenk!